Người dân háo hức ngày khai Hội Phết Hiền Quan, Phú Thọ

Ngày 2/2/2023, Hội Phết Hiền Quan được tổ chức nghiêm trang với sự tham gia của lãnh đạo xã Hiền Quan (huyện Tam Nông, Phú Thọ), các cụ cao niên cùng 80 em học sinh của trường THCS Hiền Quan và dân quân tự vệ, đoàn thanh niên của xã Hiền Quan.

Người dân háo hức ngày khai Hội Phết Hiền Quan, Phú Thọ

Chia sẻ với báo chí ông Lưu Văn Hiệu – Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan cho biết, đây là lễ hội nhằm tôn vinh công lao và tưởng nhớ Thiều Hoa công chúa - một nữ tướng có công chiêu mộ binh sĩ, xả thân giúp Hai Bà Trưng đánh giặc Hán. 

"Hội Phết Hiền Quan gồm 4 phần: Rước kiệu, tế lễ, kéo quân và đánh Phết. Lễ rước kiệu được tiến hành từ 12g ngày 12 tháng giêng. Trên kiệu là các sắc phong, bài vị, quả Phết, quả Chúi được cất giữ trong cung cấm của Đình làng từ ngày mồng 10 tháng 10 âm lịch. Kiệu được khiêng từ Đình ra Đền do các "binh sĩ" hộ tống. 

Sau lễ rước kiệu là phần tế lễ. Tham gia tế lễ là ông Tiên Chỉ và các bậc lão trong làng. Người đọc văn tế là ông bàn thượng, nội dung các bản văn tế được viết trong các sắc phong. Lễ "Khẩn tấu" do ông Tiên Chỉ đọc mong cuộc sống an bình cho mọi người sau đó là lễ dâng xôi gà, bánh chưng, bánh dày lên các bậc Thánh hiền. Sau ba tuần rượu tế là đến lễ kéo quân. 

Lễ kéo quân được diễn đi diễn lại ba vòng rồi lại tề tựu giữa sân Đền cùng hò reo vui mừng chiến thắng. Lễ kéo quân kết thúc cũng là lúc bắt đầu lễ ném Phết. Đó là những giá trị tinh thần của một vùng đất cổ chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, văn hóa, là một trong những điểm đến nằm trong tua du lịch về nguồn của ba tỉnh Phú Thọ-Lào Cai-Yên Bái, ôn lại truyền thống đấu tranh giữ nước, dựng nước của dân tộc và thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt Nam", ông Lưu Văn Hiệu nói.

Theo ông Lưu Văn Hiệu, năm nay, địa phương không tổ chức phần đánh Phết. Có nhiều lý do, trong đó bởi trước khi dịch Covid 19, Lễ hội Phết có một số hình ảnh được cho là phản cảm (như cởi trần, trèo lên nhau, tranh cướp dưới bùn đất…, hoặc thanh niên tham gia lễ hội có xô sát).

Tiếp nối lời ông Lưu Văn Hiệu, cụ cao niên Nguyễn Văn Lộc, 75 tuổi trú tại xã Hiền Quan cho biết, năm nay Hội Phết thiếu đi phần đánh phết nên người dân cũng như con em trong xã cảm thấy rất buồn. Tuy nhiên việc tổ chức đánh Phết tại lễ hội còn có nhiều ý kiến trái chiều.

"Nếu nói việc người tham gia đánh phết ở mảnh ruộng có nước thì tránh sao khỏi lấm bùn? Cả trăm người mới có 1 quả phết thì sao không phải chen nhau? Có một thực tế, ngàn năm nay, chưa bao giờ có người dân nào tham gia hội phết bị thương hay chết do quả phết. Việc xô sát (nếu có) xảy ra giữa những người dân ở nhiều địa phương tham gia lễ hội là trách nhiệm trong việc tổ chức tuyên truyền và phương án ngăn ngừa từ xa. Tuy nhiên sau ba năm dịch Covid, năm nay Hội Phết Hiền Quan đã được tổ chức khiến bà con rất vui và háo hức chờ đến ngày khai hội", cụ Nguyễn Văn Lộc cho hay.

Theo ghi nhận của phóng viên Dân Việt, mặc dù không diễn ra phần đánh phết nhưng người dân vẫn đến tham dự khá đông, các hàng quán vẫn vày bán dọc đường đê dẫn đến cổng đền Hiền Quan.

Chia sẻ với Dân Việt, cụ cao niên Đỗ Văn Nhàn (81 tuổi) – Trưởng ban hành lễ của Hội Phết Hiền Quan cho hay, năm nay không tổ chức phần đánh Phết nên hơi buồn, vì thế mà du khách thập phương cũng ít đến, con cháu trong làng đi làm xa cũng không về.

"Những năm trước dịch Covid-19, từ sáng ngày 12 tháng giêng âm lịch du khách thập phương và trai làng xung quanh đã tụ về rất đông, dọc con đê, lối vào đền Hiền Quan đã chật cứng người, cho đến 12h trưa bắt đầu lễ rước kiệu thì con đường đã đông du khách và trai làng tham dự. Năm nay khi thông tin Hội Phết Hiền Quan sẽ được tổ chức, người dân đã rất hào hứng và chờ đợi ngày Hội được diễn ra. Anh em, bạn bè khắp nơi đã điện hỏi tôi năm nay có đánh phết không. Tuy nhiên dù đã được Bộ VHTTDL, tỉnh Phú Thọ cho phép, thế nhưng vì nhiều lý do nên năm nay Hội Phết Hiền Quan đã không được đánh phết", cụ Đỗ Văn Nhàn nói.

Nói thêm về mong ước cho mùa năm sau, cụ Đỗ Văn Nhàn cho biết, mong năm sau Hội được đánh phết để ngày Hội Phết được vui hơn, nhộn nhịp du khách thập phương về tham và du xuân.

Chia sẻ với Dân Việt, cháu Bùi Nguyễn Phương Anh, học sinh lớp 8 Trường THCS Hiền Quan cho biết: "Đây là năm đầu tiên cháu được tham gia phần rước kiệu. Cháu cũng rất hồi hộp nhưng cảm thấy tự hào vì góp một phần nhỏ nhoi vào nghi lễ rước kiệu. Là người sinh ra và lớn lên ở xã Hiền Quan, cháu cũng đã hiểu về lịch sử của làng cũng như ngày Hội Phết Hiền Quan".

Lý giải về lý do năm nay không có phần đánh phết, Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan Lưu Văn Hiệu cho biết, trước Tết, do nước tràn vào bãi đánh trận nên có nhiều bùn, không đảm bảo cho an toàn lễ hội. UBND xã Hiền Quan đã họp với nhân dân và quyết định dừng nghi lễ đánh phết tại Lễ hội Phết năm 2023. Năm sau, xã chỉnh trang lại đường dẫn nước, nếu đảm bảo an toàn sẽ tổ chức lại nghi lễ đánh phết.

Được biết, ngày 3/2 là ngày chính hội (tức ngày 13 tháng giêng âm lịch) Hội Phết Hiền Quan sẽ diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa truyền thống.