Vietinbank “khó càng thêm khó”, IFC thoái vốn?
Phiên giao dịch ngày 13/11, thị trường chứng khoán chìm trong sắc đỏ với thanh khoản đột biến hơn 7.300 tỷ đồng. Trong đó, giao dịch thỏa thuận trên sàn HOSE cũng lên tới 2.499 tỷ đồng. Đây cũng là mức cao kỉ lục kể từ sau phiên 26/6 với giá trị 2.885 tỷ đồng.
Đáng chú ý, khối ngoại đã mua vào với 29 triệu cổ phiếu CTG của Vietinbank, giá trị gần 630 tỷ đồng. Ở chiều ngược lại, khối này bán ra 57,4 triệu cổ phiếu, giá trị trên 1.230 tỷ đồng.
Chưa rõ nhóm nhà đầu tư nước ngoài nào đã tiến hành giao dịch cổ phiếu CTG, nhưng đây là phiên giao dịch đột biến của cổ phiếu này trong thời gian trở lại đây.
Nguồn Vietinbank
Trước đó, vào tháng 9/2018, Bloomberg dẫn một nguồn tin thân cận cho biết, International Finance Corporation (IFC) đang làm việc với một nhà tư vấn về thương vụ bán khoảng 8% cổ phần đang sở hữu tại VietinBank. Như vậy, cũng không loại trừ khả năng IFC đang thoái vốn tại Vietinbank.
Nhìn lại, thời điểm IFC đầu tư vào Vietinbank năm 2011 khi Vietinbank phát hành riêng lẻ 168,58 triệu cổ phần cho IFC. Trong số đó, IFC nắm giữ hơn 55,28 triệu cổ phần, tương đương gần 3,28% vốn điều lệ; Quỹ đầu tư cấp vốn IFC nắm giữ hơn 113,29 triệu cổ phần, tương đương 6,72%. Mức giá phát hành 22.000 đồng/cổ phiếu, số cổ phần này hạn chế chuyển nhượng trong 3 năm.
Sau giao dịch này, Vietinbank thu về thặng dư vốn 1.854 tỷ đồng, đạt 16.858 tỷ đồng. Song song đó, IFC cung cấp khoản vay thứ cấp 125 triệu USD đạt tiêu chuẩn vốn tự có cấp 2, để hỗ trợ kế hoạch cổ phần hóa và tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) của Vietinbank.
Cũng trong năm 2011 và 2013, IFC đầu tư khoảng 700 tỷ đồng để mua cổ phiếu phát hành cho cổ đông hiện hữu của Vietinbank. Sau nhiều lần tăng vốn nên IFC đã năng sở hữu lên gần 299 triệu cổ phiếu của Vietinbank, tương đương 8,02% vốn điều lệ.
Sẽ không có gì để bàn, cho đến tháng 4/2018, tại đại hội cổ đông thường niên của Vietinbank, IFC đề xuất rút 1 đại diện khỏi Hội đồng quản trị Vietinbank và không đề cử thêm đại diện khác. Lúc đó, một số cổ đông đã đặt ra câu hỏi về khả năng IFC rút vốn khỏi nhà băng này.
Tuy nhiên, lãnh đạo Vietinbank đã cho biết, quá trình hợp tác giữa Vietinbank và IFC hiện rất tốt, và IFC vẫn chưa có kế hoạch rút vốn khỏi Vietinbank.
Như vậy, trong 8 năm đầu tư tại Vietinbank, IFC được cổ tức chủ yếu bằng tiền mặt với tỷ lệ từ 7-10%. Giá trị số cổ phiếu IFC đang sở hữu tại Vietinbank theo thị giá hiện tại hơn 6.500 tỷ đồng, trừ đi khoản tiền đầu tư, IFC lời hàng nghìn tỷ đồng (chưa kể cổ tức các năm).
Vậy điều gì khiến IFC muốn rời Vietinbank?
Một số nhà phân tích cho rằng, IFC có lẽ đã nhìn về những thách thức mà Vietinbank đã, đang và sẽ đối mặt nên đã quyết định thoái vốn khỏi nhà băng này. Áp lực đầu tiên và nặng nề nhất đó là áp lưc tăng vốn để áp dụng Basel II. Bởi lẽ từ trước đến nay, IFC luôn chọn đầu tư vào những NH "ăn nên làm ra" và rút lui đúng thời điểm.
Đặc biệt, khi mới đây thông tin về việc chưa đưa việc tăng vốn cho 'Big 4' ngân hàng vào Nghị quyết trong đó có Vietinbank đã được công bố chính thức được công bố. Đặc trong bối cảnh, Vietinbank đã chạm sàn sở hữu nhà nước và chạm trần sở hữu nước ngoài, thì rõ ràng "khó càng thêm khó", thậm chí là "bế tắc" trong việc tăng vốn để đạt chuẩn Basel II khi mốc thời điểm áp dụng Basel II đã cận kề.
Cũng chính vì không tăng được vốn, hoạt động của Vietinbank trong 2 năm vừa qua có phần chững lại. Trong năm 2018, VietinBank (CTG) không còn được xướng tên cho vị trí á quân trong bảng xếp hạng lợi nhuận, thậm chí Vietinbank đã tuột khỏi TOP 5 lợi nhuận ngành với lợi nhuận sụt giảm so với năm 2017 và chỉ đạt 6.742 tỷ đồng.
9 tháng đầu năm nay, Vietinbank dù có khả quan hơn khi đạt 8.456 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế và đứng vị trí thứ 4 trong bảng xếp hạng lợi nhuận song khoảng cách lợi nhuận giữa Vietinbank và ngân hàng có lợi nhuận cao thứ ba (Techcombank) không quá lớn.
Vị thế của VietinBank trên đường đua lợi nhuận đang gặp rất nhiều bất lợi trong thời gian tới khi chưa tăng được vốn điều lệ, buộc phải hãm đà tăng trưởng tín dụng. Trước đó, Vietinbank cũng đặt mục tiêu khiêm tốn 9.500 tỷ lợi nhuận trước thuế cho cả năm 2019.
Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu CTG của Vietinbank đã lùi về dưới mức 22.000 đồng/cp, giảm 2,5% trong vòng 1 tuần vừa qua.
