Sầu riêng, chôm chôm rụng trái non đầy vườn do bụi từ công trường sân bay Long Thành ở Đồng Nai

Nông dân trồng sầu riêng, chôm chôm lo mất mùa vì bụi từ công trường sân bay Long Thành 

Theo nông dân trồng cây ăn trái ở Đồng Nai, năm nay thời tiết thuận lợi nên đa số các loại cây ăn trái nhất là sầu riêng, chôm chôm, măng cụt hoa nhiều, rất dễ đậu trái, nhiều nhà vườn kỳ vọng một vụ mùa bội thu.

Tuy nhiên, với riêng người trồng cây ăn trái tại ấp 7, xã Bình Sơn, huyện Long Thành thì niềm vui ngày thu hoạch có thể không như kỳ vọng. Nhiều nhà vườn đang đứng ngồi không yên lo trái cây trên cành không còn nhiều để thu hoạch.

Theo chia sẻ của một số hộ trồng cây ăn trái tại xã Bình Sơn, từ khoảng cuối tháng 2/2023 đến nay, khi chôm chôm, sầu riêng bắt đầu đơm hoa kết trái cũng là lúc bụi đỏ ở sân bay Long Thành phát tán mạnh ra các vùng trồng cây ăn trái, khu dân cư. 

Điều này khiến cho các loại cây ăn trái bị teo hoa, sầu riêng dù đã đậu trái trên 50 ngày vẫn lần lượt rụng đầy gốc. Nhiều nông dân thường xuyên xịt rửa cây, lá, nhưng có vẻ tình hình không mấy khả quan.

Anh Phạm Quốc Trọng, ngụ ấp 7, xã Bình Sơn, huyện Long Thành cho biết gia đình anh có 3ha cây ăn trái, chủ yếu trồng sầu riêng, chôm chôm, măng cụt. Đầu mùa khi thấy hoa sum suê, khí hậu thuận lợi, anh Trọng đã mong năm nay có một mùa sầu riêng bội thu.

Nhưng hiện tại niềm vui của anh Trọng không còn, khi mỗi ngày anh phải chứng kiến sầu riêng trên cây cứ quăn queo rồi rụng dần.

Anh Trọng nói rằng trồng sầu riêng lâu năm, anh nắm bắt được quy trình phát triển của trái sầu riêng. Những năm trước, đến khoảng cuối tháng tư trong vườn đã lác đác có sầu riêng già hoặc chín bán lai rai cho khách. Nhưng năm nay, đến thời điểm này sầu riêng khắp vườn vẫn đang non, và trung bình mỗi cây đã bị hao hụt mất 50% trái so với những năm trước, dù thời tiết thuận lợi.

Vừa nhặt trái sầu riêng Ri6 dưới đất lên, anh Trọng vừa buồn bã nói rằng bình thường đến giờ này trái sầu riêng Ri6 đã nặng trên vài kg, nhưng năm nay trái vẫn bé tẹo. Anh nhấn mạnh rằng nếu ai quan tâm đến làm nông nghiệp sẽ biết bụi đỏ bám chặt vào lá cây nhiều lớp kèm theo nắng nóng khiến cây không quang hợp được, thiếu dinh dưỡng, suy trái và rụng dần.

"Tôi đi đến đâu trong vườn là lo lắng, ngán ngẩm đến đấy, vì sản lượng đã hao hụt mất 1 nửa sao với cùng kỳ. Theo tính toán của tôi, với 3ha sầu riêng này, mọi năm cho thu trên 65 tấn thì nay, nếu giữ được số trái còn lại trên cây mới vớt vát được trên 30 tấn. 

Nhưng nếu từ nay đến khi thu hoạch, bụi đỏ vẫn nhiều thì khả năng cao tôi phải bỏ hết trái để giữ cây. Vì suy cây nặng sẽ cứu không được, có thể ảnh hưởng đến nhiều vụ sau nữa", anh Trọng cho hay.

Theo nông dân này, giai đoạn từ giữa tháng 2 đến gần cuối tháng 3, thời tiết vào cao điểm của nắng nóng, nên thường xuyên có những cơn gió xoáy trong công trình xây dựng sân bay Long Thành. Những cơn gió này đã kéo theo lượng bụi lớn phát tán ra nhiều xã thuộc huyện Long Thành, nhưng nặng nhất vẫn là xã Bình Sơn, vì nằm sát bên công trường.

Ngoài ra, anh Trọng vẫn trăn trở việc thời điểm bụi phát tán mạnh lại chính là lúc cây sầu riêng ra hoa và giai đoạn sầu riêng kết thúc xả sinh lý (lúc này sầu riêng 45 - 50 ngày tuổi). Thời điểm này là lúc nhà vườn tăng nước tăng phân để nuôi cây nuôi trái, nên dễ mất cân bằng trong ngoài, dẫn đến hoa khó đậu trái, còn trái dù đã lớn tuổi nhưng vẫn bị rụng.

"Năm nay đáng lẽ là năm trúng mùa nhất từ trước đến nay, bởi mùa mưa năm ngoái kéo dài, nên cây rất là sung và luôn nằm trong tình trạng sinh sản. Còn từ ra Tết đến nay không có mưa nên nông dân chủ động được lượng nước tưới tiêu, kiểm soát được quá trình phát triển của cây, hoa, trái… Mọi thứ quá thuận lợi để có vụ mùa bội thu. Tuy nhiên nông dân lại gặp bất lợi vì lượng bụi rất là lớn liên tục đổ lên cây, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển, đậu hoa đậu trái của cây", anh Trọng nói.

 Dậy từ 3h sáng để phun nước rửa bụi cho cây

Có những ngày, do lo sợ cây ảnh hưởng nặng, anh Trọng phải cố gắng dậy từ 3 giờ sáng để phun nước rửa lá cho cây, và công việc này kéo dài đến khoảng 7 giờ sáng. Khi xong công cuộc rửa lá cây, anh Trọng mới dám chuyển sang làm những việc khác.

Anh nói thêm bụi từ công trường bay ra liên tục từ sáng tới tối, nhưng nặng nhất vẫn là gần trưa và chiều. Sáng gió sẽ cuốn bụi đi theo hướng về thị trấn Long Thành, các xã Long Phước, Long An…. Còn chiều gió sẽ cuốn theo hướng về ấp 7 - xã Bình Sơn, Bình An, Bàu Cạn… khiến cây cối ở ấp 7 dường như hứng trọn bụi.

"Nhà tôi đã sắm vòi xịt lá để tưới rửa từng cây một trong vườn, nhưng tưới đến đâu bụi vẫn theo đến đó, nên tưới cũng không xuể vì vườn quá rộng nhân lực lại ít. Vừa tốn sức, vừa tốn điện, tốn nước, nhưng không rửa thì tôi sợ cây không đủ sức sống, chống chọi giữa cái nắng gắt này. Tưới rửa lá cũng coi như nhẹ lòng hơn, nhưng sáng ra thăm vườn thấy sầu riêng rụng đầy gốc lại xót ruột", anh Trọng nhấn mạnh.

Tương tự, tại hộ của anh Nguyễn Văn Thiết (ấp 7, xã Bình Sơn) các loại cây trong vườn từ chuối, mít, măng cụt và chôm chôm cũng đều bị phủ lên màu đỏ của bụi. Nhìn những chùm hoa chôm chôm bị bụi đóng khô không thể ra trái mà anh Thiết buồn bã không muốn bỏ công chăm sóc nữa.

Nhưng cảnh này là cả thôn xã đều chịu giống nhau nên chúng tôi cũng không biết sao được, bởi dự án sân bay là dự án lớn, chúng tôi cũng đồng lòng ủng hộ thi công hoàn thành nhanh. Giờ chỉ mong phía sân bay cố gắng khắc phục cho đỡ bụi, vì chúng tôi cũng không biết làm gì nữa", anh Thiết nói.

 "Giảm bụi thì mới mong vớt vát được chút đỉnh"

Đa phần nông dân mong muốn các nhà thầu trên đại công trường tưới nước liên tục để giảm bụi, giảm ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, cứu cây trồng.

 Anh Phạm Quốc Trọng nói thêm nhà anh đã tạo nên thương hiệu sầu chín cây cả gần 1 thập kỷ, hiện vừa làm nông nghiệp vừa làm du lịch trải nghiệm vườn, để du khách về tham quan, thưởng thức món ăn địa phương và sầu riêng tại vườn. Năm nay đến giờ này anh chưa dám trả lời khách hàng về chuyện vườn mở cửa đón khách hay không, vì sợ không có trái cây. 

Nông dân này nói rằng thiệt hại của người làm sầu riêng chín cây như vợ chồng anh hiện nay là rất lớn, khó xác định được. Bởi thực tế ngoài giá trị về kinh tế, sầu riêng của gia đình anh Trọng còn tạo ra tiếng thơm cho nông nghiệp sạch, sản phẩm sầu sạch chín cây của huyện Long Thành.

Anh nói giờ chỉ mong khi thi công nhà thầu chăm tưới nước, đừng để bụi đỏ làm hại cây trồng nữa, may ra mới vớt vát lại được chút đỉnh. Còn nếu vẫn tiếp tục để phát sinh bụi thì dễ mất trắng vụ này.

Tương tự, chị Đỗ Thị Minh Thơm ở cùng ấp cũng nói rằng chỉ cần bớt bụi cây ăn trái sẽ "được cứu", vì bụi đỏ ảnh hưởng rất nặng đến cây trồng. Chị ví dụ như đợt hoa chôm chôm nào ra  trúng lúc bụi đỏ nhiều sẽ bị teo lại, không đậu trái. Còn đợt nào ra trúng lúc giảm bụi có thể đậu trái được.

"Cây nào cây nấy bụi đóng nhiều lớp, cây phải cố ra lá non để quang hợp nên chất dinh dưỡng sẽ chuyển sang nuôi lá thay vì dưỡng trái. Chúng tôi chỉ mong bụi không phát tán mạnh như trước", chị Thơm nói.

Ông Hoàng Văn Hùng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Sơn, huyện Long Thành, cho biết khi có phản ánh của người dân về tình trạng bụi ảnh hưởng đến cây trồng, xã đã lập tức ghi nhận thực tế và báo cáo lên cấp trên, cũng như Ban Quản lý dự án sân bay, để có hướng hỗ trợ bà con.

Hội cũng sẽ kết hợp với ngành chức năng tiếp tục xem xét các thiệt hại liên quan đến cây trồng, vật nuôi, để có hướng hỗ trợ nông dân.

ACV: Chúng tôi căn cứ vào các quy định của pháp luật để xem xét, đưa ra phương án chia sẻ với người dân 

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Lê Văn Tiếp, Chủ tịch UBND huyện Long Thành, cho biết huyện cũng đã nắm được phản ánh của người dân.

"Thông tin này người dân phản ánh lên xã, xã đã có báo cáo lên huyện và sắp tới Phòng Kinh tế huyện Long Thành sẽ phối hợp cùng cán bộ Sở NNPTNT tỉnh Đồng Nai nắm bắt, ghi nhận tổng thể thông tin người dân phản ánh", ông Tiếp nói.

Cũng theo ông Tiếp, địa phương và các đơn vị chức năng sẽ kiểm tra, ghi nhận tình hình và căn cứ vào đó để đưa ra phương án tiếp theo. 

Ngoài ra, đoàn công tác của Bộ TNMT khi vào kiểm tra tình trạng bụi trên công trường sân bay Long Thành, cũng đã đề nghị UBND huyện Long Thành thống kê danh sách những hộ bị ảnh hưởng do bụi.

Trao đổi với phóng viên, ông Đỗ Tất Bình, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), nói rằng ACV đang phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai, huyện Long Thành để có đánh giá tổng thể tình hình, đưa ra phương án hỗ trợ.

"Chúng tôi căn cứ vào các quy định của pháp luật để xem xét, tuỳ theo mức độ đưa ra phương án khắc phục, chia sẻ với người dân để hợp tình hợp lý", ông Bình nói.