Thâm hụt ngân sách Mỹ có thể tăng 4 lần khi chính phủ liên tiếp tung các gói viện trợ Covid-19

GDP Mỹ quý II/2020 có thể giảm gần 40% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi tỷ lệ thất nghiệp lên tới 16%. Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ hôm 24/4 cảnh báo. Nhưng CBO cũng dự kiến nền kinh tế Mỹ hồi sinh trong nửa cuối năm nay nhưng tỷ lệ thất nghiệp vẫn giữ ở mức hai con số trong suốt năm 2021.

Dự báo của CBO được tung ra chỉ vài ngày sau khi Bộ Lao động công bố thêm 4,4 triệu đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần tới. Như vậy, chỉ trong 5 tuần gần nhất, 26 triệu người Mỹ đã mất việc do hệ lụy từ khủng hoảng đại dịch, qua đó xóa sạch số việc làm mà nền kinh tế Mỹ tạo ra từ sau Đại suy thoái 2008 đến nay. Những dữ liệu và dự báo kinh tế cho thấy bức tranh toàn cảnh ảm đạm của nền kinh tế lớn nhất thế giới khi chính quyền Trump siết chặt các lệnh hạn chế để kiểm soát sự lây lan dịch bệnh.

Đáng nói hơn, CBO dự tính trong trường hợp các luật phân bổ ngân sách hiện tại không đổi và không có nguồn viện trợ khẩn cấp đáng kể nào trong khoảng thời gian tới, thâm hụt ngân sách liên bang sẽ tăng gấp 4 lần lên 3,7 nghìn tỷ USD trong năm tài khóa 2020 và giảm về 2,1 nghìn tỷ USD trong năm 2021.

Trước đó, trong dự báo hồi tháng 3/2020, CBO chỉ ước tính khoản thâm hụt ngân sách 1 nghìn tỷ USD mỗi năm.

CBO cũng dự báo các khoản nợ liên bang cũng tăng lên 101% GDP trong năm tài chính 2020 và 108% GDP trong năm tài chính 2021 khi Ngân hàng Trung Ương cắt giảm lãi suất về 0% và tăng cường bơm thanh khoản, nới lỏng định lượng để giảm chi phí vay hỗ trợ nền kinh tế. 

Theo các mô hình kinh tế hiện tại, CBO dự kiến GDP nền kinh tế Mỹ năm 2020 giảm 5,6% và tăng lên 2,8% trong năm 2021. Nhưng hoạt động kinh tế trong năm 2021 vẫn sẽ thấp hơn 6,7% so với dự báo hồi cuối tháng 1.

Dự báo thâm hụt ngân sách tăng gấp 4 lần của CBO đã minh họa áp lực tài chính mà các nhà lập pháp Quốc hội Mỹ phải đối mặt khi họ tiếp tục xây dựng những dự luật hỗ trợ mới để ứng phó với đại dịch Covid-19. Cho đến nay, Quốc hội Mỹ đã thông qua các gói viện trợ với tổng trị giá 3 nghìn tỷ USD để củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và người dân xoa dịu tác động kinh tế từ dịch bệnh. 

Một số chuyên gia kinh tế thậm chí dự báo viễn cảnh bi đát hơn những gì Văn phòng Ngân sách Quốc hội cảnh báo. William Hoagland, phó chủ tịch cấp cao tại Trung tâm chính sách Bipartisan, một nhóm chuyên gia tư vấn chính sách tài khóa của Washington mới đây cho biết ông kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi chậm trong nửa cuối năm 2020 mà không phải phục hồi nhanh như CBO kỳ vọng.

Ông Hoagland cũng nói thêm rằng thâm hụt ngân sách năm 2020 có thể vượt quá 4 nghìn tỷ USD khi chính phủ xem xét thêm các dự luật kích thích kinh tế bổ sung. Hiện Hạ viện Mỹ do Đảng Dân chủ cầm quyền đang xây dựng một dự luật viện trợ đại dịch Covid-19 mới. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hôm 24/4 cảnh báo đây có thể là một gói viện trợ khổng lồ.

Xa hơn nữa, ông Hogland cảnh báo thách thức tiếp theo mà các nhà hoạch định chính sách phải đối mặt là mức nợ quốc gia lớn và thâm hụt chính sách đáng báo động trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn giữ ở mức lớn đáng kể.