Vào phút chót, Trump rời Nhà Trắng mà không tự ân xá cho mình

Nửa đêm 19/1 (giờ Mỹ), trong ngày cuối cùng trên cương vị Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, ông Trump đã công bố thêm một loạt lệnh ân xá.

Danh sách những cái tên được ông Trump ân xá gồm tổng cộng 143 người, bao gồm cựu chiến lược gia truyền thông Nhà Trắng Steve Bannon, rapper Lil Wayne, nhà gây quỹ Elliot Broidy và cựu thị trưởng Detroit Kwame Kilpatrick. Trong đó, có 73 trường hợp được tha bổng và 70 trường hợp khác được giảm án. 

Bất ngờ nhất trong danh sách ân xá cuối cùng của ông Trump là Steve Bannon, cựu cố vấn hàng đầu trong chiến dịch tranh cử của Trump năm 2016. Ông Bannon sau đó bị bắt vào tháng 8/2020 do cáo buộc lừa đảo hàng loạt nhà tài trợ đóng góp vào chiến dịch gây quỹ để xây dựng bức tường biên giới mà Trump khởi xướng. Đáng chú ý, mối quan hệ giữa ông Trump và cựu cố vấn Bannon đã sứt mẻ nghiêm trọng sau khi cuốn sách "Fire and Fury" của tác giả Michael Wolf xuất bản năm 2018 vạch trần những lời phê phán Trump gay gắt của Bannon. Theo The Hill, Tổng thống Trump đã đắn đo rất lâu trước khi quyết định đưa Bannon vào danh sách ân xá. 

Danh sách ân xá còn có nhà gây quỹ của Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Elliot Broidy, người bị truy tố năm 2020 với cáo buộc âm mưu can thiệp vận động hành lang ở Bộ Tư pháp Mỹ; Cựu thị trưởng Detroit Kwame Kilpatrick - người bị kết án vì tội cản trở công lý năm 2008 và rapper Lil Wayne, người đang đối mặt với án tù sau một vụ việc liên quan đến súng đạn.

Toàn bộ danh sách 143 cái tên được ân xá không bao gồm Tổng thống Trump và bất kỳ thành viên nào trong gia đình Trump. Điều này trái ngược với nguồn tin trước đó đăng trên CNN rằng ông Trump đang tham khảo các cố vấn về khả năng tự ân xá cho mình sau khi rời Nhà Trắng. Nhiều đồng minh thân cận của ông Trump như Sean Hannity, nhà bình luận chính trị của đài Fox News đã công khai đề nghị Tổng thống nên xem xét quy trình tự ân xá. Theo CNN, ông Trump đã tham khảo các trợ lý về quyền tự ân xá ngay khi vừa nhậm chức Tổng thống Mỹ vào năm 2017.

Cho đến nay, quyền tự ân xá của Tổng thống vẫn chưa được kiểm chứng và các chuyên gia pháp lý vẫn đang tranh cãi về tính hợp hiến của nó. Một bản ghi của Bộ Tư pháp cho hay Tổng thống không có quyền tự ân xá nhưng ông có thể từ chức và yêu cầu Phó Tổng thống tiếp quản quyền lực ân xá cho mình. 

Tuy nhiên vào phút cuối, không có lệnh tự ân xá gây tranh cãi nào được Tổng thống Trump ban hành, bất chấp việc ông Trump đang đối mặt với áp lực luận tội lần 2 từ đảng Dân chủ. 

Sáng 19/1, một cựu đồng minh của Trump là lãnh đạo đảng Cộng hòa Thượng viện Mitch McConnell cũng bất ngờ “quay lưng” với vị Tổng thống sắp mãn nhiệm khi quy trách nhiệm cho Trump kích động vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ hôm 6/1. 

Trước đó, tờ New York Times đưa tin trong một cuộc trao đổi riêng với các cộng sự, ông Mitch McConnell ngỏ ý rằng việc phe Dân chủ xúc tiến luận tội ông Trump là hoàn toàn đúng đắn, bởi vị Tổng thống sắp mãn nhiệm của Đảng Cộng hòa đã có những hành động đáng bị luận tội. Thêm vào đó, việc luận tội Tổng thống Trump có thể sẽ giúp loại bỏ bớt tầm ảnh hưởng của ông Trump trong đảng. Cùng với ông MCConnell, nhiều nghị sĩ Cộng hòa khác đang cân nhắc ủng hộ nghị quyết luận tội ông Trump mà Hạ viện đã bỏ phiếu thông qua trong tháng này. 

Ân xá là truyền thống lâu đời của nhiều đời Tổng thống Mỹ trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ, như một hành động đẹp được quy định trong hiến pháp Mỹ. Ông Trump đã ban hành nhiều lệnh ân xá từ giữa tháng 12/2020 đến nay.

Sau lệnh ân xá lúc nửa đêm, ông Trump và đệ nhất phu nhân Melania Trump sẽ rời Nhà Trắng vào sáng 20/1 mà không tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm Joe Biden. Gia đình ông Trump sẽ di chuyển tới khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida, nơi ông Trump lựa chọn làm địa điểm định cư lâu dài sau nhiệm kỳ 4 năm đầy sóng gió và tranh cãi.