Quy hoạch Hà Nội: Phát triển đô thị xanh với 3 trụ cột chính
Phát triển đô thị xanh trở thành xu hướng tất yếu
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 1569/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Cả hai quy hoạch đều hướng tới xây dựng một Hà Nội phát triển bền vững, là hình mẫu đi đầu trong phát triển đô thị xanh, thông minh, hướng tới hiện thực hóa những mục tiêu vươn cao, vươn xa trong tầm nhìn của 25 năm tới.
Theo ông Hà Minh Hải, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, phát triển đô thị xanh đã và đang trở thành xu hướng tất yếu. Đô thị xanh không chỉ đảm bảo môi trường sống trong lành, cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân, mà còn thúc đẩy sự cân bằng, hài hòa giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và bảo tồn phát huy các giá trị văn hóa lịch sử, nâng cao chất lượng sống.
"Đó là nền tảng để xây dựng những cộng đồng thịnh vượng, bền vững, nơi mà tăng trưởng không còn phụ thuộc vào sự khai thác cạn kiệt tài nguyên, thiên nhiên mà dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, quản trị hiệu quả của chính quyền và sự đoàn kết chung tay của cả xã hội, quyết định đến sự thành công. Đây chính là con đường giúp các đô thị hiện thực hóa khát vọng trở thành nơi đáng sống, hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa phát triển nhanh và bền vững", ông Hải nhận định.

Theo đó, chiến lược phát triển đô thị xanh bền vững tập trung vào 3 trụ cột chính. Thứ nhất, phát triển không gian xanh, năng lượng tái tạo và giao thông bền vững được tập trung thảo luận.
Cụ thể, phát triển không gian xanh là việc cam kết tăng cường diện tích cây xanh trong tất cả các dự án phát triển đô thị mới. Việc tích hợp công viên, hồ cảnh quan và vườn treo được kỳ vọng mang đến những không gian mở, tạo điều kiện cho cư dân vừa thư giãn, vừa rèn luyện sức khỏe. Ngoài ra, việc gia tăng mảng xanh còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu và gia tăng chất lượng không khí trong khu vực.
Thứ hai, việc sử dụng năng lượng tái tạo là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển đô thị xanh. Các dự án mới sẽ áp dụng công nghệ năng lượng mặt trời, gió và các nguồn năng lượng bền vững khác nhằm giảm thiểu tối đa lượng khí thải carbon, hướng tới một tương lai sinh thái hài hòa giữa phát triển và bảo tồn.
Thứ ba, chủ trương thúc đẩy việc phát triển các mạng lưới giao thông công cộng, cải thiện hệ thống hạ tầng để hỗ trợ xe đạp và đi bộ, cũng như khuyến khích sử dụng các phương tiện giao thông xanh..., sẽ giảm thiểu sự phụ thuộc vào phương tiện giao thông cá nhân, hạn chế khí thải và làm giảm tình trạng ùn tắc giao thông trong đô thị.
Xu hướng phát triển công trình, đô thị xanh
Theo Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng, tỷ lệ cây xanh trên mỗi người dân tại các đô thị của Việt Nam ở mức thấp, chỉ từ 2 - 3m2/người. Trong khi chỉ tiêu xanh tối thiểu của Liên Hợp quốc là 10m2 và chỉ tiêu của những thành phố hiện đại trên thế giới từ 20 - 25m2/người.
Điều này cho thấy, tỷ lệ cây xanh đô thị của Việt Nam chỉ bằng 1/5 - 1/10 của thế giới. Không gian xanh của Hà Nội so với các thành phố trên thế giới hoặc tiêu chuẩn do Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị thì đều quá thấp dù các khu đô thị mới của Thủ đô mới được xây dựng từ những năm 1990.
Các chuyên gia quy hoạch nhận định, xây dựng đô thị thông minh và đáng sống ngày càng trở nên cấp thiết, là xu hướng tất yếu của thế giới trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, cùng với đó là việc phải tiết kiệm nguồn năng lượng.
Theo một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, kể từ năm 2020 những sản phẩm bất động sản trong các khu đô thị thông minh có sức thanh khoản cao gấp 2 lần so với các dự án thông thường.
Năm 2024, nhiều chủ đầu tư đã tiên phong, đầu tư xu hướng xây dựng các khu đô thị xanh. Thực tế, đầu tư công trình xanh tăng 5 - 10% so với đầu tư thông thường, nhưng sẽ tiết kiệm 20 - 30% năng lượng sử dụng, giảm 30 - 35% lượng khí thải carbon, tiết kiệm 30 - 50% lượng nước sử dụng, 60 - 70% chi phí xử lý chất thải.

Ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, phát triển đô thị xanh trở thành mô hình được người dân ưa chuộng, sớm định hình là xu hướng tất yếu của tương lai. Các chủ đầu tư có tiềm lực đang đầu tư đáng kể vào không gian xanh, mà nhận thức của người mua nhà về tiêu chí chọn lựa chỗ ở cũng thay đổi.
"Yếu tố khoảng cách và giá cả đã dần không còn là tiêu chí hàng đầu khi lựa chọn thuê, mua nhà. Người mua nhà hiện nay chú trọng hơn vào phong cách sống, môi trường sống và hệ thống tiện ích nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Họ sẵn sàng trả thêm tiền và đi xa hơn để được đáp ứng nhu cầu. Và từ nhu cầu trên, nhiều chủ đầu tư đã tiên phong phát triển bất động sản xanh là các khu đô thị đáng sống bậc nhất", ông Đính chia sẻ.
Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, Sở đề xuất lập kế hoạch huy động nguồn lực, ứng dụng khoa học công nghệ và đầu tư xây dựng phát triển đô thị tăng trưởng xanh. Trong số đó, tập trung đầu tư phát triển đô thị theo các chương trình mục tiêu, nâng cao hiệu quả kết nối đô thị - nông thôn; đầu tư hạ tầng kỹ thuật giao thông xanh, xử lý rác thải, nước thải đô thị.
Bên cạnh đó, chú trọng đầu tư xây dựng, cải tạo khu dân cư thu nhập thấp; lập kế hoạch và đầu tư xây dựng không gian công cộng đô thị, xanh hóa cảnh quan…; có kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ công trình xanh vào quá trình quy hoạch, thiết kế, thi công.