Điều tra khai thác đất lậu giữa Thủ đô (Bài 2): Chỉ rõ cách thức hoạt động của đường dây

Cử người canh gác, bảo vệ điểm khai thác đất trái phép

Trong quá trình thực hiện loạt bài điều tra, phóng viên đã gặp nhiều người dân địa phương, những người có đồi đất đã khai thác, san gạt bằng phẳng để làm vườn rau, trồng cây, gặp những người chuyên vận chuyển, buôn bán, sử dụng đất trái phép. Từ đây "vẽ" lên một bức tranh về cách thức hoạt động của từng "mắt xích" khai thác đất trái phép.

14 giờ chiều 5/4 chúng tôi trở lại thôn Tiên Chu, xã Bắc Sơn - nơi diễn ra hoạt động khai thác, vận chuyển đất trái phép nhiều ngày gần đây. Giữa thôn, chứng kiến nhiều xe ô tô tải chở đất trên con đường mới đắp qua cánh đồng, men theo đồi keo, cắt qua nhiều đoạn đường bê tông vắt lên quả đồi rộng vừa mới bị hạ cốt.

Ở các đầu đường dẫn vào khu đang khai thác đều có người ngồi trên xe máy quan sát, khi xe chúng tôi di chuyển những người dân trong làng cũng dõi theo một cách nghi ngờ, thậm chí có người phụ nữ chặn xe giả vờ hỏi han rồi hướng dẫn chúng tôi đi đường khác tránh vào khu vực đang khai thác.

Người dân cho biết có ít nhất hai điểm đang khai thác đất trái phép ở thôn Tiên Chu, thời điểm chúng tôi xuất hiện, quan sát từ trên cao hình ảnh cho thấy đúng như người dân phản ánh. Tuy nhiên, nhiều tuyến đường vào khu vực khai thác đã bị chặn lại bởi các ụ đất cũng như người canh gác.

Cách nơi chúng tôi đứng khoảng 500m có hai điểm khai thác, san gạt đất đồi đang diễn ra. Điểm thứ nhất có một máy xúc màu xanh và hai chiếc ô tô tải đang vận chuyển đất đến đổ ở vị trí khác cách nơi đang múc đất khoảng vài trăm mét.

Điểm thứ hai ở phía cánh đồng đối diện, một chiếc máy xúc màu vàng có gầu múc rất lớn đang xúc từng gầu đất lên xe tải, trên đường nhiều xe chở đất đang di chuyển ra ngoài, trong khu vực đang khai thác 5 chiếc ô tô tải khác đang xếp hàng chờ đến lượt lấy đất.

Khi chiếc flycam tiếp cận gần để quan sát kỹ, ngay lập tức xe tải di chuyển đi nơi khác, một số người quan sát gần đó chỉ trỏ rồi báo cho người lái máy xúc, chiếc máy xúc được di chuyển đến quả đồi bên cạnh để "ẩn nấp" trên đỉnh đồi.

Theo tìm hiểu, những người khai thác đất khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của người từ nơi khác đến, người lạ mặt, xe lạ sẽ di chuyển xe chở đất, máy xúc đi nơi khác. Bởi theo những người này, nếu không bắt quả tang ô tô tải đang chở đất, máy xúc đang xúc cũng không lập biên bản, xử lý được họ.

Khoảng 15h30 chúng tôi di chuyển đến điểm khai thác đất trái phép để ghi nhận, gặp một người đàn ông đang xúc đất đổ vào khu vườn cây bị trũng, người này nói: "Mua một xe đất của nhà đang khai thác với giá 1,2 triệu, giờ ở đây bán đất đồi kiểm khối tiền, toàn làm lậu chứ ai cho làm".

Sau đó một người đàn ông khác tên H. đến ngồi nói chuyện với người đàn ông này, họ cho biết để khai thác đất ở thôn Tiên Chu có người đứng sau mới làm được.

Ngày 6/4, phóng viên trở lại điểm khai thác đất trái phép ở thôn Tiên Chu, lần này chúng tôi di chuyển theo con đường khác vòng qua khu dân cư, qua cánh đồng để tiếp cận, nhưng cách nơi đang khai thác khoảng 200m có hai người đàn ông ngồi trên chiếc xe máy chắn ngang đường, nhìn xe của phóng viên người này lấy điện thoại gọi cho ai đó.

Khi phóng viên vào đến khu vực đang khai thác chiếc máy xúc đã tắt máy, một người đàn ông đội mũ cối lái xe máy di chuyển theo chúng tôi đoạn đường dài và liên tục chụp ảnh xe của nhóm phóng viên.

Trên đường di chuyển ra trung tâm xã Bắc Sơn chúng tôi thấy nhiều ô tô tải chở đất nấp vào những chỗ khuất nhằm tránh bị phát hiện. Ở các ngã ba đều có người canh gác, dù xe chúng tôi di chuyển nhiều nơi trong thôn nhưng đường nào cũng có người bám theo.

Lợi dụng đêm tối "bổ" đồi bán đất thu… tiền tỷ

Để giúp sức cho những chuyến xe chở đất đem bán trót lọt được "ủng hộ" nhiệt tình của một số người dân có đất đồi. Trước khi tiếp cận những điểm khai thác đất đang diễn ra trái phép, phóng viên đã có nhiều cuộc trò chuyện với người dân địa phương.

Một người dân ở thôn Đô Hội cho biết: "Ở đây bán đất đồi đã nhiều năm, ở các thôn Tiên Chu, Đô Hội gần như hết đồi, giờ muốn mua phải vào thôn Thanh Sơn, Phúc Xuân mới có".

Như người đàn ông chúng tôi vừa gặp nói ở đây bán đất đã nhiều năm, đó là đất nổi, đất để san lấp chứ không phải đất thổ cư để xây dựng nhà ở. 

"Đất ở đây bán 1 triệu một xe. Họ đang bổ đồi nhà cô kia. Phải có người đứng ngoài đường trông ..." - một người phụ nữ chừng 60 tuổi đứng ở đầu đường dẫn vào khu đất của nhà mình đang được khai thác trái phép nói.

Trong vai người muốn mua đất để san lấp, chúng tôi ngỏ ý mua đồi rồi tự vận chuyển nhằm giảm giá thành. Người phụ nữ này nói: "Mua vẫn phải qua cò, nhà cô có đồi cũng không múc nổi, phải qua ... (thông tin đang được kiểm chứng) mới được ... có dây cả mà".

Theo tìm hiểu của phóng viên, để san gạt được đất đồi, người dân phải đến chính quyền địa phương xin phép thay đổi hiện trạng, nhưng trong quá trình san gạt để đất tại chỗ, không được vận chuyển đi nơi khác hoặc buôn bán. Theo ghi nhận của PV, qua lời nói của người dân, chỉ có một nhóm người có "quan hệ" mới đủ khả năng vận chuyển đất ra khỏi địa bàn tiêu thụ.

Các đối tượng đã lợi dụng đêm tối khai thác, vận chuyển đất đi tiêu thụ xuyên đêm cũng gây không ít khó khăn cho lực lượng chức năng phát hiện, xử lý vi phạm.

Tại sao việc khai thác, vận chuyển đất ra khỏi địa bàn trái phép diễn ra đã nhiều năm, có thời điểm nhiều ngày liên tục, xe tải chở đất di chuyển ầm ầm trên tỉnh lộ, quốc lộ, những đồi đất bị san gạt, múc bán còn nguyên hiện trường mà chính quyền địa phương chưa xử lý triệt để? Phải chăng việc khai thác, vận chuyển đất trái phép ở các xã Hồng Kỳ và xã Bắc Sơn xảy ra quá nhiều khiến lực lượng chức năng xử lý không xuể? Nguồn lợi từ bán đất mang lại khiến các đối tượng khai thác bất chấp pháp luật, hay có dấu hiệu buông lỏng quản lý của địa phương?

Nhóm PV Dân Việt đã tiếp cận với những người tự nhận "đứng đầu" đường dây khai thác đất lậu tại các xã trên địa bàn huyện Sóc Sơn (TP Hà Nội) để xác minh. Thông tin sẽ được chuyển đến bạn đọc trong bài báo tiếp theo. 

Còn nữa...