Phiên điều trần chất độc da cam/dioxin tại VN thành công

Hạ nghị sĩ Mỹ Eni F. H. Faleomaveaga nhận định rằng, phiên điều trần về chất độc da cam/dioxin tại Việt Nam do Tiểu ban châu Á - Thái Bình Dương và Các vấn đề về môi trường toàn cầu thuộc Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Mỹ tổ chức tại thủ đô Washington ngày 15-7 đã thành công.

Đánh giá về kết quả phiên điều trần, Hạ nghị sĩ Faleomaveaga, Chủ tịch tiểu ban trên, nêu rõ những bài phát biểu cũng như những câu trả lời mà ông Matthew Palmer, quyền Phó Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, và Tiến sĩ John Wilson, Giám đốc Văn phòng Hỗ trợ kỹ thuật của Bộ phận phụ trách các vấn đề châu Á và Trung Đông thuộc Cơ quan Phát triển quốc tế của Mỹ, đưa ra tại phiên điều trần sẽ giúp nghị sĩ Mỹ có thêm thông tin về sự hợp tác giữa hai nước trong việc giải quyết các vấn đề liên quan tới nạn nhân chất độc da cam/dioxin tại VN để qua đó, các nhà lập pháp Mỹ có thể nghiên cứu việc tài trợ liên quan.

Phiên điều trần về chất độc da cam ở Quốc hội Mỹ năm 2008 (ảnh TTO)

Hạ nghị sĩ Faleomaveaga, người đề xuất và điều hành cả 3 phiên điều trần của Quốc hội Mỹ về vấn đề da cam/dioxin của VN (lần thứ nhất vào tháng 5-2008 và lần thứ hai vào tháng 6-2009), khẳng định bài phát biểu của bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin của VN, tại phiên điều trần đã cung cấp rất nhiều thông tin khoa học.

Ngoài ra, tại phiên điều trần, chị Trần Thị Hoan, nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN, đã cung cấp những thông tin về cuộc sống hiện tại của các nạn nhân chất độc này tại VN cũng như nhu cầu của họ đối với cộng đồng quốc tế; qua đó sẽ khiến người dân Mỹ nói chung và các nghị sĩ Mỹ nói riêng quan tâm hơn tới tác hại của chất độc da cam/dioxin.

Trong phiên điều trần, quyền Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, ông Palmer nhấn mạnh: "Trong những năm qua, Mỹ đã làm việc cùng VN để đảm bảo rằng các hoạt động của Mỹ về chất độc da cam/dioxin thống nhất với các mục tiêu của VN về môi trường và sức khỏe. Sự hợp tác này đã đưa hai nước lại gần nhau hơn trong việc loại bỏ hoàn toàn chất độc da cam/dioxin tại sân bay Đà Nẵng và đã cho phép Mỹ cung cấp sự trợ giúp thiết thực tới những người bị tổn thương."

Theo ông Palmer, chất độc da cam/dioxin lâu nay là một chủ đề tế nhị trong quan hệ Mỹ - Việt và trước đây có một số rào cản để đạt được sự nhất trí giữa hai nước trong việc hợp tác như thế nào và hợp tác trên lĩnh vực nào. Tuy nhiên, ông khẳng định giờ đây hai nước đang chuyển từ đối thoại tới những cải thiện thực chất về môi trường và sức khỏe của người dân VN.

Quyền Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ khẳng định: "Chính phủ Mỹ đã thể hiện cam kết vững chắc trong việc hợp tác để tìm được một giải pháp cho những quan ngại kéo dài này và để đảm bảo tiếp tục cải thiện mối quan hệ Mỹ - Việt".

Phiên điều trần tại Quốc hội Mỹ năm 2008 (Ảnh TTO)

Văn bản của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội gửi Tiểu ban châu Á - Thái Bình Dương và Các vấn đề về môi trường toàn cầu nhân phiên điều trần lần thứ 3 này viết rằng: Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ từ 15 năm trước, Chính phủ VN đã đề nghị Mỹ cung cấp viện trợ liên quan tới chất độc da cam/dioxin.

Tuy nhiên, ban đầu Washington đã chối bỏ mọi trách nhiệm pháp lý trong việc viện trợ và yêu cầu VN phải khẳng định mức độ của các vấn đề sức khỏe và môi trường liên quan tới chất độc da cam/dioxin.

Theo cơ quan này, quan điểm trên của Washington đã khiến quan hệ Mỹ - Việt căng thẳng, mặc dù chưa đến mức ảnh hưởng lớn tới việc mở rộng quan hệ ngoại giao, kinh tế và quân sự.

Phát biểu tại phiên điều trần, Tiến sĩ Wilson, Giám đốc Văn phòng Hỗ trợ kỹ thuật của Bộ phận phụ trách các vấn đề châu Á và Trung Đông thuộc Cơ quan Phát triển quốc tế của Mỹ, nêu rõ: "Dù đạt tăng trưởng mạnh trong những năm qua, nhưng VN vẫn phải đối mặt với các thách thức lớn về môi trường và phát triển, kể cả vấn đề ô nhiễm dioxin" và "trong lúc hai nước đang kỷ niệm 15 năm thiết lập và phát triển quan hệ song phương, Mỹ cần phải thừa nhận rằng mình có thể làm được nhiều hơn nữa, kể cả giải quyết các vấn đề liên quan tới chất độc da cam/dioxin và điều này sẽ mang lại lợi ích lớn cho quan hệ giữa hai nước."

Ông Wilson kêu gọi Quốc hội Mỹ tiếp tục cam kết giải quyết vấn đề da cam/dioxin tại VN, đồng thời kêu gọi nước Mỹ "hãy là nhà lãnh đạo trong vấn đề này và tạo ra những thay đổi lớn trong cuộc sống của nhiều người dân VN".

Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin của VN, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng kêu gọi Quốc hội Mỹ cùng với các nhóm cựu chiến binh và tổ chức phi chính phủ của Mỹ hỗ trợ hơn 3 triệu nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN bằng cách cung cấp các nguồn lực cho dịch vụ y tế toàn diện, công tác phục hồi cũng như các cơ sở giáo dục cho nạn nhân chất độc này của VN, giúp VN tẩy sạch một cách nhanh chóng các địa điểm có nồng độ điôxin cao, đồng thời yêu cầu các công ty hóa chất Mỹ đã sản xuất chất độc da cam/dioxin sử dụng trong chiến tranh tại VN phải thừa nhận trách nhiệm đối với VN và hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam/dioxin của VN.

Chị Trần Thị Hoan (ngồi xe lăn) và đoàn Hội nạn nhân chất độc da cam VN trong chuyến sang Mỹ gửi đơn lên Tòa án tối cao Mỹ năm 2008

Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng nhấn mạnh: "Hành động hiệu quả và kịp thời của Quốc hội Mỹ trong việc giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam/dioxin tại Việt Nam là bước đi cuối cùng để hàn gắn vết thương chiến tranh khi nhân dân hai nước đang tiếp tục xây dựng mối quan hệ hữu nghị và hòa bình".

Bà Nguyễn Thị Ngọc Phượng, người đã tham dự hai trong số 3 phiên điều trần về chất độc da cam/dioxin tại VN của Hạ viện Mỹ, nói rằng: Với việc mời đại diện của Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN và chính nạn nhân chất độc da cam của VN dự phiên điều trần lần thứ 3 này cho thấy phía Mỹ đã có sự chuyển biến trong nhìn nhận sự liên hệ giữa chất độc da cam/dioxin và sức khỏe của người VN.

Là nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN đầu tiên có mặt tại phiên điều trần của Hạ viện Mỹ, chị Trần Thị Hoan bày tỏ mong muốn rằng các công ty hóa chất của Mỹ có những hành động đúng đắn để bù đắp cho những nạn nhân chịu ảnh hưởng khủng khiếp của chất độc do họ sản xuất vì đó là vấn đề nhân đạo và nhân văn.

Chị cũng kêu gọi người dân và chính quyền Mỹ hãy giang rộng cánh tay vì tình hữu nghị và hiểu biết để giúp thanh niên VN bị ảnh hưởng của chất độc da cam/điôxin đạt ước mơ có gia đình, có việc làm và được sống trong hòa bình.