Sàn Nasdaq có vai trò như thế nào, vì sao nhiều doanh nghiệp Việt ôm giấc mơ niêm yết trên sàn Nasdaq

Hiện những công ty thuộc top đầu lĩnh vực công nghệ cao như Apple,  Amazon, Google, Facebook, Microsoft,… đều được niêm yết trên sàn Nasdaq và được theo dõi bởi chỉ số Nasdaq 100.

NASDAQ LÀ GÌ?

Nasdaq là tên viết tắt của National Association of Securities Dealers Automated Quotation System - được thành lập bởi Hiệp hội Quốc gia các Thương nhân Chứng khoán Mỹ vào năm 1971. Mục đích là giúp các nhà đầu tư cổ phiếu có một hệ thống giao dịch tự động, để mua bán cổ phiếu một cách minh bạch, nhanh chóng.

Đây là sàn giao dịch có giá trị vốn hóa lớn thứ 2 thế giới theo giá trị chứng khoán, và là thị trường chứng khoán điện tử lớn nhất thế giới. Sàn có quy mô lên tới hơn 3.000 công ty đang giao dịch công khai, quản lý hơn 90 thị trường, có sàn giao dịch trên 50 quốc gia và khoảng 1,8 tỷ giao dịch trực tuyến mỗi ngày, đóng vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán Mỹ nói riêng và thế giới nói chung.

Hình thức giao dịch phi tập trung (OTC) là điểm khác biệt của sàn này và cũng là sàn giao dịch chứng khoán phi tập trung đầu tiên trên thế giới.

Chỉ số Nasdaq là một trong những khái niệm được nhắc tới nhiều nhất đối với những người hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - tài chính. Đây là chỉ số được xây dựng dựa trên giá cổ phiếu của tất cả các công ty được niêm yết trên sàn này.

Nasdaq hiện đang có 2 chỉ số: Nasdaq 100 và Nasdaq Composite.

Nasdaq Composite là chỉ số đo lường sự thay đổi của hơn 3.000 cổ phiếu được giao dịch.

Nasdaq 100 là chỉ số đo lường của 100 công ty phi tài chính lớn nhất được niêm yết trên sàn. 

Nasdaq mở cửa giao dịch từ 9h30 đến 16h (theo giờ ET). Nasdaq có cả giờ "trước thị trường" và "sau thị trường" để giao dịch.

Giờ trước giờ mở cửa lúc 4h sáng đến 9h30 sáng (theo giờ ET)

Giờ sau giờ mở cửa là 16h đến 20h (theo giờ ET)

ĐỂ NIÊM YẾT TRÊN SÀN NASDAQ,  DOANH NGHIỆP PHẢI ĐÁP ỨNG ĐIỀU KIỆN GÌ?

Nasdaq được nhiều công ty lựa chọn để hướng tới mục tiêu tăng trưởng. Để được niêm yết trên sàn Nasdaq, các doanh nghiệp phải đáp ứng 3 điều kiện. Bao gồm:

Doanh nghiệp có thu nhập trước thuế của năm trước hoặc 2 năm bất kỳ trong 3 năm gần nhất trên 1 triệu USD, với tổng giá trị vốn cổ đông là 15 triệu USD.

Vốn chủ sở hữu phải cao hơn cổ đông ít nhất 30 triệu USD; doanh nghiệp có giá trị thị trường đạt tối thiểu 75 triệu USD.

Nếu không thỏa mãn 3 điều kiện này thì phải chứng minh được tài sản hoặc nhu nhập của năm trước hoặc 2 trong 3 năm gần nhất trên 75 triệu USD. Doanh nghiệp phải đảm bảo số cổ phiếu giao dịch trong 90 ngày gần nhất thời điểm nộp đơn niêm yết đạt trên 4 USD.

Đối với doanh nghiệp đã niêm yết trên sàn Nasdaq, phải duy trì mức giá cổ phiếu tối thiểu là 4 USD, và tổng giá trị cổ phiếu tồn đọng tối thiểu là 1,1 triệu USD. 

Một trong những lý do quan trọng chỉ số Nasdaq được ưa chuộng trên sàn chứng khoán, do Nasdaq có trọng số vốn hóa thị trường của các công ty, không công ty nào được chiếm hơn 24%.Cùng với đó, sự biến động của chỉ số Nasdaq có ảnh hưởng trực tiếp tới biến động của đồng USD, sẽ liên đới tới hầu hết tiền tệ khác, vàng và những tài sản tài chính…

NHỮNG DOANH NGHIỆP VIỆT NÀO ÔM MỘNG NIÊM YẾT TRÊN SÀN NASDAQ?

Không phải VinFast là doanh nghiệp Việt đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq.

Ngày 18/9/2009, Cavico Corp – một công ty xây dựng thành lập năm 2000, được chấp thuận niêm yết cổ phiếu tại sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq, với mã chứng khoán CAVO. Đây chính là doanh nghiệp Việt đầu tiên niêm yết cổ phiếu tại Mỹ.

Cách Cavico lên sàn Nasdaq là thông qua sáp nhập vào một công ty Mỹ đã niêm yết sẵn tại sàn Pink Sheets, một sàn giao dịch phụ, không đòi hỏi báo cáo tài chính hay doanh thu, lợi nhuận. Sau 2 năm ở Pink Sheets, Cavico chuyển lên sàn OTC Bulletin Board vào năm 2008. Từ đây, Cavico chính thức niêm yết trên Nasdaq năm 2009.

Tuy nhiên, tới năm 2011, Cavico bị hủy niêm yết bắt buộc, với lý do chậm nộp báo cáo tài chính năm 2010. Trước đó, Nasdaq đã cảnh báo Cavico về cổ phiếu kém thanh khoản và thị dưới 1 USD/cổ phiếu trong suốt 30 ngày.

Năm 2017, VNG cũng rầm rộ công bố thông tin đã ký kết thoả thuận thúc đẩy quá trình IPO với sàn chứng khoán Nasdaq.

Thời điểm đó, giới phân tích đánh giá nếu thành công, đây sẽ là công ty Việt Nam đầu tiên IPO tại Mỹ, đánh dấu bước tiến đầu tiên tiến vào cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ông Lê Hồng Minh, nhà sáng lập VNG, thừa nhận việc IPO tại Mỹ là thách thức không nhỏ. Tuy nhiên, VNG hy vọng thách thức này sẽ tạo động lực cho những chuyển biến bước ngoặt về tư duy, tổ chức, con người để công ty có thể tiến nhanh hơn vào thị trường toàn cầu, và sẵn sàng cho làn sóng cách mạng công nghiệp 4.0.

Song, kể từ đó đến nay, 6 năm trôi qua, kế hoạch đưa cổ phiếu lên sàn Nasdaq của VNG không còn được nhắc đến.

Năm 2021, CEO Nguyễn Hoàng Trung của Loship, một startup giao hàng, chia sẻ tham vọng trở thành startup đầu tiên của Việt Nam niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ, cụ thể là sàn Nasdaq hay NYSE  trong năm 2024.

Loship khởi nghiệp với ứng dụng review ăn uống Lozi từ năm 2014 và hiện tại đang đuổi mô hình "quick commerce" - mục tiêu giao bất kỳ thứ gì cho người dùng trong vòng 1 giờ đồng hồ, tận dụng mạng lưới tài xế xe máy.

Loship đã kêu gọi thành công 25 triệu USD từ các nhà đầu tư. Hiện tại, mỗi ngày, Loship xử lý khoảng 100.000 đơn hàng, gồm cả đồ ăn, đồ tươi sống, hàng tiêu dùng nhanh và cả giao hoa. Loship đặt ra mục tiêu tăng gấp 3 lần doanh thu để đạt EBITDA dương trong 3 năm tới.

Tiki - một doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử thành lập năm 2010, cũng nung nấu kế hoạch niêm yết tại Mỹ. 

Năm 2021, trả lời phỏng vấn với Bloomberg, nhà sáng lập Trần Ngọc Thái Sơn của Tiki cho biết, ban đầu Tiki dự định niêm yết tại Mỹ năm 2025, nhưng cũng có thể sớm hơn. Việc niêm yết có thể thông qua việc sáp nhập với một công ty SPAC. Theo thông tin, gần đây cũng có một số công ty SPAC tìm đến Tiki.

 Tiki cũng đã thành lập Tiki Global có trụ sở tại Singapore trong năm 2022, để thuận lợi hơn cho quá trình IPO.

Theo Tech in Asia, tổng doanh thu trong năm tài chính 2022 của Tiki xuống dưới ngưỡng 200 triệu USD. Trừ đi chi phí, Tiki báo lỗ 93 triệu USD, tăng 39% so với năm 2021.