TikTok Shop - "Mảnh đất màu mỡ" cho hàng giả, hàng nhái giá rẻ (Bài 1)

TikTok đang thu lợi nhuận từ việc bán các sản phẩm làm đẹp bất hợp pháp và có khả năng gây nguy hiểm, bao gồm mỹ phẩm giả, và kem dưỡng da chỉ kê đơn, mặc dù công ty này lại tuyên bố sẽ áp dụng cách tiếp cận “không khoan nhượng” đối với những người bán hàng lừa đảo.

Các phiên bản giả của nước hoa Dior, son dưỡng môi Vaseline và mascara Maybelline là một trong những sản phẩm được các nhà cung cấp bên thứ ba chào hàng thông qua tính năng mua sắm thị trường trong ứng dụng của TikTok.

Các loại kem làm trắng da có chứa các thành phần bị cấm và các loại kem trị mụn mạnh chỉ được cung cấp theo đơn cũng được quảng cáo công khai qua nền tảng này.

Các sản phẩm đang được bán qua TikTok Shop, một tính năng mua sắm trong ứng dụng cho phép người dùng mua các sản phẩm mà họ thấy được quảng bá bởi những người có ảnh hưởng và thương hiệu. Tại tab “TikTok Shop”, người dùng có thể duyệt qua các sản phẩm, từ mỹ phẩm và quần áo đến cuộn giấy vệ sinh và đồ uống thể thao.

Kể từ khi ra mắt vào năm 2021, tính năng này đã giúp biến TikTok thành một điểm đến cho hoạt động bán lẻ trực tuyến, với một cuộc thăm dò gần đây của công ty nghiên cứu thị trường Savanta cho thấy, những người trả lời dưới 26 tuổi ở Vương quốc Anh đã sử dụng ứng dụng này để thực hiện 19 lần mua hàng mỗi năm – nhiều hơn cả thông qua Instagram hoặc Facebook.

TikTok, nhận 5% hoa hồng trên doanh số bán hàng, cho biết họ có các quy định nghiêm ngặt về những gì có thể bán qua TikTok Shop, bao gồm việc cấm “quảng cáo và bán” tất cả các sản phẩm giả. Công ty cũng cấm bán các loại thuốc chỉ kê đơn, chẳng hạn như kem trị mụn và kem làm trắng da có chứa các thành phần bị cấm. Chính sách này nêu rõ: “Bằng cách đảm bảo tính an toàn và tính xác thực của các sản phẩm được bán trên nền tảng của chúng tôi, chúng tôi tạo ra trải nghiệm mua sắm tích cực mà người dùng có thể tin tưởng”.

Nhưng phân tích cho thấy các quy tắc không được thực thi một cách hiệu quả, với các sản phẩm làm đẹp bất hợp pháp thường xuyên được quảng cáo cho người dùng thông qua nguồn cấp nội dung và kết quả tìm kiếm của họ trên TikTok.

Có thống kê cho thấy, 9 trong số 12 kết quả đầu tiên hiển thị cho những người tìm kiếm “nước hoa” trong phần Cửa hàng TikTok của ứng dụng dường như là hàng giả. Các sản phẩm bao gồm các biến thể của nước hoa Sauvage của Dior, với những cái tên như “Suave” và “Savage”, và một bản sao của nước hoa Flowerbomb của Viktor và Rolf, thoạt nhìn thì giống nhau nhưng thực ra được gọi là “Mark và Victor”.

Tìm kiếm mascara và các mặt hàng trang điểm khác cũng dẫn đến các đề xuất cho các sản phẩm có vẻ như là hàng giả.

Sự phổ biến của hàng giả đã dẫn đến cảnh báo từ một số khách hàng của TikTok Shop. Một người phụ nữ ở Vương quốc Anh đã mua một túi quà làm đẹp trị giá 25 bảng Anh cho biết, cô ấy đã “bốc hỏa” sau khi phát hiện một thỏi son bóng rõ ràng là hàng giả. “Hãy cẩn thận với những người bạn đặt hàng trên TikTok Shop”, cô ấy nói trong một video. “Hãy kiểm tra người bán của bạn vì có rất nhiều hàng giả đang diễn ra khắp nơi trên đó. Nó không đáng để mất tiền. Tôi thậm chí không thể nắm được tài khoản bên mua bán thứ 3, công ty và thật buồn cười là giờ đây họ chẳng còn gì trong cửa hàng của mình nữa”.

Một khách hàng khác của TikTok Shop cho biết cô ấy đã được gửi một loại nước hoa kém chất lượng “có mùi giống như sơn móng tay” sau khi đặt hàng từ một người mà cô ấy cho là người bán có uy tín trên TikTok. Cô đã nhắn tin cho người bán để yêu cầu hoàn lại tiền nhưng được thông báo rằng, vì mặt hàng đã bị mở ra nên không thể trả lại. Trong một video, cô ấy nói thêm: “Nếu bạn định mua loại nước hoa này, vui lòng kiểm tra các cửa hàng mà bạn sẽ mua và tránh những kẻ này. Tôi đã mất sạch tiền của mình”.

Các chuyên gia về sức khỏe và người tiêu dùng cho biết các sản phẩm này không có khả năng đã trải qua thử nghiệm an toàn theo tiêu chuẩn của Vương quốc Anh và chứa các thành phần độc hại tiềm ẩn chưa xác định.

Theo dữ liệu danh sách của TikTok, nhiều sản phẩm bất hợp pháp được bán qua TikTok Shop được sản xuất tại Trung Quốc và chuyển đến Vương quốc Anh, với thông tin chi tiết về nguồn gốc và quy trình sản xuất của chúng không rõ ràng. Các cuộc kiểm tra mỹ phẩm giả bị thu giữ bởi Đơn vị Tội phạm Sở hữu Trí tuệ của Cảnh sát Anh trước đây đã phát hiện ra rằng nhiều loại có chứa "mức độ độc hại" của asen, thủy ngân và chì.

Ngoài các sản phẩm giả, các loại gel kê đơn có chứa tretinoin, được sử dụng để điều trị mụn trứng cá, đã có sẵn để mua qua TikTok Shop. Nhưng Tretinoin có thể dẫn đến tương tác với các loại thuốc khác và gây ra những bất thường cho thai nhi, nếu dùng khi đang mang thai thì phải được sử dụng với sự giám sát y tế.

Tiến sĩ Jane Ravenscroft, thuộc Hiệp hội Bác sĩ Da liễu Anh, cho biết việc bán bất hợp pháp các loại kem bôi da là “mối quan ngại lớn” và là “nguy cơ sức khỏe cộng đồng”. Thật không may, những người bán bất hợp pháp các sản phẩm theo toa này đang lợi dụng sự bất an và ngây thơ của mọi người. Phương tiện truyền thông xã hội như TikTok đang đổ thêm dầu vào lửa”, cô nói.

TikTok đã chặn các tìm kiếm cho “tretinoin” và xóa danh sách khỏi các nhà cung cấp bên thứ ba đề cập đến thành phần này sau khi được Người quan sát cảnh báo. Danh sách các loại kem làm trắng da có chứa thành phần hydroquinone bị cấm cũng bị xóa.

TikTok cho biết họ coi việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và bán bất hợp pháp các sản phẩm y tế là nghiêm trọng và những người vi phạm các quy tắc có thể bị cấm khỏi nền tảng này.

Công ty cho biết họ đã xóa hàng trăm sản phẩm và người bán khỏi TikTok Shop cho đến nay trong năm nay, bao gồm khoảng 50 danh sách bị Người quan sát gắn cờ. Vào năm 2022, họ đã ra mắt Trung tâm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, một công cụ mà nền tảng cho biết sẽ giúp các thương hiệu xác định danh sách sản phẩm vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của họ lan truyền trên nền tảng ứng dụng.