Bộ Công Thương xin cơ chế đặc thù nhận về A0: Bộ Nội vụ lần đầu lên tiếng!

Bộ Nội vụ không đồng tình chuyển A0 về là đơn vị sự nghiệp công lập Bộ Công Thương

Theo đó, trên cơ sở các quy định của pháp luật, thực tiễn, Bộ Nội vụ không đồng tình phương án 1 chuyển về Bộ Công Thương, mà tán thành việc chuyển đơn vị này trở thành doanh nghiệp theo phương án 2, là chuyển thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ Công Thương.

Theo Bộ Nội vụ, chọn phương án 2 (chuyển Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia thành Công ty TNHH MTV thuộc Bộ Công Thương) là bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng và pháp luật.

Cụ thể, về cơ sở chính trị, Nghị quyết 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt ra yêu cầu đẩy nhanh lộ trình thực hiện thị trường điện cạnh tranh tại khoản 2 Mục III: Tách bạch chức năng kinh doanh với chức năng quản lý nhà nước tại khoản 5 Mục III; Sửa đổi, hoàn thiện các luật chuyên ngành về điện... để làm cơ sở thực hiện hiệu quả hơn cơ chế thị trường.... Hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động kiểm soát và điều phối điện lực tại khoản 6 Mục III). Theo đó, việc A0 hoạt động theo mô hình doanh nghiệp sẽ phù hợp với việc quản lý, vận hành thị trường điện lực theo cơ chế thị trường.

Về pháp lý, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết theo Luật Điện lực thì hoạt động điều độ hệ thống điện quốc gia sẽ do Nhà nước độc quyền quản lý. Theo đó, việc lựa chọn mô hình Công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và giao Bộ Công Thương làm đại diện chủ sở hữu là phù hợp và tạo điều kiện doanh nghiệp này tham gia thị trường điện lực theo quy định của Luật. 

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, việc thành lập A0 (đơn vị hạch toán phụ thuộc của Tập đoàn Điện lực Việt Nam) là một trong các nội dung, bước đi của lộ trình xây dựng, hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam theo Quyết định số 63/2013/QĐ- TTg ngày 08/11/2013 quy định về lộ trình, các điều kiện và cơ cấu ngành điện để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam (sau đây gọi tắt là Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg), bảo đảm phù hợp Luật Điện lực năm 2004 (sửa đổi, bổ sung năm 2013). 

Ngoài ra, theo Quyết định số 168/QĐ-TTg ngày 07/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành điện giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025 thì A0 sẽ được chuyển thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện, hạch toán độc lập trong EVN. Định hướng này tiếp tục được thể hiện tại Quyết định số 852/QĐ-TTg ngày 14/6/2017 của phê duyệt Đề án tổng thể sắp xếp, tái cơ cấu doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giai đoạn 2017-2020. 

Về thực tiễn, theo Bộ Nội vụ, qua quá trình thành lập và phát triển, A0 đã đáp ứng đủ điều kiện để chuyển thành doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn thi thành, tiến tới hoạt động độc lập về nhân sự, pháp lý, tài chính, không chung lợi ích với bên bán điện và bên mua điện, do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trong giai đoạn 2021-2025. 

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: "Nội dung này đã được thể hiện trong Đề án chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện do EVN nghiên cứu, báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định tại Văn bản số 1291/BC- UBQLVNN ngày 03/8/2021 (trường hợp chuyển A0 thành đơn vị sự nghiệp công lập thì theo yêu cầu của Nghị quyết 19/NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6, Khoá XII, đơn vị sự nghiệp kinh tế này khi thực hiện cơ chế tự chủ vẫn phải thực hiện chuyển đổi thành doanh nghiệp".

Theo Bộ Nội vụ, việc tách A0 từ EVN sang Bộ Công Thương và hoạt động theo mô hình doanh nghiệp có đầy đủ cơ sở pháp lý để tổ chức triển khai thực hiện được ngay (thành lập mới doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp và Nghị định số 23/2022/NĐ-CP ngày 05/4/2022 của Chính phủ về thành lập, sắp xếp lại, chuyển đổi sở hữu, chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ). 

"Việc chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện thuộc Bộ Công Thương, hoạt động độc lập với bên bán điện và bên mua điện chỉ thay đổi về đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, bảo đảm phù hợp với lộ trình, yêu cầu tại Quyết định số 168/QĐ-TTg, tạo điều kiện vận hành cơ chế thị trường trong mối quan hệ giữa đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia với đơn vị phát điện, đơn vị truyền tải điện, đơn vị phân phối điện theo quy định của Luật Điện lực", Bộ Nội vụ đề xuất Thủ tướn.

Theo Bộ Nội vụ, A0 hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV sẽ có điều kiện thu hút nguồn nhân sự chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ điều độ hệ thống điện đổi thành doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Thủ tướng Chính phủ.

Trong khi đó, trường hợp chuyển A0 thành đơn vị sự nghiệp công lập (như đề xuất của Bộ Công Thương) sẽ vướng rất nhiều các văn bản pháp lý có liên quan (về tổ chức bộ máy, cơ chế chính sách, đấu thầu đặt hàng, quản lý giá phí...) và sẽ không tách bạch được chức năng kinh doanh với chức năng quản lý nhà nước theo yêu cầu tại Nghị quyết số 55/NQ-TW và chưa đáp ứng được lộ trình phát triển A0 tại Quyết định số 168/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. 

Làm rõ trách nhiệm việc tham mưu, theo dõi quản lý phát triển A0

Chính vì vậy, Bộ Nội vụ báo cáo Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo  Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp làm rõ trách nhiệm trong việc tham mưu, theo dõi, quản lý quá trình hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam gắn với tái cơ cấu EVN.

Đề xuất Thủ tướng giao EVN, Bộ Công Thương nhanh chóng "hoàn thiện phương án chuyển nguyên trạng A0 từ EVN về Bộ Công Thương và xây dựng Đề án chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện thuộc Bộ Công Thương để cùng với cơ quan điều tiết điện lực thuộc Bộ Công Thương tổ chức quản lý thị trường điện lực, kịp thời khắc phục được những hạn chế, bất cập, vướng mắc hiện nay trong quản lý thị trường điện lực, gắn với việc tham mưu, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 55-NQ/TW và các văn bản pháp luật liên quan", văn bản của Bộ Nội vụ nêu.

Trước đó, như Dân Việt đưa tin, Bộ Công Thương có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất điều chuyển Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) về Bộ Công Thương, đồng thời xin cơ chế đặc thù để giữ lương 40 triệu đồng/tháng cho hơn 454 lao động của A0 khi về Bộ.

Trong đó, Bộ Công Thương đưa ra hai phương án điều chuyển A0 về Bộ Công Thương, trong đó phương án 1 là A0 trở thành đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trực thuộc Bộ Công Thương; phương án 2 là A0 trở thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ Công Thương.

Về nhân sự, Bộ Công Thương cho biết, để đảm bảo hệ thống điện vận hành, an toàn, tin cậy, tại đơn vị này có những nhân sự chức danh tham gia vận hành hệ thống điện và thị trường điện với áp lực công việc nặng nề, phải điều khiển vận hành toàn bộ hệ thống điện với hàng trăm nhà máy điện, hàng trăm nghìn thiết bị điện cao áp khác nhau.

Trong quá trình làm việc phải ra các quyết định thật nhanh, chính xác, không được phép sai sót vì mỗi sai sót có thể trả giá bằng việc hư hỏng thiết bị giá trị cao hoặc gây mất điện diện rộng. thậm chí có thể gây nguy hiểm cho sức khoẻ, tính mạng nhân viên khác.

Bộ phận người lao động nói trên được tuyển dụng dựa trên yêu cầu cao (có bằng đại học ở mức khá, giỏi trở lên), được đào tạo chuyên sâu 12-18 tháng và được kiểm tra kỹ lưỡng, khi đại yêu cầu mới được phép bố trí công việc.

Theo Bộ Công Thương, A0 hiện có Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia có trụ sở tại Hà Nội, các trung tâm điều độ khác được đặt ở A1 ở miền Bắc, A2 ở miền Nam và A3 ở miền Trung. Tổng nhân sự của A0 hiện là 454 người, trong đó 91% có trình độ đại học trở lên và  lực lượng sản xuất trực tiếp (chiếm 62% tổng số lao động).

Bộ Công Thương khẳng định, các nhân sự đáp ứng yêu cầu được bố trí công việc với lương theo chức danh ở mức cao, có tính cạnh tranh, theo báo cáo bình quân lương bộ phận trực tiếp sản xuất khoảng 40 triệu đồng/người/tháng.