Bị Mỹ buông lời cay đắng, Ngoại trưởng Trung Quốc vội vã "xuống nước" hòa giải

“Chúng tôi sẵn sàng phát triển mối quan hệ Trung Quốc - Mỹ với thiện chí và sự chân thành” - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố hôm 9/7 trong một thông điệp đăng tải trên trang web chính thức của Bộ Ngoại giao. “Một số quan chức Mỹ đang tỏ ra nghi ngờ hoặc thậm chí cảnh giác với sự phát triển của Trung Quốc. Một lần nữa, tôi xin nhấn mạnh rằng Trung Quốc không bao giờ có ý định thách thức, thay thế hay đối đầu với Mỹ. Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là cải thiện sinh kế của người dân”.

Chỉ một ngày trước đó, trong một cuộc thảo luận trực tuyến về quan hệ Mỹ Trung do Viện Ngoại giao Nhân dân Trung Quốc và Hiệp hội Châu Á đồng tổ chức, Thứ trưởng Ngoại giao Lạc Ngọc Thành cũng khẳng định Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Mỹ.

Các quan chức ngoại giao Bắc Kinh đồng thời nhấn mạnh yếu tố tiên quyết để tạo động lực cho hòa giải quan hệ song phương là Mỹ tôn trọng các quyết định của Trung Quốc.

Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1979, mở đường cho Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO vào năm 2001. Đến năm 2010, Trung Quốc vươn lên trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vượt mặt Nhật Bản, Quan hệ song phương Mỹ - Trung đã trở nên căng thẳng kể từ khi ông Trump nắm quyền Tổng thống Mỹ và triển khai hàng loạt động thái cứng rắn với Bắc Kinh từ thương mại đến chính trị. 

Dưới sự ủng hộ của lưỡng đảng Mỹ, ông Trump đã châm ngòi cuộc chiến tranh thuế quan với Trung Quốc, đồng thời đưa vào danh sách đen hàng chục thực thể tổ chức, doanh nghiệp Trung Quốc bị cáo buộc gây ra rủi ro an ninh quốc gia cho Mỹ. Xung đột đang có dấu hiệu lan rộng sang nhiều mặt trận khác như tài chính, công nghệ, viễn thông… Đây được coi là cách làm cứng rắn của chính quyền Trump để buộc Trung Quốc ngừng các hành vi thương mại không lành mạnh, gián điệp kinh tế… gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp Mỹ. 

Theo Bộ trưởng Vương Nghị, Mỹ - Trung đang trải qua những thách thức nghiêm trọng nhất kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay. Ông Vương chỉ trích chính sách hiện tại của Mỹ với Trung Quốc là “đầy rẫy sự hoang tưởng”. “Có vẻ như mọi khoản đầu tư của Trung Quốc trong mắt Mỹ đều được thúc đẩy bởi mục đích chính trị, mọi sinh viên Trung Quốc đều là gián điệp và mọi sáng kiến hợp tác đều là một chương trình nghị sự ngầm”.

Còn Thứ trưởng Lạc Ngọc Thành thì tuyên bố: “Tôi luôn cảm thấy khó hiểu rằng tại sao Mỹ luôn tìm cách tác động làm thay đổi các quốc gia khác trong quan hệ nhà nước? Tại sao Mỹ nỗ lực áp đặt ý thức hệ của mình lên các chính phủ khác?... Có những sự khác biệt cơ bản giữa Trung Quốc và Mỹ trong hệ thống xã hội”.

Hai quan chức Ngoại giao Trung Quốc cũng đồng thời kêu gọi sự hợp tác quốc tế chặt chẽ hơn để chống lại cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19. Dịch bệnh lần đầu tiên được báo cáo tại Vũ Hán (Trung Quốc) và hiện đã lây lan ra hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ với hơn 12 triệu ca nhiễm và ít nhất 548.000 ca tử vong. Trong đó, Mỹ là ổ dịch lớn nhất thế giới.

Khi nền kinh tế Mỹ chịu tác động tồi tệ từ dịch bệnh, Tổng thống Trump và loạt quan chức Mỹ đã liên tục buông lời chỉ trích Trung Quốc và Tổ chức Y tế Thế giới WHO về hành động sai lầm trong thời gian đầu dịch bệnh bùng phát, gây ra hậu quả nặng nề cho các quốc gia khác. Cuộc chiến ngôn luận giữa các quan chức hai nước đã đẩy mối quan hệ Mỹ Trung đến bờ vực tồi tệ hơn nữa.

Nhưng với giọng điệu kêu gọi hòa giải trong tuần này, có vẻ như các quan chức Bắc Kinh đang nỗ lực hàn gắn lại mối quan hệ với nền kinh tế lớn nhất thế giới. “Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhiều lần nhấn mạnh chúng ta có hàng ngàn lý do để đưa quan hệ Mỹ Trung tốt đẹp trở lại. Không có lý do nào để phá hủy mối quan hệ gắn bó đó” - Ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh.