Chiều nay 3/12, tại Hội trường, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Theo dự thảo Nghị quyết, Chính phủ đề nghị trao thẩm quyền cho UBND TP.HCM được quyết định thành lập, mở rộng điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do, coi đây là quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung Thành phố. Đồng thời, Hội đồng nhân dân Thành phố quy định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do.

Chính phủ đề nghị giao Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp là cơ quan trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trực tiếp đối với Khu thương mại tự do; Cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu đối với các dự án đầu tư trong khu thương mại tự do (trừ dự án nhà ở thương mại), nhằm đẩy nhanh thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng khu;

Về cải cách thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư, Chính phủ đề xuất cho nhà đầu tư nước ngoài được thành lập tổ chức kinh tế mà không cần dự án đầu tư, không cần Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước, chỉ cần tuân thủ điều kiện tiếp cận thị trường. 

Miễn kiểm tra chuyên ngành, không áp dụng biện pháp quản lý ngoại thương nội khối và áp dụng chế độ hải quan ưu tiên cho doanh nghiệp đủ điều kiện:  Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; cùng với giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người lao động chất lượng cao, là mức ưu đãi vượt trội hơn các khu kinh tế hiện nay. 

Đồng thời, cho phép doanh nghiệp trong khu được phép niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ - điểm mới so với quy định quản lý ngoại hối thông thường.

Thủ trưởng cơ quan hải quan được mở rộng thẩm quyền (quyết định thành lập, đình chỉ kho, bãi, địa điểm hải quan, công nhận chế độ ưu tiên...). Hàng hóa trao đổi giữa các khu chức năng đủ điều kiện khu phi thuế quan được miễn các biện pháp quản lý ngoại thương, tương đương thông lệ quốc tế về khu tự do thương mại.

Báo cáo Thẩm tra dự thảo Nghị quyết này, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội hoàn toàn ủng hộ đề xuất thành lập Khu TMTD tại Thành phố Hồ Chí Minh, coi đây là chính sách đột phá nhất của dự thảo Nghị quyết.

Về chính sách về chuyển khẩu hàng hóa, tạm nhập tái xuất, Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ quy trình, cơ chế quản lý, kiểm soát đối với hoạt động của chuyển khẩu hàng hóa, tạm nhập tái xuất để kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn các hành vi đầu tư “núp bóng”, lợi dụng quy định mới của Khu TMTD để chuyển tải bất hợp pháp sang nước thứ 3. 

Về chính sách giao dịch, định giá, thanh toán bằng ngoại tệ, Ủy ban Kinh tế Tài chính nhận thấy rằng, quy định hiện hành, việc sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam bị hạn chế, trừ các trường hợp đặc biệt. Quy định này đã Quốc hội cho phép thực hiện thí điểm tại Khu TMTD Hải Phòng.

Tuy nhiên, đây là chính sách mới, có tác động lớn đến việc quản lý ngoại hối, an ninh tiền tệ nhưng chưa quy định cụ thể về: Cơ chế quản lý, kiểm soát, quản trị rủi ro ngoại hối bảo đảm việc phòng chống rửa tiền; Tác động đến chính sách tiền tệ, ngoại hối cũng như khả năng cung ứng ngoại tệ của Ngân hàng nhà nước.

Đề nghị Chính phủ báo cáo rõ nội dung đề xuất này, đồng thời chú trọng các quy định về cơ chế kiểm soát khi thực hiện chính sách. 

Về đề xuất cho chi nhánh Ngân hàng nước ngoài được mở phòng giao dịch trong Khu TMTD ngoài trụ sở chi nhánh, Ủy ban KTTC nhận thấy, chính sách này đang được áp dụng tại Khu TMTD Hải Phòng, theo đó nhất trí về chủ trương, song do đây là quy định thực hiện thí điểm, chưa được áp dụng nên cần quy định rõ cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành văn bản hướng dẫn trong thực hiện, bảo đảm chính sách phát huy hiệu quả trong thực tiễn.