Cắt giảm lãi suất điều hành vào lúc này sẽ giúp gì cho Việt Nam?

Lãi suất giảm từ 0,25 – 1 điểm phần trăm

Từ ngày hôm nay 17/3, lãi suất tái cấp vốn giảm 1% xuống 5%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4%/năm xuống 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đối với các ngân hàng từ 7%/năm xuống 6%/năm. Lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở từ 4%/năm xuống 3,5%/năm.

Cùng với đó, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 0,8%/năm xuống 0,5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ 5%/năm xuống 4,75%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tại quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô giảm từ 5,5%/năm xuống 5,25%/năm; lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do tổ chức tín dụng ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường.

Mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam của tổ chức tín dụng đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế theo quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 giảm từ 6%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam của quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô đối với các nhu cầu vốn này giảm từ 7%/năm xuống 6,5%/năm.

Ngoài ra, lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng đồng Việt Nam là 1%/năm, lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng đồng Việt Nam là 0%/năm; lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0%/năm, lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0,05%/năm.

Cắt giảm lãi suất điều hành vào lúc này sẽ giúp gì cho Việt Nam?

Động thái này của Ngân hàng Nhà nước diễn ra ngay sau khi Cục dữ trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất "sốc" về 0% trước kỳ họp chính thức và bơm thêm hàng trăm tỷ USD bởi sự bùng phát mạnh của dịch Covid-19.

Theo lý giải NHNN, động thái giảm lãi suất lần này là để phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính quốc tế và tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và tác động tiêu cực đến hoạt động kinh tế trên phạm vi toàn cầu.

"Việc giảm lãi suất điều hành là một cơ chế chính sách, giải pháp giúp tổ chức tín dụng (TCTD) có thanh khoản dồi dào, có thêm điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp", Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Liên quan đến vấn đề này, TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia kinh tế cho biết, ông cũng đã nhiều lần đề xuất NHNN giảm lãi suất điều hành và với mức giảm mạnh hơn lần giảm trước, ít nhất là 0,5 điểm phần trăm.

Vì vậy, việc cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN là việc rất cần thiết. Đây là động thái rất phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Một khi các loại lãi suất điều hành giảm sẽ tác động giảm tới mặt bằng lãi suất trên thị trường 2 và làm giảm mặt bằng lãi suất cho vay đối với cá nhân và doanh nghiệp. Đây là điều quan trọng để giảm chi phí cho doanh nghiệp.

TS. Cấn Văn Lực thừa nhận, việc Fed và NHTW các nước liên tiếp hạ lãi suất cơ bản trong thời gian qua tạo áp lực rất lớn trong việc giảm lãi suất đối với cơ quan quản lý của Việt Nam.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chịu cú sốc ngắn hạn như hiện nay, cái mà người dân và doanh nghiệp đang cần chính là dòng tiền, thanh khoản hỗ trợ tức thì, trong khi việc giảm lãi suất có độ trễ. Ngoài ra, việc giảm lãi suất hiện nay cũng sẽ không hỗ trợ nhiều đối với việc cho vay mới khi mà khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu (tín dụng toàn hệ thống ngân hàng trong 2 tháng đầu năm 2020 chỉ tăng 0,1% (cùng kỳ tăng 0,85%, theo NHNN).

Vì vậy, các cơ quan quản lý của Việt Nam nên khẩn trương thực hiện các nhóm giải pháp tại Chỉ thị 11 ngày 4/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ, tập trung nhóm giải pháp giãn, hoãn các nghĩa vụ trả nợ của người dân, doanh nghiệp (như miễn giảm phí/thuế, giãn-hoãn nợ vay và tiền thuế, không chuyển nhóm nợ, cho vay mới với lãi suất thấp hơn, tăng chi tiêu đầu tư công…).

Trước đó, TS. Võ Trí Thành - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia cho biết, việc giảm lãi suất điều hành của NHNN là động thái phù hợp bởi trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều bất ổn và khó khăn, nhiều ngân hàng Trung ương trên thế giới đã và đang giảm lãi suất, nhất là Fed giảm mạnh lãi suất. Trong khi kinh tế Việt Nam đang phải gồng mình khi các đối tác thương mại và đầu tư lớn đều đang trong tâm dịch; sự suy giảm từ cả phía cầu lẫn phía cung đang tạo sức ép lớn đến tăng trưởng.

Tuy nhiên, Chính phủ và NHNN cần điều hành chính sách tiền tệ một cách thận trọng, đặc biệt thời điểm này, các ngân hàng đã có chương trình tín dụng quy mô lớn nên việc giảm lãi suất không quá cấp bách. Quan trọng nhất là đảm bảo thanh khoản của toàn hệ thống.