Sai lầm lớn nhất của Trump trong cuộc chiến với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump 

Mỹ và Trung Quốc đang thương thảo một thỏa thuận thương mại trong vòng vài tháng qua. Các nhà đầu tư và các nhà phân tích đã hy vọng hai bên có thể giải quyết xung đột bằng cách đạt được một thỏa thuận nào đó.

Tuy nhiên, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đã bất ngờ leo thang mạnh mẽ khi ông Trump quyết định nâng mức thuế quan lên 25%, từ 10% trước đó lên số hàng hóa trị giá 200 tỷ USD của Trung Quốc.

Quyết định trên được công bố sau khi giới chức Mỹ cáo buộc Trung Quốc muốn thay đổi các cam kết đã thống nhất trước đó.

Ông Nick Marro, một chuyên gia phân tích tại tạp chí Economist bìn luận trên chương trình "Capital Connection" của CNBC hôm 10.5 rằng, động thái của ông Trump khiến "cơ hội đạt được thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc giảm đáng kể, và khả năng các cuộc đàm phán có thể đổ vỡ đang tăng lên khi Bắc Kinh tuyên bố "sẽ phải thực hiện các biện pháp trả đũa cần thiết".

Mặc dù Trump được cho là đang là người nắm nhiều lợi thế hơn trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc nhưng để ông Trump có thể tuyên bố chiến thắng, ông ấy phải cho thấy có sự thay đổi đáng kể trong hành động của Trung Quốc về sở hữu trí tuệ, về ăn cắp trên mạng, về ép buộc chuyển giao công nghệ, Steve Okun, chuyên gia thương mại và cố vấn cao cấp tại hãng tư vấn McLarty Associates, bình luận trên kênh CNBC.

Tuy nhiên, về mặt chính trị, rất khó để Chủ tịch Tập Cận Bình cho mọi người nhìn thấy Trung Quốc phải nhượng bộ những yêu cầu của Mỹ, ông Okun nói thêm.

Ngoài ra, một sai lầm cực lớn của ông Trump trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc là trong toàn bộ quá trình thương lượng với Bắc Kinh, chính quyền Trump đã củng cố vị thế của họ bằng cách cố gắng tiến hành các cuộc chiến thuế quan đồng thời với các nước khác.

Theo ông Chad Bown thuộc Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, ông Trump  không chỉ đang áp thuế quan đối với 50,5% hàng nhập khẩu từ Trung Quốc mà còn 7,3% hàng nhập khẩu từ Canada, 2,5% hàng nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu, 9,6% hàng nhập khẩu từ Hàn Quốc và 3,8% hàng nhập khẩu từ Nhật Bản.

Điều này đã khiến các đồng minh và đối tác thương mại lâu năm của Mỹ không hề vui vẻ dù tác động kinh tế của thuế quan không đáng kể. Phần lớn các đối tác và đồng minh thương mại của Mỹ không lạm dụng các quy tắc thương mại quốc tế như Trung Quốc. Thậm chí, họ còn chia sẻ nhiều mối quan ngại của Mỹ đối với chủ nghĩa bảo hộ của Trung Quốc cũng như các hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ và việc các doanh nghiệp nhà nước được chính phủ trợ cấp. 

Các cuộc đàm phán với Trung Quốc có thể chưa đi đến được thỏa thuận hai bên cùng có lợi, hoặc có thể sụp đổ. Dù kết quả thế nào, ông Trump cũng đã bỏ qua một bài học lịch sử: Chiến tranh nhiều mặt trận là cuộc chiến khó khăn nhất để giành chiến thắng, cho dù chúng thuộc loại quân sự hay chiến tranh thương mại. Chiến đấu mà không có đồng minh vẫn khó khăn hơn rất nhiều.