Mỹ không hy vọng dịch virus corona làm trì trệ thỏa thuận Mỹ - Trung giai đoạn 1

Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Nông nghiệp Sonny Perdue hôm 25/2 đã có bài phát biểu tại Washington liên quan đến thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 trong bối cảnh những quan ngại tăng lên về nguy cơ Trung Quốc khó đáp ứng thỏa thuận khi dịch virus corona càn quét nền kinh tế nước này.

Vị Bộ trưởng Nông nghiệp khẳng định nhận thấy rõ sự tiến bộ trong việc thực hiện cam kết nhập khẩu nông sản của Bắc Kinh trong tuần trước, khi nước này miễn thuế hàng trăm mặt hàng nông sản từ Mỹ để thúc đẩy nhập khẩu. “Chúng tôi hoàn toàn kỳ vọng Bắc Kinh tuân thủ đúng các cam kết trong thỏa thuận thương mại” - ông Sonny Perdue bày tỏ.

Cụ thể, nội dung thỏa thuận giai đoạn 1 có điều khoản Trung Quốc cam kết tăng cường nhập khẩu 200 tỷ USD hàng hóa dịch vụ Mỹ trong hai năm. Cơ cấu chi tiết trong 200 tỷ USD hàng hóa dịch vụ tăng cường như sau:

Nông sản: 12,5 tỷ USD năm 2020, 19,5 tỷ USD năm 2021.

Hàng hóa sản xuất: 32,9 tỷ USD năm 2020, 44,8 tỷ USD năm 2021.

Năng lượng: 18,5 tỷ USD năm 2020, 33,9 tỷ USD năm 2021.

Dịch vụ: 12,8 tỷ USD năm 2020, 25,1 tỷ USD năm 2021.

Việc đẩy mạnh kim ngạch nhập khẩu nông sản có lợi cho nông dân Mỹ được xem là điều khoản quan trọng bậc nhất và là thành công lớn với chính quyền Tổng thống Donald Trump sau cuộc chiến tranh thương mại kéo dài 18 tháng với Bắc Kinh.

Một số biện pháp mà chính phủ Trung Quốc đang áp dụng trong nỗ lực đáp ứng các điều khoản thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Mỹ bao gồm nới lỏng hạn chế nhập khẩu khoai tây và thức ăn chăn nuôi xuất xứ từ Mỹ, hủy lệnh cấm nhập khẩu sản phẩm gia cầm Mỹ, mở rộng danh sách các cơ sở kinh doanh đầu mối mà phía Mỹ có thể đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng như thức ăn chăn nuôi, sữa, sữa bột trẻ em...

Ngoài ra, Trung Quốc cũng chấp thuận nhập khẩu một danh mục sản phẩm thủy sản và cấp phép nhập khẩu nhiều loại phụ gia thức ăn khác để hỗ trợ thêm cho việc thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn 1.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đang tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Mỹ tiến vào thị trường thịt bò trong tuần này khi dỡ bỏ một số lệnh cấm nhập khẩu sản phẩm thịt bò Mỹ có tuổi đời hơn 30 tháng.

Về mặt lý thuyết, những biện pháp này sẽ tạo điều kiện cho Mỹ xuất khẩu nhiều nông sản hơn sang thị trường Trung Quốc. Nhưng trong bối cảnh dịch virus corona làm tê liệt nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, không chắc nhu cầu nội địa Trung Quốc với các sản phẩm này liệu có tăng lên.

Thực tế, cho tới nay, hơn một tháng sau khi ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 tại Washington, Trung Quốc vẫn chưa thực hiện bất kỳ giao dịch mua nông sản hay hàng hóa dịch vụ quy mô lớn nào từ Mỹ. Hồi đầu tháng, Ủy ban đánh giá kinh tế - an ninh Mỹ Trung, một cơ quan thuộc Quốc hội Mỹ đã tỏ ra nghi ngờ về khả năng đáp ứng các cam kết thương mại của phía Trung Quốc trong bối cảnh dịch virus corona bùng phát mạnh mẽ như vậy.

“Sự lây lan dịch virus corona đang làm tổn thương sức khỏe cộng đồng và cả nền kinh tế Trung Quốc, nhiều nguy cơ sẽ ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng đáp ứng các cam kết trong thỏa thuận giai đoạn 1 của Trung Quốc” - báo cáo chỉ ra. 

Một điều khoản bất khả kháng trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 quy định các bên sẽ tiến hành tham vấn trong trường hợp một thảm họa tự nhiên nằm ngoài sự kiểm soát của đôi bên hoặc một sự kiện không lường trước được làm trì hoãn sự tuân thủ nghĩa vụ của các bên. Điều khoản này đang được xem xét kỹ lưỡng hơn trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc chịu đòn giáng mạnh mẽ vì dịch virus corona.

Tuy vậy, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin hôm 24/2 cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng ông không hy vọng dịch virus corona bùng phát gây tác động trọng yếu đến việc thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 của hai bên.