Nga nói gì về báo cáo nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia của IAEA?

"Điều đáng tiếc là IAEA không xác định được thủ phạm gây ra vụ pháo kích nhà máy điện Zaporizhzhia", đại diện thường trực của Nga tại LHQ Vasily Nebenzia cho biết hôm 6/9.

Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi đã đích thân dẫn đầu một nhóm thanh sát viên đến nhà máy Zaporizhzhia vào tuần trước và tận mắt chứng kiến một cuộc tấn công bằng pháo binh. Tuy nhiên, báo cáo của IAEA về chuyến thăm, được công bố hôm 6/9, không đề cập đến việc ai đã bắn phá nhà máy. Trước đấy, Bộ Tổng tham mưu Ukraine đã công khai thừa nhận đã nhắm mục tiêu vào Energodar gần đó.

"Tôi không thể đưa ra quyết định này", Grossi nói với Christiane Amanpour của CNN. "Chúng tôi không có phương tiện để làm điều đó. Như bạn đã biết, chúng tôi sẽ cần phải theo dõi hoạt động quân sự trong khu vực và toàn bộ phạm vi rộng lớn xung quanh, điều này không chỉ nằm ngoài nhiệm vụ của IAEA, mà còn đòi hỏi những khả năng to lớn".

Nebenzia nói thêm rằng đề xuất của Grossi về việc phi quân sự hóa Zaporizhzhia là "không thực tế". Ông lập luận quân đội Nga đang cung cấp an ninh cho nhà máy và việc rút quân sẽ cho phép Ukraine giành lại quyền kiểm soát nó.

"Dù sao thì nhà máy cũng sẽ không được quân sự hóa", đặc phái viên Nga tại LHQ cho biết và nói thêm rằng "ở đó không có pháo, chỉ có xe tải dùng để chở lính canh" bảo vệ cơ sở. Báo cáo của IAEA cũng đề cập vấn đề này.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Gutteres kêu gọi cả Kiev và Moscow "không tham gia vào các hoạt động quân sự" trong và xung quanh nhà máy điện hạt nhân.

Grossi nói với CNN rằng ông không kêu gọi "phi quân sự hóa" mà chỉ yêu cầu một cái gì đó "khiêm tốn hơn", chẳng hạn như thiết lập "khu vực bảo vệ an ninh và an toàn hạt nhân" và nhận được "cam kết từ tất cả các bên để tránh bất kỳ mục tiêu nào nhằm vào nhà máy".

Quân đội Nga đã kiểm soát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu vào đầu tháng 3. Đến giữa tháng 7, Moscow cáo buộc các lực lượng Ukraine bắt đầu tấn công nhà máy Zaporizhzhia bằng máy bay không người lái và pháo do Mỹ cung cấp. Kiev bác bỏ cáo buộc và cho rằng Nga đang dàn dựng các cuộc tấn công "cờ giả" để làm xấu hình ảnh của Ukraine, trong khi lưu trữ vũ khí hạng nặng bên trong cơ sở.