Trung Quốc gửi thông điệp "vừa đấm vừa xoa" đến ông Biden

Trong một dòng tweet hôm 22/1, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố: “Một trang mới cho nước Mỹ vừa mở ra. Chúng tôi cũng kỳ vọng điều tương tự cho mối quan hệ Mỹ Trung… Chúng tôi kỳ vọng mối quan hệ Mỹ Trung sẽ trở lại đúng hướng vào một ngày không xa”.

Trước đó, ngay sau khi ông Trump rời Nhà Trắng và Tân Tổng thống Joe Biden nhậm chức, Bộ Ngoại giao và truyền thông Trung Quốc đã phát đi hàng loạt thông điệp về lệnh trừng phạt của Bắc Kinh nhằm vào 28 quan chức chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump. Danh sách bao gồm cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo và cựu cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro. Lệnh trừng phạt cấm các quan chức này làm ăn với Trung Quốc.

“Các quan chức và chính trị gia Mỹ không được phép kiếm tiền từ Trung Quốc sau hàng loạt hành vi tấn công Trung Quốc… Thông thường, các quan chức cấp cao này sẽ làm việc cho các doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ hoặc tổ chức tư vấn sau khi rời chính phủ” - tờ Thời báo Hoàn cầu tiếng Anh đưa tin. Theo lệnh trừng phạt, bất kỳ công ty, tổ chức nào liên kết với 28 quan chức trong danh sách trừng phạt của Trung Quốc sẽ bị cấm làm ăn tại thị trường tỷ dân. 

Đây được xem là động thái cứng rắn của Bắc Kinh nhằm trả đũa các quan chức trung thành trong chính quyền Trump, những người bảo lưu quan điểm mạnh tay với Trung Quốc trong suốt nhiệm kỳ 4 năm qua. 

Tuy nhiên, với chính quyền Tân Tổng thống Joe Biden, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh lại nhấn mạnh về “tiềm năng vô biên” trong tương lai quan hệ Mỹ Trung nếu hai bên dung hòa sự khác biệt quan điểm một cách hợp lý. Tuy nhiên, bà này cảnh báo Trung Quốc sẽ có những phản ứng cứng rắn với mọi động thái phá hoại chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của quốc gia. 

Căng thẳng Mỹ Trung đã leo thang chưa từng có dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, khi ông Trump châm ngòi cho cuộc chiến tranh thương mại bắt đầu từ năm 2018. Xung đột sau đó lan rộng sang hàng loạt mặt trận khác từ công nghệ, tài chính, thuế quan cho đến tranh cãi về nguồn gốc dịch Covid-19.

Chính quyền Trump đã áp thuế quan trừng phạt lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và nhiều biện pháp hạn chế cứng rắn khác để buộc Bắc Kinh giải quyết các khiếu nại lâu nay liên quan đến hành vi thương mại không lành mạnh, yêu cầu chuyển giao công nghệ bắt buộc, đánh cắp tài sản trí tuệ… Đáng chú ý, quan điểm cứng rắn của chính quyền Trump nhận được sự ủng hộ của cả lưỡng đảng Mỹ.

Chính quyền của Tân Tổng thống Biden sẽ tiếp quản thỏa thuận thương mại Mỹ Trung giai đoạn một còn dang dở từ thời Trump và hàng loạt chính sách mạnh tay của Trump với Trung Quốc. Các nhà phân tích hiện kỳ vọng ông Biden sẽ củng cố thêm lập trường cứng rắn tương tự với Bắc Kinh, dù cách tiếp cận có thể mềm mỏng và đa phương hơn.

Khi Trung Quốc chuẩn bị làm việc với chính quyền Tân Tổng thống Mỹ, tờ Nhân dân Nhật báo - cơ quan ngôn luận chính thức của ĐCS Trung Quốc - đã có bài đăng nhấn mạnh: “Quyết tâm bảo vệ lợi ích của Trung Quốc là không thể lay chuyển… Các quốc gia cần nhận thức rõ về hậu quả của hành vi làm tổn hại chủ quyền Trung Quốc”.