Thị trường chứng khoán phái sinh xuất hiện các hiện tượng thao túng giá

Đánh giá tổng thể thị trường vốn Việt Nam, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính), cho rằng thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và thị trường chứng khoán phái sinh.

Quy mô của thị trường vốn tăng trưởng bình quân 28,5% mỗi năm giai đoạn 2016-2021. Quy mô thị trường vốn đã đạt 134,5% GDP năm 2021, gấp 3,5 lần quy mô năm 2015. Trong đó, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tương đương 93,8%GDP; quy mô thị trường trái phiếu đạt 39,7% GDP.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên, sự tăng trưởng nhanh của chứng khoán, thị trường trái phiếu gần đây cũng phát sinh những rủi ro tiềm ẩn. Trong đó, thị trường chứng khoán phái sinh xuất hiện các hiện tượng thao túng giá, làm giá và ngày càng tinh vi; nhiều mã chứng khoán được đẩy giá lên cao không gắn với tình hình hoạt động kinh doanh.

Nghĩa vụ công bố thông tin của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư còn chưa đảm bảo chất lượng. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhanh tiếp tục phát sinh rủi ro do có các nhà đầu tư cá nhân chưa hiểu biết rõ về pháp luật trong việc đầu tư, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Ông Devendra Joshi, Chiến lược gia trưởng Tập đoàn Sovico cho rằng Việt Nam cần phải có một thị trường trái phiếu có đầy đủ chức năng, cho phép thêm nhiều sản phẩm phái sinh để đảm bảo tính thanh khoản.

Ông Phạm Hồng Sơn cho hay Bộ Tài chính đang hướng đến giải pháp xây dựng một sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, giám sát tiền từ phát hành trái phiếu chặt chẽ hơn.

Với cổ phiếu, thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục cần tái cấu trúc, rà soát kiểm tra các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ để xây dựng phương án hoạt động hiệu quả, số hóa các tài sản tài chính trên thị trường chứng khoán. Với các tổ chức kiểm toán, thẩm định giá, xếp hạng tín nhiệm thì sẽ khuyến khích nâng cao chất lượng và hợp tác với fintech.

Theo PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Luật TP.HCM, ngoài việc nghiên cứu thí điểm ứng dụng fintech trong ngân hàng thì nên cho cả thí điểm cho chứng khoán và bảo hiểm. Theo đó, nhà quản lý xây dựng một khung thí điểm fintech chung rồi các đơn vị chịu trách nhiệm từng lĩnh vực sẽ triển khai những quy định của thể đặc thù riêng.

Về dài hạn, ông Jonathan Pincus, Đại diện UNDP Việt Nam cho rằng cần tiếp tục khuyến khích dòng tín dụng xanh đang phát triển mạnh mẽ những năm gần đây. Trong đó, Ngân hàng Nhà nước cần đóng vai trò quan trọng trong việc đạt mục tiêu phát triển bền vững.