Ngành hàng không toàn cầu đã đóng góp tới 3.500 tỷ USD GDP

Trong khuôn khổ hội thảo “Vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong các ngành trọng yếu của nền kinh tế: Góc nhìn từ ngành hàng không” diễn ra chiều ngày 14/10, ông Thái Thanh Quý, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương đã cho biết, trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, ngành hàng không toàn cầu đã đóng góp tới 3.500 tỷ USD GDP và tạo việc làm cho 88 triệu người.

Đây là con số "khủng" đối với ngành hàng không, dù chỉ chiếm chưa tới 1% khối lượng vận chuyển, nhưng hàng không lại đảm nhận tới 33 - 35% giá trị thương mại toàn cầu, tương đương 6 - 8 nghìn tỷ USD mỗi năm.

Cùng với đó, 58% khách du lịch quốc tế di chuyển bằng đường hàng không, biến lĩnh vực này trở thành bệ đỡ quan trọng của du lịch thế giới.

Đối với ngành hàng không Việt Nam, ông Quý đánh giá cao sự phát triển mạnh mẽ của khu vực tư nhân, ngành hàng không đang mở rộng nhanh chóng. Trong đó, Vietnam Airlines giữ vai trò nòng cốt của kinh tế nhà nước, là biểu tượng của hình ảnh và uy tín quốc gia.

“Những năm qua, Vietnam Airlines đã có hướng đi đúng đắn, tiên phong trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao năng suất, chất lượng dịch vụ và năng lực cạnh tranh quốc gia,” ông Thái Thanh Quý nhấn mạnh.

Hàng không sôi động, cạnh tranh gay gắt

Thông tin về kế hoạch phát triển Vietnam Airlines, ông Đặng Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines cho biết, hiện nay, Vietnam Airlines đang đứng thứ ba trong Đông Nam Á về quy mô và đang đặt mục tiêu vươn lên vị trí thứ hai, chỉ đứng sau Singapore Airlines, cả về quy mô cũng như chất lượng dịch vụ.

Tuy nhiên, Vietnam Airlines cần phải vượt qua các thách thức sôi động của ngành hàng không đang cạnh tranh gay gắt. Vietnam Airlines đang phải cạnh tranh với hơn 60 hãng hàng không quốc tế và 6 hãng trong nước, sắp tới có thể tăng lên 7.

"Môi trường "bầu trời mở" đồng nghĩa với việc nhiều hãng mới sẽ tiếp tục gia nhập, tạo áp lực lớn lên cả thị trường nội địa lẫn quốc tế", ông Tuấn nói.

Thách thức nữa là yêu cầu phát triển bền vững, đặc biệt là sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) và tuân thủ quy định bù trừ carbon của châu Âu. Nếu Việt Nam chưa kịp xây dựng cơ sở sản xuất SAF trong vài năm tới, giá nhiên liệu có thể tăng gấp đôi và khiến chi phí vận hành tăng mạnh.

Làm thế nào để ngành hàng không mà cụ thể là hàng không Việt Nam tăng trưởng hai con số trong điều kiện vừa đảm bảo phát triển bền vững vừa phải tuân thủ các luật pháp quốc tế. Đây là bài toán cấp thiết đặt ra cho cả ngành.

Tiếp đó, Vietnam Airlines nâng cao chất lượng dịch vụ, hướng tới chuẩn 5 sao - trong đó "năm sao" không chỉ là cơ sở vật chất mà còn là phong cách phục vụ và trải nghiệm khách hàng.

Theo thống kê, hiện 48% khách hàng của Vietnam Airlines đã thực hiện mua vé trực tuyến, hãng đang phấn đấu nâng tỷ lệ này lên 70%. Mới đây, hãng cũng triển khai dịch vụ Internet trên máy bay và đặt mục tiêu đến cuối năm, hơn 100 máy bay của hãng đều có kết nối Internet để nâng cao trải nghiệm hành khách trong thời đại công nghệ số.

Về thị trường hàng không, ông Tuấn cho hay, trong chuỗi giá trị hàng không - logistics - du lịch, Vietnam Airlines không chỉ là đơn vị vận chuyển mà còn là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng và kết nối.

Trong khi đó, TS. Nguyễn Đức Kiên, nguyên tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng đánh giá hướng đi của Vietnam Airlines là đúng đắn.

Tuy nhiên, giai đoạn 2026 - 2030 sẽ rất đáng ngại nếu thiếu cơ chế, chính sách rõ ràng từ Nhà nước. Đối thủ cạnh tranh toàn diện nhất với Vietnam Airlines không phải là các hãng giá rẻ, mà là những hãng có hệ sinh thái khép kín như Sun Phú Quốc Airways, khi họ sở hữu cả hạ tầng và đường bay.

Trên thế giới, các hãng hàng không quốc gia thường được giao quản lý một cơ sở hạ tầng trọng yếu, ví dụ như hãng hàng không của Thổ Nhĩ Kỳ Turkish Airlines khi được giao khai thác sân bay mới Istanbul đã giúp họ mở rộng mạng lưới và nâng cao hiệu quả vượt bậc.

Theo ông Kiên, nếu không có chính sách mạnh mẽ và sự đồng hành của Nhà nước, Vietnam Airlines sẽ gặp khó trong việc đạt tăng trưởng hai con số và giữ vững vai trò trụ cột trong nền kinh tế.