Bộ Tài chính nói gì về quá trình cấp phép hoạt động xếp hạng tín nhiệm cho Moody's tại Việt Nam?

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Vụ phó Vụ Tài chính Ngân hàng, Bộ Tài chính, cho biết hoạt động xếp hạng tín nhiệm là một cấu phần rất quan trọng của thị trường tài chính nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng. Chúng tôi theo dõi kinh nghiệm của các nước đi trước và thấy rằng hoạt động xếp hạng tín nhiệm sẽ phát triển khi thị trường tài chính, thị trường vốn nợ đạt đến một mức độ nhất định.

"Thông qua kết quả xếp hàng tín nhiệm, nhà đầu tư sẽ có thêm thông tin về mức độ rủi ro trên thị trường tài chính và thị trường trái phiếu trước khi đầu tư. Kết quả tín nhiệm là thông tin tham khảo và kết quả đó không phải lời khuyên nhà đầu tư mua hay bán một sản phẩm tài chính cụ thể. Tuy nhiên, kết quả xếp hạng tín nhiệm của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, đặc biệt là tổ chức xếp hạng uy tín trên thế giới như Moody sẽ là một kênh thông tin rất quan trọng, được các nhà đầu tư, các chủ thể tham gia thị trường tài chính sử dụng để cân nhắc khi ra quyết định", ông Dương nhìn nhận.

Theo ông Dương, cùng với hoạt động kiểm toán độc lập, hoạt động xếp hạng tín nhiệm sẽ là công cụ hữu hiệu, giúp các hoạt động trên thị trường tài chính diễn ra minh bạch, công khai và thúc đẩy thị trường vốn phát triển bền vững hơn, góp phần khơi thông các dòng vốn quan trọng trong nền kinh tế.

"Về phía Chính phủ, Bộ Tài chính, để phát triển thị trường, hoạt động xếp hạng tín nhiệm, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 88/2014/NĐ-CP quy định về dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, tạo ra khuôn khổ pháp lý quan trọng, làm cơ sở cho việc thành lập, hoạt động của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong nước.

VIS Rating đã thực hiện việc xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xếp hạng tín nhiệm theo pháp luật Việt Nam. Vào ngày 18/9/2023, Bộ Tài chính đã thực hiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh cho công ty VIS sau khi đã phối hợp với các bộ ngành để thẩm định hồ sơ", ông Dương cho hay.

Về việc Moody's tham gia vào thị trường xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam, ông Dương khẳng định Chính phủ đánh giá rất cao việc tập đoàn Moody đã tham gia vào thị trường xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam với tư cách là cổ đông góp vốn thành lập VIS.

"Thực tế, việc cấp giấy phép cho Moody's là một quá trình rất khó khăn mà Bộ Tài chính, Moody's và Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam trải qua. Mặc dù biết rằng Moody's là một tổ chức xếp hạng rất có danh tiếng trên thế giới, chúng ta vẫn phải thực hiện những bước thẩm định kỹ càng. Với những câu hỏi và ý kiến mà chúng tôi đưa ra trong quá trình trên, tôi có hỏi Wendy, Tổng giám đốc và Trưởng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, Moody's Investor Service, rằng chúng có phù hợp hay không. Tôi rất vui khi bà đánh giá là những câu hỏi mà phía các cơ quan quản lý đưa ra trong quá trình hoàn thiện hồ sơ là xác đáng. Chúng tôi rất vui khi sau quá trình thẩm định dài và vất vả như vậy, Moody's đã có mặt ở thị trường Việt Nam hiện nay", ông Dương chia sẻ.

Ông Dương cho biết thêm, Chính phủ Việt Nam mong muốn rằng Moody's với kinh nghiệm và danh tiếng lâu năm trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm trên thế giới sẽ cùng với VIS Rating góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm ở Việt Nam.

"Xếp hạng tín nhiệm là một hoạt động đòi hỏi tính minh bạch, độc lập, trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ xác định giá trị doanh nghiệp rất cao. Tôi đề nghị VIS Rating cần thực hiện đầy đủ quy trình, chính sách, thủ tục, hệ thống kiểm soát nội bộ để phòng ngừa rủi ro, không để xảy ra các trường hợp xung đột lợi ích trong quá trình cung cấp dịch vụ trên thị trường. Chấp hành, tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật trong quá trình cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam", ông Dương nhắc nhở.

Nhân sự kiện này, ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cũng đã kể lại câu chuyện của Moody's vào Việt Nam và tầm nhìn của Bộ Tài chính về sự phát triển của một thị trường tài chính minh bạch và hiệu quả.

"Vào năm 2009, khi chúng tôi nộp hồ sơ xin thành lập VBMA, cá nhân tôi có lên báo cáo anh Trần Xuân Hà, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài chính, xin thành lập hiệp hội và anh Hà có nói với tôi 2 chỉ đạo và cũng là 2 yêu cầu.

Thứ nhất, mong muốn các thành viên và ban lãnh đạo của VBMA hãy nói tiếng nói của thị trường chứ không phải tiếng nói của những cá nhân trong đóng góp vào phát triển các chính sách của thị trường tài chính VN nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng.

Yêu cầu thứ 2 anh Hà có nói với tôi là VBMA có 50 hội viên, em về vận động mỗi hội viên đóng góp 2%, lập ra một công ty định hạng tín nhiệm độc lập, giúp thị trường trái phiếu có một công cụ, phương tiện để làm thị trường trái phiếu minh bạch hơn, giúp thị trường phát triển mạnh mẽ hơn. Chúng tôi tất nhiên rất vui vẻ nhận lời. Sau đó, chúng tôi cũng xúc tiến ngay khi thành lập hiệp hội là mong muốn tìm kiếm việc thành lập một công ty định hạng tín nhiệm", ông Quỳnh kể lại.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đã nhận ra Việt Nam chưa có khuôn khổ pháp lý và điều này đã ảnh hưởng tới rủi ro của các nhà đầu tư khi tham gia vào việc hình thành hoạt động xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam và đã báo cáo lại Bộ Tài chính.

"Đó là nguồn gốc ra đời của Nghị định 88 và chúng tôi rất vui mừng vì có sự hợp tác rất chặt chẽ của Moody's từ ngày đầu tiên mà chúng tôi đề nghị. Ban đầu chúng tôi định thành lập công ty trên cơ sở góp vốn của VBMA với Moody's nhưng sau đó do luật không phép nên chúng tôi phải mời các thành viên tham gia làm cổ đông của công ty định hạng tín nhiệm, hợp tác cùng Moody's để trở thành công ty liên doanh đánh giá tín nhiệm như các bạn thấy hôm nay", ông Quỳnh kể lại.

Theo ông Quỳnh, việc hình thành VIS Rating giống như chúng ta đặt một viên gạch để hoàn thiện thêm cơ sở của thị trường tài chính Việt Nam nói chung và thị trường trái phiếu Việt Nam nói riêng, giúp tăng tính chuyên nghiệp, minh bạch của toàn thị trường.

"Chúng tôi tin tưởng với năng lực, uy tín, kinh nghiệm của Moody's, chúng ta sẽ có cơ sở hạ tầng hoàn hảo, góp phần cho thị trường tài chính Việt Nam thực sự phát triển minh bạch, hiệu quả, chuyên nghiệp", ông Quỳnh chia sẻ.