Chậm hoàn thuế VAT vì cán bộ thuế "ngại" các vụ như Thuduc House

Chuyên gia Thuế nói gì về hiện trạng chậm hoàn thuế VAT

Ông Phụng cho rằng, trong hoàn thuế, hiện nay có hai quan điểm: Một là doanh nghiệp sai một hoặc hai hồ sơ khai thuế, cơ quan thuế ngừng lại tất để cho an toàn. Quan điểm thứ 2 là sai đến đâu, gạt ra đến đó, những cái nào không sai thì cần hoàn cho doanh nghiệp. Nhiều nơi, để đảm bảo an toàn cán bộ thuế sử dụng quan điểm thứ nhất để đảm bảo an toàn dẫn đến việc hoàn thuế chậm.

Ông Phụng cho rằng: Nếu theo quan điểm thứ 2, thì việc hoàn thuế sẽ nhanh, và nhiều năm trước chúng ta thường sử dụng phương pháp này để hoàn thuế cho doanh nghiệp. Thậm chí, đối với doanh nghiệp không có lịch sử rủi ro về nghĩa vụ thuế, việc hoàn thuế trước kiểm sau phổ biến. Tuy nhiên, hiện nay xu hướng chính vẫn là doanh nghiệp có một cái sai, thì hoàn thuế dừng lại, khiến doanh nghiệp rất khổ.

Theo ông Phụng để xảy ra tình trạng chậm hoàn thuế, cả cơ quan thuế và doanh nghiệp đều có lỗi. Lỗi của doanh nghiệp là không biết chắc chắn nguồn hàng mua vào ở đâu. Không kiểm soát được người mua hàng khi không rõ đâu là hàng thật, hàng giả, người tốt hay không tốt… 

Nêu ví dụ về ngành gỗ, cần truy suất nguồn gốc, ví dụ lỗ lát sàn truy xuất xem có đúng nguồn gốc rừng trồng hay rừng bảo tồn, có đủ hoá đơn chứng từ hay gỗ nhập lậu. Việc mua gỗ sẽ bị truy ngược trở lại đến F0 để tìm ra đúng chính xác các 

Theo một số chuyên gia, doanh nghiệp, hiện nay có vấn đề doanh nghiệp thường xuyên được hoàn thuế từ nhiều năm trước, diện doanh nghiệp "sạch" về thuế. Có quan hệ thương mại với nhiều đối tác, bạn hàng lâu năm và cũng là doanh nghiệp có lý lịch thuế sạch những vẫn chậm được hoàn thuế.

"Về nguyên tắc thuế là khi doanh nghiệp sạch, có lý lịch thuế tốt (có hoá đơn chứng từ đầu vào, đầu ra rõ ràng…) thì việc hoàn thuế sẽ nhanh. Thậm chí quy trình hoàn trước kiểm tra sau sẽ được áp dụng. Tuy nhiên, phải kể đến cụ thể doanh nghiệp đó xem vướng mắc ở đâu. Nếu do cơ quan thuế, thì thuế phải chịu trách nhiệm, nếu một vài sai phạm của doanh nghiệp, thì họ phải khắc phục. Không thể để việc hoàn thuế gây cản trở, ảnh hưởng đến doanh nghiệp được", một chuyên gia của VCCI cho hay.

Theo ông Phụng, vụ hoàn thuế trước kiểm tra sau của doanh nghiệp Công ty CP phát triển nhà Thủ Đức (Thuduc House) đã tác động lớn đến tâm lý của các bộ thuế khi hàng chục cán bộ thuế, hải quan dính sai phạm, liên đới sai phạm bị khởi tố điều tra vì hoàn thuế. Vì vậy, đây cũng là một trong những nguyên nhân, khiến hoàn thuế VAT diễn ra chậm, cán bộ muốn an toàn nhất cho mình sau hàng loạt những sai phạm về hoàn thuế nói trên.

"Hiện tại, vẫn có quy trình hoàn thuế trước, kiểm tra sau trong lĩnh vực hoàn thuế. Tuy nhiên, vẫn có một số ngành nghề nhạy cảm họ vẫn thực hiện đúng quy trình. Sau vụ hoàn thuế ở Thuduc House, dường như cán bộ thuế làm chặt hơn", ông Phụng phân tích.

Giải pháp tháo gỡ, thuế kiểm tra cứ kiểm tra, hoàn thuế thì vẫn phải hoàn thuế cho doanh nghiệp theo đúng quy định. Còn những hoá đơn nào sai thì loại, hoá đơn nào đúng thì phải hoàn nhanh, không nên chỉ vì một vài hoá đơn mà chậm hoàn thuế.

Ví dụ hoàn thuế vài chục đến vài trăm tỷ đồng, thuế cứ kiểm tra hoàn thuế đi, hoá đơn nào kiểm tra thấy doanh nghiệp đó bỏ trốn, giấy tờ hoá đơn đầu vào có vấn đề. Những cái nào đúng, chính xác, phải thực hiện hoàn cho họ. Nếu không hoàn thuế sẽ ăn hết vốn của doanh nghiệp.

Trước đó, tháng 6/2023, theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, số tiền thuế giá trị gia tăng doanh nghiệp chế biến – xuất khẩu gỗ chưa được hoàn trả là 6.100 tỷ đồng. 

Trong đó, các doanh nghiệp xuất khẩu dăm là khoảng trên 4.000 tỷ đồng, riêng với 11 doanh nghiệp xuất khẩu dăm lớn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, số thuế chưa được hoàn đến hết tháng 5/2023 là 1.105 tỷ đồng. Các doanh nghiệp hội viên Chi hội Gỗ dán cũng chưa được hoàn thuế trên 500 tỷ đồng, số còn lại khoảng 1.600 tỷ đồng là của các doanh nghiệp viên nén và chế biến xuất khẩu các sản phẩm gỗ khác.

Công ty nộp hồ sơ hoàn thuế cách đây 2 năm, tới nay vẫn chưa được hoàn thuế do hồ sơ đã được chuyển sang cơ quan công an để điều tra. Hiện hồ sơ hoàn thuế này đã kéo dài 2 năm mà chưa xác minh xong.