Hà Nội, TP.HCM sớm có cơ chế đặc biệt để phát triển đường sắt đô thị

09/02/2025 07:23 GMT +7
Chính phủ vừa xây dựng Nghị quyết đề xuất Quốc hội thông qua tại một kỳ họp để thông qua chính sách về thí điểm cơ chế đặc thù cho Hà Nội, TP.HCM để phát triển các tuyến đường sắt đô thị.

Theo đó, Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 08/02/2025 của Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung dự án Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh vào Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2025 và trình Quốc hội thông qua tại một kỳ họp (tháng 02 năm 2025).

Hà Nội và TP.HCM đang tăng tốc thực hiện hàng chục dự án đường sắt đô thị nối tiếp nhau để giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông

Chính phủ giao Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan cho Bộ Tư pháp theo quy định, bảo đảm tiến độ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo yêu cầu.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành, ngày 08/02/2025.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và các Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan liên quan chịu trách nhiệm thi hành Nghị quyết này.

*Trước đó, ngày 20/1/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai Đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị Thành phố Hà Nội, TPHCM.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Giao thông vận tải cùng Thành phố Hà Nội và TPHCM khẩn trương rà soát nội dung từng cơ chế chính sách đặc biệt, đặc thù trong dự thảo nghị quyết trình Quốc hội theo thủ tục rút gọn.

Trong đó, cần phân nhóm chính sách chung dành cho cả 2 thành phố (bao gồm cả những chính sách mới chỉ thực hiện ở TP. Hà Nội hoặc TPHCM); nhóm chính sách riêng cho từng thành phố.

Phó Thủ tướng giao 2 thành phố đề xuất cụ thể về cơ chế chính sách phân cấp trình tự thủ tục phê duyệt dự án, quyết định chủ trương đầu tư, vốn đầu tư, điều chỉnh quy hoạch… bảo đảm rút ngắn trình tự, thủ tục chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án, đẩy nhanh tiến độ thi công xây lắp, sớm hoàn thành các dự án, trên tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Đồng thời, triển khai các bước theo quy định của pháp luật đầu tư, các cơ chế chính sách đặc biệt, đặc thù đã đề xuất để chuẩn bị cho các dự án đầu tư đường sắt đô thị.

Bộ Giao thông vận tải, 2 thành phố phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện Tờ trình, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 2/2025.

Theo quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được duyệt, hệ thống đường sắt đô thị có tổng chiều dài khoảng 413 km, đến năm 2035 đầu tư hoàn thành toàn bộ với chiều dài thực tế là 410,8 km (21,5 km đã đưa vào khai thác; 397,8 km chưa đầu tư). Theo quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2065 (chưa được duyệt), đến năm 2035 dự kiến hoàn thành khoảng 410,8 km; đến năm 2045 hoàn thành thêm khoảng 200,7 km.

Còn theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP.HCM đến năm 2020, tầm nhìn sau năm 2020 được duyệt, hệ thống đường sắt đô thị có tổng chiều dài 173 km, đến năm 2035 đầu tư hoàn thành toàn bộ với chiều dài thực tế là 183 km. Theo quy hoạch chung xây dựng TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 (chưa được duyệt), đến năm 2035 hoàn thành khoảng 183 km; đến năm 2045 hoàn thành thêm khoảng 168 km; đến năm 2060 hoàn thành thêm khoảng 159 km.

Sau khi hoàn thành, mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội có khả năng đảm nhận 35-40% thị phần; TPHCM đảm nhận 30-40% thị phần vận tải hành khách công cộng. Mặt khác, nếu được chuyển giao công nghệ thích hợp, Việt Nam có khả năng phát triển công nghiệp đường sắt, việc phát triển đường sắt đô thị là một trong các tiền đề để phát triển công nghiệp đường sắt, công nghiệp hỗ trợ.


An Linh