Quá nhiều yếu tố bất định ảnh hưởng đến dự báo tác động kinh tế của dịch Covid-19

Chiều 3/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Người phát ngôn Chính phủ Mai Tiến Dũng chủ trì buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7/2020. Buổi họp báo diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 đã bùng phát trở lại tại Việt Nam khi có thêm nhiều ca bệnh được phát hiện tại một số địa phương, trong đó có Đà Nẵng, Hà Nội và TP. HCM.

Tại buổi họp báo, thông tin về tác động của làn sóng thứ 2 Covid-19 tới kinh tế Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Trần Quốc Phương cho biết, quá nhiều yếu tố bất định, nhất là trong bối cảnh diễn biến Covid-19 biến đổi liên tục.

Báo cáo của Bộ KH&ĐT cũng đưa ra các dự báo nhận định, nếu Việt Nam bị đợt sóng Covid-19 lần 2 như lần thứ nhất đã diễn ra đầu năm thì tác động đến nền kinh tế sẽ rất ghê gớm, nó sẽ làm cho các chỉ số cũng như kết quả kinh doanh sụt giảm.

Tuy nhiên, có một điểm đợt dịch lần này khác lần 1, đó là đợt dịch lần 1 phải thực hiện dãn cách xã hội toàn quốc trong vòng 20 ngày dẫn đến tác động rất nhiều đến kinh tế. Cụ thể, kết quả tăng trưởng quý II/2020 rất là thấp.

Do vậy, đợt bùng phát này, Thủ tướng và Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt không để dịch lây lan ra cả nước, hạn chế mức thấp nhất những thiệt hại do dịch Covid-19 gây ra. Về sơ bộ đánh giác tác động của đợt dịch lần này, đó là ngành du lịch và vận tải hành khách bị tác động đầu tiên. 

"Chúng ta có thể thấy mức động ảnh hưởng trong mấy ngày vừa qua, gần như tất cả các công ty du lịch trong cả nước đã phải tiếp nhận việc hủy chuyến từ khách hàng, bản thân các hãng lữ hành, vận chuyển hàng không, đường bộ cũng bị hủy các chuyến đi đã được đặt trước đó," ông Phương cho hay.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, mặc dù theo báo cáo của Bộ, ngành du lịch lữ hành trong tháng 7 vừa qua có bước tăng trưởng so với những tháng trước đó. Tuy nhiên, mới được một tháng đã bị những tác động ngay lập tức.

Do vậy, tùy thuộc vào việc kiểm soát, thời gian kéo dài như thế nào thì tác động của dịch đến ngành sẽ bị ảnh hưởng theo.

"Ngay sau khi dịch bùng phát, Bộ cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan khởi động lại quá trình nghiên cứu, thu thập số liệu để nghiên cứu, đưa ra các dự báo, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng trong tháng 8 cùng với các ngành khác trong nền kinh tế xây dựng các kịch bản chi tiết phục vụ cho công tác chỉ đạo điều hành của Thủ tướng và Chính phủ," ông Phương nói.

Liên quan đến những tác động tiêu cực dịch Covid-19 gây ra, trong 6 tháng đầu năm Việt Nam có mức tăng trưởng GDP 1,81% - mức thấp nhất trong 10 năm qua, song vẫn là một trong số ít quốc gia có tăng trưởng dương nhờ những thành công trong việc kiểm soát tốt dịch Covid-19.

Trong báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) vừa công bố hôm 21/7, dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2020 vẫn có thể tăng trưởng dương từ 2,2% đến 3,8% nhờ vào nguồn lực nội tại và những yếu tố có thể hỗ trợ cho tăng trưởng trong phần còn lại của năm, bao gồm kỳ vọng về triển vọng kinh tế do việc hoàn tất ký kết Hiệp định Thương mại tự do (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và EU (EVIPA).

Tuy nhiên, các dự báo trên đều mới chỉ tính đến tình hình kiểm soát dịch Covid-19 trên thế giới mà chưa tính đến trường hợp Việt Nam xuất hiện đợt dịch lần 2. Vì thế, trước khả năng dịch bùng phát đợt hai đang ngày càng rõ nét, giới chuyên gia e ngại nền kinh tế Việt Nam rất khó để đạt được kết quả tăng trưởng như các dự báo.

Trả lời báo chí, chuyên gia Nguyễn Đức Thành, cựu Viện trưởng VEPR, cho biết, với thực tế hiện nay, VEPR sẽ có dự báo mới, trong đó nhiều khả năng kinh tế có thể tăng trưởng âm khi khả năng dịch bùng phát đợt hai hiện hữu. Lý do là hoạt động tiêu dùng và du lịch từng khiến giới chuyên gia kỳ vọng giúp GDP có thể hồi phục trong quý III nay lại bị vùi dập vì chịu thiệt hại nặng nề từ Covid-19.

TS.Bùi Trinh - Viện Nghiên cứu Phát triển Việt Nam, cũng phân tích, nền kinh tế Việt Nam đang hết sức khó khăn do những tác động của đợt bùng phát dịch COVID-19 lần trước, khả năng chống chọi lúc này rất thấp. Nếu phải gánh tiếp ảnh hưởng của đợt dịch lần hai thì chắc chắn tác động sẽ càng nghiêm trọng hơn nữa.

“Chúng ta đã mất 1 tháng không hoạt động sản xuất, bên cạnh đó nền kinh tế còn chịu tác động nặng nề của dịch COVID-19 với số người mất việc làm tăng cao, nhiều doanh nghiệp phá sản, làm ăn thua lỗ, các chuỗi cung ứng bị gián đoạn... Nếu bây giờ dịch tiếp tục bùng phát đợt 2, phải tiếp tục thực hiện cách ly, giãn cách xã hội quy mô lớn thì nền kinh tế sẽ khó tiếp tục tăng trưởng. Đạt mức tăng trưởng bằng 6 tháng đầu năm đã là một thành công”, ông Trinh nói.

TS. Vũ Thành Tự Anh - Giám đốc Nghiên cứu- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright cũng nêu quan điểm, khả năng dịch COVID-19 bùng phát sẽ tạo ra tâm lý e ngại đầu tư, e ngại sản xuất kinh doanh, từ đó chắc chắn sẽ tạo ra tiêu cực cho nền kinh tế. Tuy nhiên, để biết mức độ ảnh hưởng như thế nào thì cần phải có thêm thời gian theo dõi, ít nhất là trong 2 tuần nữa trên cơ sở mức độ lây lan của dịch bệnh mới có thể đưa ra được những dự đoán chính xác hơn về dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Cũng theo TS.Vũ Thành Tự Anh, xét về mặt kinh tế vĩ mô, nếu dịch Covid-19 bùng phát sẽ có tác động tiêu cực đến nền kinh tế và thậm chí là tiêu cực hơn đợt 1.