Phú Thọ: Bản làng ở lõi rừng Quốc gia Xuân Sơn kêu cứu

Con đường dẫn vào khu Dù, xã Xuân Sơn, huyện Tân Sơn, bản nằm ngay lõi rừng Quốc gia, ngày nắng muốn vào đã khó, ngày mưa còn vất vả biết nhường nào. Đây được xem là nơi vùng sâu, vùng xa nhất của tỉnh Phú Thọ với con đường độc đạo, nhỏ xíu, gồ ghề đá, sỏi, bùn đất. Nhiều đoạn đường vẫn chưa được sửa chữa, hoàn thiện kể từ sau khi cơn lũ vào tháng 7/2018 gây ra.

Một góc của khu Dù, xã Xuân Sơn nơi người dân mong mỏi nhà nước quan tâm tìm cho khu tái định cư khác. Ảnh Ngô Hùng

Khoảng chục năm trước, khi thông tin về loài "gà chín cựa", một lễ vật mà Hùng Vương dùng để kén rể xuất hiện ở vùng lõi của vườn Quốc gia Xuân Sơn đã thôi thúc chúng tôi tìm bằng được đến đây. Trong những nơi có sự xuất hiện "gà chín cựa" thì có khu Dù, xã Xuân Sơn. Ngày ấy, chúng tôi được tận mắt chứng kiến những chú "gà nhiều cựa", được ngắm nhìn dòng suối cây xanh, được thả hồn bay bổng vào buổi chiều se lạnh nhưng ấm lòng khi khói bếp bay ra từ chái nhà lúp xúp bên sườn đồi. Khung cảnh nên thơ, yên bình là vậy vẫn theo tôi cả chục năm trời, nhưng nay bỗng giật mình bởi thông tin về "khu Dù kêu cứu".

Tin liên quan

Phú Thọ: Nộp đủ tiền, hàng chục hộ dân 10 năm chưa được nhận đất

Xuân Sơn bây giờ khác hẳn với suy nghĩ trong tôi, khi đời sống người dân được nâng cao với nhiều nhà kiên cố hơn. Theo người dân, sự thay đổi này một phần nhờ người dân biết thay đổi phương thức làm ăn, phần nữa là biết nhân giống, phát triển nuôi "gà nhiều cựa" và đặc biệt là biết tận dụng thiên nhiên ưu đãi khí hậu mát mẻ, với cảnh sắc thiên nhiên nên thơ, có hang động đẹp, suối nước trong veo, kéo theo nhiều người tìm đến đây du lịch.

Nhưng ở một góc Xuân Sơn, thì khu Dù vẫn còn bao nỗi lo âu, thấp thỏm khi mùa mưa cận kề, với lũ quét, đá lở khiến tính mạng người dân luôn cận kề cái chết.

Dù cố gắng nhiều năm mới xây được ngôi nhà kiên cố, nhưng chủ nhân của nó cũng đành tìm nơi khác để ở vì sợ lũ quét, đá lở có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Ảnh Ngô Hùng

Đến đây, chúng tôi dễ dàng bắt gặp những ngôi nhà nằm trên sườn đồi bị đất đá sạt lở đã phá hỏng, bỏ hoang vì chủ nhân của chúng đã tìm đến nơi ở mới để bảo toàn tính mạng. Nhưng cũng có nhiều ngôi nhà, dù đã nứt nẻ, cheo veo chờ sập, đặc biệt nguy cơ bị "xóa sổ" trong mùa mưa này, nhưng người dân vẫn phải cố bám trụ vì chẳng biết đi đâu.

Ngồi trong ngôi nhà với đầy vết nứt nẻ ngang dọc trên tường, nền nhà và những khối đất đá vẫn còn hiển hiện ngoài vườn, hậu quả của trận lũ vào tháng 7/2018, anh Bàn Văn Minh không khỏi lo lắng: "Tháng 7 năm trước, mưa lớn, kéo theo đất đá lăn từ trên núi xuống khiến ngôi nhà của tôi bị nứt nẻ, sợ quá, tôi phải hô hào mọi người chạy ra khỏi nhà để lánh nạn".

Cũng theo anh Minh, sau trận lũ đó, nhiều gia đình vì sợ tính mạng bị đe dọa nên đã phải bỏ nhà chuyển đi chỗ khác ở. Còn nhiều gia đình như nhà anh đành quay về dọn dẹp, chắp vá lại nhà cửa để ở tiếp vì không biết đi đâu.

Dù biết "thần chết" có thể gọi tên bất cứ lúc nào, nhưng vì hoàn cảnh, nhiều hộ dân vẫn phải bám trụ ở đây. Ảnh Ngô Hùng

"Khi thấy hiện tượng mưa lũ, đất xô, đá lở, gây nguy hiểm đến người dân, chúng tôi cũng có nghe nói là sắp được di chuyển sang khu tái định cư mới, an toàn hơn. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa thấy có động thái gì. Trong khi đó tường nhà, nền đất ngày càng nứt lớn hơn, mùa mưa đang đến gần, dù biết nguy hiểm, nhiều hộ gia đình vẫn phải bám trụ ở nơi này. Mong sao chính quyền huyện, xã bố trí được một vị trí tái định cư mới để gia đình an cư lạc nghiệp, yên tâm sinh sống", anh Bàn Văn Minh cho biết.

Còn theo chị Phạm Thị Nhung, mùa mưa năm 2018, đang đêm ngủ, gia đình nghe thấy những tiếng nổ đôm đốp, nhà cửa nứt nẻ, thấy vậy cả gia đình chạy ra ngoài.

"Khi thấy mưa lớn, nhà nứt nẻ, gia đình tôi chạy ra ngoài hô hoán mọi người vào chuyển được một ít vật dụng trong gia đình ra ngoài. Tuy nhiên, do nước kéo về nhanh, lợn gà của gia đình bị cuốn trôi đi sạch. Sau khi lũ đi qua, gia đình tôi vẫn phải quay lại ở vì không biết đi đâu, thôi thì đến đâu thì tính đến đó", chị Nhung thở dài chia sẻ.

Trao đổi với PV, ông Bàn Văn Tố, Trưởng khu Dù, xã Xuân Sơn cho biết: “Do thiếu kinh phí, gần 30 hộ dân của bản Dù và một số hộ ở các xóm lân cận vẫn phải sinh sống trong các căn nhà cũ. Một số trận mưa lớn vừa qua, tôi chỉ biết thông báo trên loa để các gia đình sơ tán tạm thời về các vị trí an toàn tránh nhà bị sụp đổ... Chưa biết đến bao giờ bản Dù mới được bố trí nơi ở mới”.

Dù biết là người dân sống trong nguy hiểm khi có mưa lũ, nhưng ông Bàn Văn Tố, trưởng khu Dù cũng chỉ biết đến thăm hỏi động viên các gia đình trong diện nguy hiểm mà chưa được di dời đến chỗ ở mới. Ảnh Ngô Hùng

Mưa lũ đi qua, rồi lại về vào các năm sau, những khó khăn là không thể tránh khỏi, bởi ngoài công tác cứu trợ, khắc phục hậu quả thiên tai là vấn đề cấp thiết việc tái định cư cho những nơi đặc biệt nguy hiểm như bản Dù cũng cần được quan tâm sát sao giúp người dân ổn định cuộc sống lâu dài, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra...

Theo thông tin của Dân Việt, ngày 12/10/2018, UBND tỉnh Phú Thọ có văn bản số 4626/UBND-KTN về việc giao Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất đối với đề nghị cho lập quy hoạch tỷ lệ 1/500 và lập dự án bố trí, sắp xếp ổn định dân cư cho các hộ dân ở khu Dù, xã Xuân Sơn bị sụt, lún, sạt lở.

Đến nay, UBND huyện Tân Sơn đang lập quy hoạch và hoàn thiện các thủ tục đầu tư dự án để sớm di dời các hộ dân đến nơi ở an toàn. Trước đó, UBND tỉnh Phú Thọ đã có Văn bản số 763/UBND-KTTH ngày 28/2/2019, trong đó giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất hỗ trợ kinh phí cho huyện Tân Sơn từ nguồn dự phòng ngân sách tỉnh năm 2019 để thực hiện dự án; đồng thời, giao UBND huyện Tân Sơn tiếp tục cảnh báo và theo dõi chặt chẽ diễn biến sạt lở và báo cáo UBND tỉnh khi có diễn biến phức tạp xảy ra.