Trai Tày nuôi khổng tước, thành công vượt khỏi cao nguyên đá

Thôi công chức, đi nuôi chim công

HTX Tấn Đạt (thị trấn Nông trường Việt Lâm, huyện Vị Xuyên) của anh Đông có trang trại với tổng diện tích hơn 3.000m² nuôi các loại chim cảnh. Trang trại cũng đã được cơ quan quản lý CITES việt Nam cấp giấy phép chăn nuôi các loài như: Gà lôi trắng, chim công, công Ấn Độ…

Anh Đông chia sẻ, ngày trước anh học quản trị kinh doanh, Thạc sĩ Quản lý kinh tế. Tốt nghiệp xong, anh làm công chức nhà nước được 13 năm. Nhưng rồi cơ duyên đã đưa Đông đến với những con chim công có vũ điệu múa đẹp mê lòng người.

Đông kể, anh quyết định thôi việc công chức để tập trung nuôi chim hoang dã có bộ lông sặc sỡ cũng chỉ là việc tình cờ. Anh nghĩ đơn giản rằng ở Hà Giang gần như chưa có ai nuôi loài chim này, trong khi thị trường cũng ít có mà chim công lại có giá trị kinh tế cao, dễ nuôi… nên anh quyết định thử một phen.

Sau 1 năm tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm cùng với những kiến thức kinh doanh được học ở trường và tính cách ưa mạo hiểm của tuổi trẻ, năm 2016 anh cùng 7 người bạn thành lập HTX Tấn Đạt với hoạt động chính là nuôi các loài chim công cảnh.

Mới đầu gây dựng trang trại, anh Đông chỉ nhập 5 đôi chim trưởng thành với giá 20 triệu đồng/đôi về nhân giống, còn lại mua chim con để gây tạo. 

Chỉ sau một thời gian ngắn chim công sinh sản từ 10-15 trứng, anh dùng máy ấp, tỷ lệ thành công đạt 80%. Từ đó đàn chim trong trang trại ngày một tăng.

Vốn là dân kinh tế chuyển sang nuôi chim nên anh cũng gặp không ít khó khăn. "Do làm trái ngành, chưa có kinh nghiệm chăm sóc nên lúc đầu cũng vất vả lắm, có một đợt cả đàn chim bị thương hàn, nhưng cũng may là cứu chữa kịp thời. Sau đó mình đã ngày đêm tìm hiểu về đặc tính của chim công qua sách báo và đi các trang trại ở Hưng Yên, Thái Bình, miền Nam... vừa tìm nguồn giống vừa học hỏi thêm từ các chủ trang trại. Đến nay sau 4 năm thì trang trại dần đi vào ổn định, giai đoạn khó khăn nhất đã qua" - anh Đông tâm sự.

Càng nuôi anh lại càng đam mê với loài chim quý này. Hiện giờ, anh đã có 2 trang trại được quy hoạch khá bài bản với quy mô gồm 400 con chim công Ấn Độ; 90 con công má vàng; 200 con gà lôi trắng và 200 con chim trĩ các loại. 

Hàng năm HTX Tấn Đạt cung cấp ra thị trường 200-300 con chim các loại. Mỗi chim công con mới nở được bán với giá 1,5 triệu đồng, còn chim công từ 5 - 6 tháng thì 3 triệu đồng/con và giá tăng dần theo độ tuổi. Tổng doanh thu năm 2021 của HTX đạt 1,5 tỷ đồng.

Anh Đông cho biết thêm: Chim công được xem là con vật nuôi phong thủy mang đến sự may mắn và hòa khí, nên được các trang trại, người có thu nhập khá rất ưa chuộng và mua về làm cảnh, cũng là loài vật nuôi ưa thích của các khu du lịch sinh thái. Nhưng nguồn cung loài chim này trên thị trường còn rất hạn chế dẫn đến giá thành luôn ở mức cao và ổn định.

Hiện ở Hà Giang chỉ có mình anh Đông nuôi chim công, trang trại của HTX Tấn Đạt cũng là là trang trại lớn nhất miền Bắc và nằm trong tốp 5 trang trại có nhiều chim công nhất cả nước.

Kinh nghiệm để chim công khỏe mạnh

Theo anh Đông: Chim công (hay khổng tước) là loài động vật có nguồn gốc hoang dã, việc nuôi nó không quá khó như mọi người thường nghĩ. Ưu điểm của loài chim này là sức đề kháng tốt, tỷ lệ nuôi sống cao. 

Thức ăn cho chim cũng đơn giản, dễ kiếm, chủ yếu là thóc, cám công nghiệp và rau xanh. Lượng thức ăn của chim chỉ bằng 1/3 của gà nên tiết kiệm được khá nhiều chi phí chăn nuôi. 

Nước sử dụng cho chim công tuyệt đối phải là nước sạch. Với chim non nên dùng nước đun sôi để nguội nhằm bảo vệ hệ tiêu hóa còn non nớt.

Tuy nhiên, cách phòng, trị bệnh cho chim công mới chính là bí quyết quan trọng nhất. Chim công cũng có thể bị mắc một số bệnh như gia cầm: Đi ngoài, cúm, thương hàn... 

Để chăm sóc cho đàn chim công quý của mình, anh Đông đã thuê riêng một bác sĩ thú y hàng ngày kiểm tra tình hình sức khỏe của chim và xây dựng chế độ ăn hợp lý.

Theo bác sĩ thú y Phùng Minh Thái: Với các loài chim hoang dã, để đánh giá chim khỏe hay yếu thường thông qua biểu hiện bên ngoài như tập tính hoạt động hàng ngày. 

Nếu chim có bệnh thì thường có biểu hiệu như mắt có bọt, tiếng thở có đờm, rướn cổ thở; một số bệnh về chân móng thì chim sẽ đi tập tễnh; hoặc biểu hiện về phân như nhão, ra máu, có màu trắng nhiều hơn. 

Nếu thấy hoạt động của chim bất thường so với hàng ngày thì sẽ chuyển sang chuồng riêng để theo dõi và điều trị.

Vì vậy, bác sĩ Thái khuyến cáo, để chim công phát triển khỏe mạnh thì cần ưu tiên phương pháp phòng bệnh hơn chữa bệnh. 

Đầu tiên phòng bệnh bằng tiêm vaccine từ khi chim còn nhỏ đến đủ tuổi sinh sản. Khi giao mùa hoặc gặp thời tiết bất thường ảnh hưởng tới sức khỏe của chim thì ta có thể phòng bệnh trước bằng thuốc, như tăng cường sức đề kháng cho chim bằng các loại thuốc có thành phần vitamin A, C, D, E.

Còn đối với chim sinh sản, có thể phòng bệnh về đường trứng. Nếu thấy trứng vỏ mỏng, vỏ dày, sần sùi thì ta có thể bổ sung trước khi chim đẻ bằng các loại thuốc tăng cường canxi, vitamin D, phốt pho để giúp có chất lượng trứng tốt nhất, cho ra con chim khỏe mạnh nhất.

Đặc biệt, chim công thường mẫn cảm với thời tiết giao mùa vào cuối thu, đầu đông hoặc mùa đông sang xuân thì sẽ gặp các bệnh như tiêu chảy và hô hấp. 

Phòng chống bệnh hiệu quả cho chim công không chỉ bằng thuốc mà vấn đề vệ sinh, khử trùng thường xuyên cho trang trại cũng rất quan trọng. 

Trước cửa chuồng bao giờ cũng có hố khử trùng bằng nước hoặc bột và thường xuyên phun khử trùng định kỳ 1 lần/tuần hoặc 2 lần/tuần, nếu cần thiết thì 1 lần/ngày.

Phát quang, làm sạch môi trường, bụi cỏ xung quanh để giảm thiểu muỗi, tránh bệnh về nhiễm trùng máu.