Quốc gia nhận "sai lầm" vì để Trung Quốc kiểm soát cảng biển quan trọng gần 2 thế kỷ

Trung Quốc thuê cảng biển chiến lược của Sri Lanka từ năm 2017.

Chính quyền tiền nhiệm ở Sri Lanka ký thỏa thuận cho Trung Quốc thuê cảng biển trong 99 năm, để trang trải các khoản nợ Trung Quốc.

Các nhà quan sát coi thỏa thuận là ví dụ điển hình của “bẫy nợ” do Trung Quốc dựng nên. Cảng Hambantota nằm ở phía nam Sri Lanka, có vị trí quan trọng trong giao thương hàng hải ở Ấn Độ Dương.

Tổng thống Sri Lanka, Gotabaya Rajapaksa, từng tuyên bố muốn đàm phán lại thỏa thuận với Trung Quốc, sau khi ông lên nắm quyền vào cuối năm 2019. Nhưng ông sau đó lại bác bỏ tuyên bố này.

Đến ngày 6.2.2021, tướng Daya Ratnayake, chủ tịch Cơ quan Quản lý Cảng Sri Lanka, nói trên tờ Ceylon Today rằng, Tổng thống đang xem lại thỏa thuận.

Thỏa thuận được cho là có nhiều điều khoản bất lợi cho Sri Lanka, khiến nước này phải dời căn cứ hải quân khỏi khu vực cảng biển hiện do Trung Quốc kiểm soát.

"Chúng tôi đang xem xét lại thỏa thuận vào lúc này", ông Ratnayake nói. "Chuyện này rất không may và một thương vụ cho thuê cảng Hambantota lẽ ra không nên được thực hiện. Quá trình thẩm định đang diễn ra".

Ngoại trưởng Sri Lanka, Dinesh Gunawardena nói “chính quyền tiền nhiệm đã mắc sai lầm khi ký thỏa thuận cho Trung Quốc thuê cảng Hambantota trong 99 năm, với điều khoản gia hạn thêm 99 năm nữa”.

Hôm 24.2, Trung Quốc bác bỏ khả năng đàm phán lại thỏa thuận. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Uông Văn Bân nói Trung Quốc đang mở rộng hoạt động ở cảng Hambantota.

"Các thông tin liên quan không đúng với thực tế", ông Uông nói trong cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh.

Ông Uông nói thỏa thuận được ký trên cơ sở "bình đẳng và tự nguyện" giữa hai nước, với ý định biến cảng này thành trung tâm hậu cần, vận tải và công nghiệp ở Ấn Độ Dương.

Cảng Hambantota là dự án trọng điểm trong sáng kiến Vành đai, Con đường do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề ra. Những người chỉ trích nói thỏa thuận chỉ càng làm trầm trọng thêm gánh nặng nợ nần của Sri Lanka.

Pang Zhongying, học giả về quan hệ quốc tế tại Đại học Hải dương Trung Quốc, nói Bắc Kinh có thể sẽ phải đối mặt với nhiều áp lực hơn liên quan đến các hoạt động ở Sri Lanka, do sự cạnh tranh ngày càng tăng của Mỹ và Ấn Độ trong khu vực.

“Sri Lanka có mối quan hệ phức tạp với Ấn Độ. Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang thúc đẩy chiến lược ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trung Quốc có khả năng phải đối mặt với nhiều thách thức hơn nữa tại khu vực", ông nói.