Nhiều DN Trung Quốc kỳ vọng quan hệ Mỹ Trung khởi sắc, nhưng ông Biden đã khiến họ thất vọng
Sau khi ông Biden vượt qua người tiền nhiệm Donald Trump trong cuộc bầu cử Mỹ vào tháng 11 năm ngoái và chính thức tiến vào Nhà Trắng, một khảo sát thường niên do Phòng Thương mại Trung Quốc tại New York (CGCC) công bố cho thấy 39% công ty Trung Quốc hoạt động ở Mỹ kỳ vọng mối quan hệ Mỹ Trung sẽ khởi sắc. Chỉ có 25% công ty được khảo sát cho rằng căng thẳng địa chính trị giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tiếp tục leo thang, tức giảm 5% so với cuộc khảo sát thực hiện một năm trước đó.
Khảo sát được thực hiện trên 183 doanh nghiệp Trung Quốc hoạt động tại Mỹ.
Abby Li, giám đốc nghiên cứu của CGCC nhận định: “Sau khi Tổng thống Biden nhậm chức, thị trường chắc chắn đã lạc quan về chiến lược Trung Quốc dễ đoán hơn từ chính quyền hiện tại”.
Tuy nhiên, trái với kỳ vọng đó, trong những tháng qua, chính quyền Tân Tổng thống Joe Biden đã ban hành một số lệnh hành pháp trong nỗ lực chống lại Trung Quốc.
Mới đây nhất, Bộ Thương mại Mỹ đã đưa thêm 5 thực thể Trung Quốc khác vào danh sách đen do cáo buộc cưỡng bức lao động. Chính quyền Biden cũng cấm Mỹ nhập khẩu vật liệu tấm pin mặt trời từ công ty công nghiệp Hoshine Silicon có trụ sở tại Trung Quốc vì lý do tương tự.
Một lệnh hành pháp khác được ban hành vào tháng trước bởi chính quyền Biden cũng cấm các nhà đầu tư Mỹ đổ tiền vào 59 công ty công nghệ giám sát và quốc phòng Trung Quốc.
Ngoài nỗ lực của Nhà Trắng, Quốc hội Mỹ cũng tăng cường xem xét các dự luật nhằm tăng khả năng cạnh tranh với Trung Quốc.
Hôm 8/6, Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật mang tên “Đạo luật Cạnh tranh và Đổi mới của Mỹ”, gọi tắt là USICA trị giá 250 tỷ USD với tỷ lệ đồng thuận mạnh mẽ 68-32. Đạo luật này bao gồm khoản tài trợ 190 tỷ USD cho các điều khoản nhằm tăng cường khả năng nghiên cứu và đổi mới công nghệ của Mỹ. 54 tỷ USD khác được dùng để tăng cường nghiên cứu và sản xuất chip bán dẫn cũng như thiết bị viễn thông.
Mới đây, Hạ viện Mỹ cũng xếp lịch họp vào cuối tháng 6 để thảo luận về đạo luật Eagle nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh của Mỹ trước Trung Quốc.
Brad Gastwirth, giám đốc chiến lược công nghệ tại Wedbush Securities, trụ sở Los Angeles cho rằng: “Tôi nghĩ chính quyền Biden đã gây sốc cho rất nhiều người, đặc biệt là các tổ chức nước ngoài, bởi ít người dự báo chính sách cứng rắn của Biden với Trung Quốc như hiện tại”.
Các động thái của chính quyền Biden kể từ tháng 1 đến nay đã tạo ra hệ lụy tiêu cực với các công ty công nghệ Trung Quốc, những doanh nghiệp vốn đã hy vọng vị Tổng thống mới nhậm chức sẽ cải thiện mối quan hệ song phương xấu đi và đảo ngược xu hướng tách biệt công nghệ được châm ngòi dưới thời ông Trump.
Stephen Ezell, phó chủ tịch phụ trách chính sách đổi mới toàn cầu tại Quỹ Đổi mới và Công nghệ Thông tin, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington cũng đồng quan điểm khi chỉ ra rằng: “Các lệnh hành pháp gần đây của Tổng thống Biden là một sự nối tiếp các chính sách dưới thời chính quyền Trump”.
Cả chính quyền Trump và Biden đề thường xuyên viện dẫn quan ngại an ninh quốc gia, trách nhiệm bảo vệ dữ liệu người dùng Mỹ và phục hồi nền kinh tế Mỹ là những nguyên nhân chính để tăng cường hạn chế thương mại với các công ty Trung Quốc cũng như tăng sức ép lên công nghệ Trung Quốc.
Tuy nhiên, có một số khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận của Tổng thống Biden và người tiền nhiệm Donald Trump.
Timothy Heath, nhà nghiên cứu quốc tế và quốc phòng cấp cao tại tổ chức tư vấn chính sách toàn cầu Rand Corp cho biết: “Chính quyền Biden đã sửa đổi cách tiếp cận theo hướng tôn thượng pháp luật hơn, nhưng cũng hiệu quả hơn nhằm hạn chế quyền tiếp cận của các công ty Trung Quốc vào thị trường Mỹ… Tôi nghĩ sự khác biệt lớn nhất giữa Trump và Biden là ông Biden dường như có nhiều sự tính toán hơn trong các kế hoạch”.
Môi trường đầy thách thức đối với các công ty Trung Quốc tại Mỹ có thể sẽ không sớm cải thiện vì lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc là một trong số ít vấn đề nhận được sự ủng hộ và đồng thuận của cả lưỡng đảng ở Washington.
Tuy nhiên, một số công ty Trung Quốc cho rằng sự nhất quán trong các chính sách của Biden cũng là một điểm cải thiện so với thời chính quyền cựu Tổng thống Trump.
"Năm ngoái, bạn thực sự không biết điều gì sẽ xảy ra vào ngày hôm sau, bởi vì không có cách nào để biết ông Trump sẽ làm gì tiếp theo. Chính sách của Biden dường như dễ đoán hơn" - nhận định từ một CEO công nghệ Trung Quốc giấu tên.