Bộ Xây dựng đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm xây dựng

Phạt kịch khung tới 1 tỷ đồng

Tại tờ trình Chính phủ về việc ban hành Nghị định, Bộ Xây dựng đánh giá sau gần 4 năm thực hiện Nghị định số 139/2017/NĐ-CP (Nghị định 139) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng việc quản lý đầu tư xây dựng, trật tự xây dựng tại các địa phương đã dần đi vào nề nếp, vi phạm về trật tự xây dựng được phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời, triệt để góp phần giảm thiểu tình trạng xây dựng không phép, sai phép, sai quy hoạch…

Tuy nhiên, cũng theo Bộ Xây dựng, Nghị định 139 đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, thiếu tính khả thi, cần thiết sửa đổi, bổ sung chưa như có biện pháp chế tài dừng thi công xây dựng đối với công trình vi phạm; một số lĩnh vực còn thiếu chế tài xử lý; chế tài xử lý đối với một số hành vi vi phạm hành chính chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe, mức xử phạt còn thấp…

Dự thảo lần này đã đưa vào các quy định của Thông tư 03/2018/TT-BXD tăng mức tiền phạt gấp 1,5 đến 2 lần so với mức phạt quy định tại Nghị định số 139 trong toàn bộ dự thảo (có hành vi tăng 4 đến 5 lần như hành vi điều chỉnh quy hoạch, quản lý sử dụng nhà chung cư). Riêng vi phạm trong lĩnh vực trật tự xây dựng, kinh doanh bất động sản, có hành vi bị xử phạt lên đến 1 tỷ đồng.

Đáng chú ý, dự thảo nghị định tăng mức phạt tiền lên đến 800 triệu đồng đối với một số hành vi kinh doanh bất động sản như: bàn giao nhà, công trình xây dựng cho khách hàng khi chưa hoàn thành đầu tư xây dựng nhà ở; sử dụng vốn huy động của tổ chức, cá nhân hoặc tiền ứng trước của bên mua, bên thuê, bên thuê mua bất động sản hình thành trong tương lai không đúng mục đích cam kết… Theo Nghị định số 139/2017/NĐ-CP hiện hành, mức phạt cao nhất chỉ là 300 triệu đồng.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia cho rằng, mức phạt 800 triệu đồng như dự thảo nghị định do Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến đưa ra là chưa đủ sức răn đe. Thậm chí, nếu phạt kịch khung trong luật Xử lý vi phạm hành chính là 2 tỉ đồng thì cũng chưa đủ răn đe đối với các chủ đầu tư dự án vài trăm đến hàng nghìn tỉ đồng. Đây chính là bất cập, là kẽ hở pháp luật để chủ đầu tư lách luật, sẵn sàng vi phạm rồi nộp phạt. Nếu không sớm khắc phục điểm này sẽ dẫn đến nhờn luật, mất niềm tin vào pháp luật của người dân, gây thiệt hại cho khách hàng.

Nở rộ xây dựng không phép, sai phép

Thực tế, tại nhiều địa phương tình hình vi phạm trật tự xây dựng bộc lộ nhiều bất cập trong quản lý của chính quyền. Bên cạnh đó là tình trạng chủ đầu tư coi thường pháp luật, cố tình vi phạm.

Đáng nói như, tại dự án An Lạc Green Symphony tại xã Vân Canh (Hoài Đức, Hà Nội) chủ đầu tư là Công ty CP đầu tư An Lạc do ông Nguyễn Trọng Thông làm Chủ tịch HĐQT thi công không phép, bị yêu cầu dừng nhưng chủ đầu tư vẫn ngang nhiên xây dựng.

Tại công trình này, ngày 27/4, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Đức Nguyễn Anh đã ký quyết định xử phạt hành chính đối với Công ty CP đầu tư An Lạc do tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng tại ô đất có ký hiệu C1-CT thuộc dự án khu đô thị An Lạc Green Symphony. Chủ đầu tư tổ chức thi công phần hầm, diện tích xây dựng 6.117 m2 và bị xử phạt là 40 triệu đồng và có 60 ngày thực hiện "hợp thức" cho vi phạm này.

Tuy nhiên, dù đã hết thời gian "hợp thức", công trình vi phạm này không được cấp giấy phép xây dựng. Đáng nói, ngày 16/7, Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện Hoài Đức kết hợp với UBND xã Vân Canh kiểm tra việc chấp hành quyết định xử phạt công trình xây dựng không phép tại ô đất C1-CT phát hiện công trình xây dựng không phép đang có khoảng 10 công nhân. Bằng trực quan, đoàn kiểm tra cũng ghi nhận đã thi công lắp dựng một phần cốt pha dầm 1.

Tiếp đó ngày 19/7/2021, Đội quản lý Trật tự xây dựng đô thị huyện Hoài Đức kết hợp với UBND xã Vân Canh tiếp tục kiểm tra đo vẽ hiện trạng công trình xây dựng không phép tại ô đất C1-CT trên. Đoàn kiểm tra đã phát hiện, quy mô hiện trạng thực tế công trình không phép này có thay đổi so với thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính ngày 20/4/2021.

Dù vậy, tới nay, UBND huyện Hoài Đức không bàn hành quyết định xử phạt hay buộc tháo dỡ nào đối với công trình xây dựng không phép này.

Tình trạng vi phạm trật tự xây dựng cũng xảy ra nhức nhối ở nhiều khu đô thị, khu nhà ở trên địa bàn TP Hà Nội. Đa số các vi phạm không được xử lý triệt để, tạo ra những tiền lệ xấu.