"Việt Nam nhiều thách thức trong môi trường kinh tế thế giới bất ổn"

Tại Tọa đàm công bố Báo cáo Kinh tế vĩ mô quý I/2021, PGS.TS. Phạm Thế Anh - Kinh tế trưởng Viện VEPR cho biết, kinh tế Việt Nam quý I/2021 tăng trưởng ở mức 4,48%. 

Mức tăng này bằng mức tăng trưởng quý trước, nhưng cao hơn mức tăng trưởng cùng kỳ năm 2020.

Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng kinh tế 6,3% năm 2021

Những yếu tố hỗ trợ cho tăng trưởng trong quý I/2021, theo PGS.TS. Phạm Thế Anh là nhờ Chính phủ Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh từ giai đoạn sớm, giúp duy trì hoạt động kinh trong nước.

Bên cạnh đó, việc kỳ vọng về triển vọng kinh tế do việc hoàn tất ký kết Hiệp định thương mại tự do và bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và EU đem lại; tiến độ giải ngân và thi công các dự án đầu tư công trọng điểm được đẩy nhanh hơn; làn sóng dịch chuyển đầu tư và thương mại.

Ngoài ra, môi trường vĩ mô ổn định, lạm phát kiểm soát ở mức chấp nhận được, tạo môi trường cho việc thực thi các chính sách hỗ trợ tăng trưởng.

Dự báo về tăng trưởng kinh tế năm 2021, PGS.TS. Phạm Thế Anh cho rằng, trong năm 2021 sẽ hứa hẹn triển vọng kinh tế năng động trở lại với việc thành lập bộ máy lãnh đạo Đảng – Nhà nước mới, với Chính phủ mới.

Theo đó, kinh tế Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng trong khoảng 6 – 6,3%. 

Tuy nhiên, con số này được dự báo với giả định Việt Nam chưa thể mở cửa du lịch hoàn toàn, Việt Nam tiếp tục duy trì xuất khẩu ấn tượng trong năm nay.

Liên quan đến vấn đề này, chuyên gia kinh tế TS Cấn Văn Lực bổ sung thêm, hiện Việt Nam cũng đã và đang hưởng lợi từ gói kích cầu của Mỹ. 

Theo đó, nếu gói 1.900 tỷ USD được sử dụng hết như kế hoạch đề ra, GDP Việt Nam sẽ tăng trưởng thêm 0,76 điểm % trong năm nay.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm 2021 đạt 6,5-7%, kinh tế phải tăng trưởng 7,3-7,4% vào quý II; quý III và IV/2021 cũng phải tăng từ 6,3-6,8%.

Thách thức trong một môi trường kinh tế thế giới bất ổn

Dù ghi nhận kết quả tích cực trong quý I, song Kinh tế trưởng Viện VEPR cảnh báo, nền kinh tế Việt Nam đang phải đối diện phải nhiều thách thức trong một môi trường kinh tế thế giới bất trắc. 

Theo ông Phạm Thế Anh, dự tái bùng phát của Covid-19 tại nhiều nước đi kèm với các biện pháp phong tỏa tiếp tục kéo dài thời gian đứt gãy của chuỗi cung ứng trong năm 2021 khiến sức chịu đựng của doanh nghiệp ngày càng yếu hơn.

Điều này thể hiện rõ trong tháng 3, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh giảm 38% so với tháng 2, trong khi đó, tháng 2 là tháng nghỉ Tết và tháng 3 doanh nghiệp mới quay trở lại sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, tính cả quý, số lượng doanh nghiệp tạm ngừng và đóng cửa kinh doanh vẫn tiếp tục tăng.

Chưa kể, xung đột địa chính trị giữa các nước lớn có thể khiến một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam đối diện những rủi ro bất ngờ.

Bên cạnh đó, điểm yếu của kinh tế Việt Nam còn đến từ các rủi ro nội tại như mất cân đối tài khóa lớn, tốc độ và mức độ đầu tư phát triển, đặc biệt là hạ tầng, còn chậm và hiệu quả quản lý thấp.

Sức khỏe hệ thống ngân hàng - tài chính tuy được củng cố nhưng còn dễ tổn thương cộng thêm sự phụ thuộc nặng nề của tăng trưởng vào khu vực FDI và sự thiếu tự chủ về công nghệ cũng như nguyên liệu trong khu vực sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, hiệu quả đầu tư công thấp và tình trạng nhũng nhiễu của bộ máy công quyền; tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước bị ngưng trệ, môi trường và thể chế kinh doanh dù từng bước được cải thiện nhưng về căn bản chưa giải phóng được sức mạnh của doanh nghiệp.

"Chính sách hữu ích nhất trong bối cảnh hiện nay là các chính sách trọng cung, nhằm củng cố các yếu tố nền tảng của nền kinh tế. 

Cụ thể là các chính sách cải cách hành chính, nâng cao chất lượng bộ máy quản lý nhà nước, đặc biệt ở địa phương, nhằm cải thiện môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp và người dân", chuyên gia lưu ý.