Shark Bình: "Chậm trễ giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại Fintech thanh toán"

08/11/2019 16:41 GMT+7
Theo giới phân tích, giới hạn tỷ lệ nhà đầu tư nước ngoài tại Fintech thanh toán là 49% như dự thảo vừa được Ngân hàng Nhà nước công bố là phù hợp xét đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, với một số doanh nghiệp Fintech thanh toán trong nước, động thái giới hạn này có phần chậm trễ và tương đối muộn so với các quốc gia khác.

Ngân hàng Nhà nước vừa công bố dự thảo lấy ý kiến thay thế Nghị định 101/2012/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, trong đó bao gồm nhiều nội dung mới trung gian thanh toán, tiền điện tử, tiền di động (mobile money).

Với trung gian thanh toán, dự thảo mới quy định tỷ lệ tối đa vốn góp của các nhà đầu tư nước ngoài tại Fintech thanh toán là 49% vốn điều lệ, bao gồm cả sở hữu trực tiếp và gián tiếp. Trường hợp Fintech thanh toán hoạt động đa ngành, có quy định khác nhau về sở hữu nước ngoài, "room" ngoại sẽ không vượt quá mức thấp nhất.

Đây là điểm mới so với Nghị định 101 năm 2012 về thanh toán không dùng tiền mặt và cũng là lần đầu Ngân hàng Nhà nước quy định về sở hữu nước ngoài với các Fintech thanh toán.

Các Fintech thanh toán được cấp phép trước ngày Nghị định sửa đổi có hiệu lực, có tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài cao hơn 49% sẽ được duy trì cho đến khi có sự thay đổi nhà đầu tư nước ngoài hoặc hết thời hạn giấy phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.

Cần thiết nhưng chậm trễ

Ông Phùng Anh Tuấn, Tổng thư ký VAFI cho rằng Fintech thanh toán cho rằng, hiện rất cần vốn để phát triển, nếu giới hạn đầu tư nước ngoài sẽ rất khó để kêu gọi những nguồn vốn lớn hoặc các nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Còn nhớ tại Diễn đàn Doanh nghiệp (VBF) giữa kỳ diễn ra hồi tháng cuối 6 vừa qua, nhiều Hiệp hội Doanh nghiệp nước ngoài cũng đã phản ứng khá mạnh với việc khống chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại Fintech. 

Theo ông Seck Yee Chung - Chủ nhiệm Ủy ban Công nghệ thông tin và truyền thông thuộc Phòng Thương mại Hoa Kỳ (Amcham), việc giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài sẽ làm hạn chế nghiêm trọng khả năng phát triển của ngành Fintech Việt Nam, đặc biệt khi các doanh nghiệp trong ngành cần phát triển dựa trên công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) từ các quốc gia đi trước.

"Việc áp dụng giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong lĩnh vực thanh toán và Fintech đang tăng trưởng nhanh sẽ hạn chế đáng kể các công ty khởi nghiệp Fintech Việt Nam trong việc huy động vốn từ các tổ chức đầu tư nước ngoài, từ đó hạn chế khả năng thu hút nhân tài và khiến họ kém cạnh tranh hơn so với các doanh nghiệp khác trong khu vực", đại diện AmCham nói.

Ở chiều ngược lại, một số chuyên gia cho rằng, việc giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài là cần thiết khi thanh toán là một trong những lĩnh vực quan trọng của hệ thống tài chính quốc gia. Nếu không giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài với Fintech thanh toán, việc xuất hiện một số tổ chức nước ngoài với tiềm lực lớn có thể làm méo mó môi trường kinh doanh, ảnh hưởng đến khả năng phát triển của những Fintech nội.

Shark Bình: "Chậm trễ giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại Fintech thanh toán" - Ảnh 2.

Ông Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình) - Chủ tịch Tập đoàn Nextech

Dưới góc nhìn của một doanh nghiệp, ông Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình) - Chủ tịch Tập đoàn Nextech thừa nhận, việc đưa ra giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài là cần thiết. Tuy nhiên, động thái này của cơ quản quản lý tương đối là muộn và chậm so với các quốc gia khác.

Ông Bình dẫn chứng, "Tại các thị trường lớn, họ đã dựng ra các rào cản kỹ thuật để đảm bảo tỷ lệ sở hữu của bản địa trong các lĩnh vực nhạy cảm như trung gian thanh toán. Đơn cử như tại Trung Quốc gần 10 năm trước, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã đưa ra các giới hạn này, Indonesia cũng đưa ra tỷ lệ sở hữu giới hạn từ năm 2007 là dưới 20%".

Ông Bình lo ngại, sự chậm trễ này có thể tạo nên sự không bình đẳng của các doanh nghiêp thuần việt. Thậm chí, đè bẹp doanh nghiệp Việt Nam ngay trên sân nhà bởi các doanh nghiệp này thường có nguồn lực tài chính lớn mạnh.

Tỷ lệ 49% là hợp lý?

Theo nhìn nhận của TS. Võ Trí Thành – nguyên Phó Viện Trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, việc khống chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại các Fintech là cần thiết, Tuy nhiên, 49% hay là ở mức độ nào cũng phải đảm bảo cân bằng giữa kiểm soát rủi ro mà vẫn đảm bảo quyền lợi cho đa số người dùng và tạo môi trường cho doanh nghiệp Fintech phát triển.

Shark Bình: "Chậm trễ giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại Fintech thanh toán" - Ảnh 3.

Ảnh minh họa

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Xuân Thành – chuyên gia kinh tế Fulbright chia sẻ thêm, nếu như để cho các doanh nghiệp nước ngoài chiếm lĩnh hết thị phần ví điện tử của một quốc gia sẽ ảnh hưởng đến an ninh tài chính quốc gia. Và vì vậy, nên đặt một giới hạn về sở hữu. "Trong giai đoạn này, tỷ lệ 49% có lẽ cũng đã đủ để tạo sân chơi công bằng cho các doanh nghiệp trong nước", ông Thành nhấn mạnh.

Rủi ro về an toàn thông tin cá nhân, an ninh tiền tệ cũng là lo ngại được ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán thuộc NHNN chia sẻ tại một tọa đàm về Fintech cách đây không lâu. Ông Sơn cho biết, hiện toàn thị trường có 30 doanh nghiệp fintech trong lĩnh vực trung gian thanh toán đang hoạt động. Thế nhưng, trong đó 90% thi phần xét về cả giá trị và khối lượng giao dịch tập trung trong tay 5 doanh nghiệp Fintech. Điều đáng nói, tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài tại các doanh nghiệp này là từ 30% đến trên 90%.

Vì vậy, quy định giới hạn về tỷ lệ sở hữu đối với nhà đầu tư nước ngoài (49%) tại các trung gian thanh toán sẽ bảo đảm được vai trò chủ động của các doanh nghiệp trong nước, tránh sự thao túng của nhà đầu tư nước ngoài, bảo đảm an ninh, an toàn, chủ quyền quốc gia trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. 

Lê Thúy
Cùng chuyên mục