Một công dân Trung Quốc bị bắt tại sân bay Mỹ vì ăn cắp bí mật thương mại

Haitao Xiang (42 tuổi) từng làm việc tại công ty công nghệ sinh học nông nghiệp Monsanto từ năm 2008 đến 2017 trước khi công ty này bị Bayer mua lại. Theo nguồn tin từ Bộ Tư pháp Mỹ, Haitao Xiang bị giữ lại tại sân bay Mỹ ngay trước khi ông này định đáp chuyến bay về nước cùng với một phần mềm công nghệ nông nghiệp độc quyền từ Monsanto.

Trái với những cáo buộc, luật sư của Xiang - ông Eric Selig khẳng định thân chủ mình sẽ không nhận tội tại phiên tòa.

Ngay giữa tháng 10, một nhà khoa học khác của Trung Quốc là Hongjin Tan (35 tuổi) đã thừa nhận hành vi đánh cắp công nghệ sản xuất sản phẩm pin năng lượng hạ nguồn có giá trị hơn 1 tỷ USD trong thời gian còn làm việc tại bộ phận nghiên cứu và phát triển của Phillips 66, trụ sở tại thành phố Bartlesville, bang Oklahoma. Những vụ án đánh cắp bí mật thương mại do các công dân Trung Quốc thực hiện với doanh nghiệp Mỹ ngày một nhiều lên trong bối cảnh Mỹ quyết tâm thúc giục Trung Quốc thay đổi thể chế luật sở hữu trí tuệ như một phần nội dung của đàm phán thương mại. 

Trong nhiều tháng qua, Chính phủ Mỹ đã nhiều lần cáo buộc Bắc Kinh sử dụng một chiến lược thu hút nhân tài để khuyến khích công dân ăn cắp tài sản sở hữu trí tuệ từ doanh nghiệp Mỹ - trợ lý Tổng chưởng lý John Demers cho hay. Vụ việc của Haitao Xiang chỉ là một trong hàng chục vụ ăn cắp bí mật thương mại đã bị Bộ Tư pháp Mỹ khởi tố. Nhiều trường hợp công dân Trung Quốc bị cản lại ngay tại sân bay, khi sắp đáp chuyến bay về nước với những tài liệu công nghệ độc quyền của Mỹ. 

Trợ lý Tổng chưởng lý John Demers cho hay Haitao Xiang đã đầu quân cho Chính phủ Trung Quốc dựa trên gần 10 năm kinh nghiệm làm việc tại Monsanto. Sau hơn một năm tiếp xúc với phía Trung Quốc, ông Xiang xin nghỉ việc và mua vé máy bay một chiều trở về Trung Quốc trước khi bị bắt tại sân bay với bản sao công nghệ nông nghiệp độc quyền. Ông này hiện bị giam giữ tại nhà giam quận Randolph, bang Illinois trong khi chờ đợi phán quyết của Thẩm phán. Cũng theo tiết lộ của ông John Demers, nghi phạm đã có 17 năm sống tại Mỹ, vợ và con gái của Haitao Xiang hiện cũng định cư tại Mỹ. 

Vấn nạn trộm cắp tài sản sở hữu trí tuệ từ lâu đã là một trong những mâu thuẫn thương mại cốt lõi giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Tổng thống Donald Trump nhiều lần chỉ trích Chính phủ Trung Quốc về các dự luật, thể chế tạo điều kiện cho những hành vi như vậy, điều gây thiệt hại nặng nề cho các doanh nghiệp Mỹ. 

Năm 2008, chính quyền Trung Quốc đã công bố một kế hoạch thu hút nhân tài nhằm tuyển dụng, kêu gọi các nhà nghiên cứu khoa học quốc tịch Trung Quốc về phục vụ cho đất nước - điều mà Washington cho là một mối đe dọa lớn với an ninh quốc gia Mỹ. Đó cũng là một trong những mâu thuẫn cốt lõi làm bùng lên căng thẳng thương mại Mỹ Trung, mà sau đó phát triển thành thương chiến giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.