Chuyên gia Đinh Tuấn Minh: Cần nghiên cứu xem xét lại chế độ tỷ giá hối đoái

Việt Nam từ một nước có thu nhập bình quân đầu người chỉ khoảng 200 USD vào đầu những năm 1990 đã tăng lên 3.590 USD vào năm 2021.

Với mức thu nhập bình quân đầu người hiện nay, Việt Nam có khả năng gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình cao trước năm 2030 nếu không vướng bẫy thu nhập trung bình thấp.

Tuy nhiên, kinh nghiệm thế giới cho thấy, đa số các quốc gia khi chạm đến ngưỡng này thì tốc độ tăng trưởng chậm dần, nhiều bất ổn kinh tế xuất hiện mang tính cơ cấu rất khó giải quyết dứt điểm, trong khi lại phải đối mặt với nhiều vấn đề về già hóa dân số, an sinh xã hội, suy thoái môi trường, cạn kiệt tài nguyên… Hệ quả là chỉ rất ít các quốc gia vượt qua được bẫy thu nhập trung bình để trở thành nước phát triển, có thu nhập cao.

"Trong số 101 quốc gia có mức thu nhập trung bình trong thập niên 1960, chỉ có 13 quốc gia trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2008. Thực tiễn này cho thấy để biến khát vọng thành hiện thực, Việt Nam phải tiếp tục con đường đã chứng tỏ mang lại thành công trong hơn 30 năm qua, đó là phát triển kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế", GS, TS Phạm Hồng Chương, Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết tại buổi Tọa đàm chính sách: Đổi mới thể chế kinh tế tại Việt Nam, tổ chức ngày 1/3.

Các chuyên gia nhận xét, đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam xem xét, đánh giá thể chế kinh tế thị trường của mình nhằm chuẩn bị tốt cho giai đoạn thuộc nhóm thu nhập trung bình cao; đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang gặp nhiều bất ổn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và xung đột chiến tranh giữa Nga và Ukraine, dẫn đến lạm phát cao, buộc các ngân hàng trung ương trên toàn cầu phải thắt chặt tiền tệ, có nguy cơ gây ra suy thoái kinh tế toàn cầu.

Thực tiễn từ những lần khủng hoảng kinh tế trước đây, theo các chuyên gia không phải các chương trình kích cầu, đầu tư công mang lại thành tựu phát triển kinh tế trong những năm tiếp theo. Thay vào đó, cải cách thể chế kinh tế mới là "chìa khóa" cho sự phát triển.

Ông Đinh Tuấn Minh - Chuyên gia kinh tế cho rằng, cần có sự đột phá ở 2 yếu tố đó là duy trì đồng tiền tốt bằng cách tiếp tục kiên trì ổn định vĩ mô, đảm bảo lạm phát ổn định ở mức 3-4% trong những năm vừa qua.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu xem xét lại chế độ tỷ giá hối đoái, cho phép nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường ngoại hối tại các sàn giao dịch, từ đó cải thiện tiêu chí "tự do sở hữu tài khoản ngoại tệ tại ngân hàng".

Vấn đề thứ hai là tự do thương mại quốc tế.

Theo ông Đinh Tuấn Minh, cần rà soát lại các hàng rào phi thuế quan theo hướng rõ ràng, minh bạch và ổn định; Kiên trì cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan để giảm chi phí thời gian liên quan đến các thủ tục bắt buộc.

Đồng thời rà soát lại các quy định về kiểm soát vốn, để thị trường vốn của Việt Nam hấp dẫn hơn nữa nhà đầu tư nước ngoài; Mở rộng phạm vi công dân của các quốc gia được miễn visa du lịch vào Việt Nam.

Bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, Chính phủ cần rà soát lại các quy định về hợp tác công - tư để giảm đầu tư trực tiếp từ Nhà nước, thu hút đầu tư từ khu vực tư để cung cấp các dịch vụ tiện ích; Đẩy mạnh cổ phần hóa khu vực doanh nghiệp nhà nước…