Fed sẽ làm gì sau khi tăng lãi suất 10 lần liên tiếp, hé lộ 2 mặt tác động tới Việt Nam

Đó là chia sẻ của ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam với PV Dân Việt, khi đề cập tới động thái tăng lãi suất tại cuộc họp chính sách tiền tệ tháng 5 của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed).

Chu kỳ tăng lãi suất trong năm 2023 của Fed liệu đã kết thúc?

Ông Đỗ Bảo Ngọc cho biết, Fed tăng lãi suất lần thứ 10 liên tiếp, đưa lãi suất USD lên mức 5,25% là mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây. Đáng chú ý, ngay sau động thái này Chủ tịch Fed Jerome Powell cho rằng, việc có còn đợt tăng lãi suất nào trong năm 2023 nữa hay không sẽ căn cứ trên các số liệu kinh tế trong thời gian tới; đồng thời nhấn mạnh "còn quá sớm để tính đến việc giảm lãi suất".

Ông Ngọc đề cập đến 4 lý do khiến Fed tạm dừng việc tăng lãi suất. Một là, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ đã hình thành xu hướng giảm trong 4-5 tháng gần đây, nhưng giảm chậm hơn so với kỳ vọng và vẫn còn cao so với mức lạm phát mục tiêu 2%/năm trong dài hạn.

Hai là, kinh tế Mỹ đã suy giảm tăng trưởng 2-3 quý liên tiếp, và trong quý I/2023 chỉ tăng trưởng 1% thấp hơn nhiều so với dự báo là khoảng 2%.

Ba là, chỉ số PMI đã giảm trong 2-3 tháng liên tiếp cũng phản ánh rõ hơn sự thu hẹp của lĩnh vực sản xuất sau sự suy giảm chung của nền kinh tế thể hiện thông qua tăng trưởng GDP.

Bốn là, tình trạng phá sản ngân hàng đang diễn biến phức tạp và ẩn chưa rủi ro cho nền kinh tế Mỹ nếu Fed tiếp tục tăng lãi suất lên mức cao hơn nữa.

Vậy, Fed sẽ làm gì sau khi hoàn thành chu kỳ tăng lãi suất 10 lần liên tiếp?

Phó Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam cho rằng, sau khi đã hoàn thành một chu trình tăng lãi suất lên mức cao, Fed sẽ tiếp tục thu hẹp bảng cân đối kế toán (QT) hút tiền về trong thời gian tới.

Trong thời gian qua, lộ trình tăng lãi suất vẫn được thực hiện đúng kế hoạch, tuy nhiên quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán của Fed bị chậm lại đáng kể do vấn đề phá sản của một số ngân hàng dẫn tới tình trạng người dân đi rút tiền gửi tại nhiều ngân hàng. Điều này khiến Fed buộc phải bơm thanh khoản khẩn cấp hỗ trợ hệ thống ngân hàng đáp ứng nhu cầu rút tiền của người dân, làm bảng cân đối kế toán tăng mạnh trở lại trong giai đoạn cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2023. Tình hình chỉ bớt căng thẳng và quá trình thu hẹp bảng cân đối đã bắt đầu trở lại quỹ đạo trong những tuần cuối tháng 4 và đầu tháng 5.

"Quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán có thể sẽ là trọng tâm điều hành của Fed trong thời gian tới sau khi đã hoàn thành 1 chu trình tăng lãi suất từ 0% lên 5,25% nhanh nhất trong lịch sử", ông Ngọc nhấn mạnh.

Hiện, cung tiền trong nền kinh tế Mỹ cũng đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Thực tế này cho thấy, Fed có thể duy trì mức lãi suất cao trong phần lớn thời gian còn lại của năm 2023 và tiếp tục quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán trong thời gian tới để sớm hoàn thành mục tiêu kiềm chế lạm phát.

Số liệu kinh tế quan trọng gần đây cũng đang ủng hộ cho kịch bản này, cụ thể: Chỉ số giá sản xuất (PPI) vẫn neo cao và chưa giảm nhiều như kỳ vọng; Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) vẫn neo cao và chưa giảm nhiều như kỳ vọng; Báo cáo việc tháng 4/2023 cho thấy: tỷ lệ thất nghiệp vẫn giảm về mức thấp 3,4%, số lượng việc làm tăng khá, thu nhập tăng.

Các phản ứng tiêu cực của chính sách lãi suất cao sẽ ngày càng rõ

Đánh giá tác động tới chính sách tiền tệ của Việt Nam, theo ông Ngọc, việc Fed hoàn thành 10 lần tăng lãi suất USD, đưa lãi suất lên mức cao 5,25% đã nằm trong dự kiến trước đó. Vì vậy, động thái này gần như không tác động mạnh tới tỷ giá VND/USD trong tuần qua và việc Fed tạm dừng tăng lãi suất trong ngắn hạn sẽ giảm áp lực mất giá VND vào tạo thuận lợi hơn cho kinh tế Việt Nam như: Tỷ giá VND/USD ổn định trong thời gian tới, việc này có lợi cho việc thu hút dòng vốn FDI FII vào Việt Nam.

Tỷ giá ổn định cũng giúp Ngân hàng Nhà nước gia tăng mua vào USD để tăng dự trữ ngoại hối, cũng là 1 biện pháp Ngân hàng Nhà nước tăng cung tiền đồng ra hệ thống và thị trường vốn tín dụng hỗ trợ nền kinh tế.

Ngoài ra, tại Việt Nam áp lực lạm phát cao không lớn như tại Mỹ và EU nên Ngân hàng Nhà nước có thể tiếp tục chính sách điều tiết giảm dần mặt bằng lãi suất sớm hơn so với Fed và ECB như định hướng thời gian qua.

Tuy nhiên, Phó Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến thiết cũng lưu ý, việc Fed duy trì lãi suất cao trong thời gian dài và quyết liệt hơn trong việc thu hẹp bảng cân đối kế toán trong phần còn lại của năm 2023 sẽ khiến lộ trình giảm lãi suất nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam khó có thể đẩy nhanh như kỳ vọng. Các phản ứng tiêu cực của nền lãi suất cao và cung tiền hạn chế sẽ ngày càng phản ánh rõ hơn vào sự suy giảm tăng trưởng kinh tế nói chung, sự suy giảm hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và suy giảm trong thu nhập, chi tiêu của người dân. Các khó khăn này, theo ông Ngọc có thể còn kéo dài sang quý II-III/2023.

"Nhìn về dài hạn, việc Fed và ECB có thể thành công trong việc kiểm soát lạm phát giảm dần đến mức mục tiêu trong quý II-III/2023 để có đủ các điều kiện cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024 sẽ là kịch bản tích cực giúp Ngân hàng Nhà nước có thêm nhiều dư địa cho việc mạnh tay nới lỏng chính sách tiền tệ, giảm nhanh lãi suất và tăng mạnh cung tiền để hỗ trợ nền kinh tế hồi phục trở lại mạnh mẽ trở lại. Với thị trường chứng khoán tín hiệu tích cực có thể đến sớm hơn những chuyển biến tích cực của kinh tế vĩ mô và quý 3/2023 có thể là thời điểm ghi nhận những tín hiệu tích cực trên thị trường?", vị chuyên gia bổ sung thêm.