Nhà ở xã hội cần hướng đến người có đóng thuế nhưng không “với tới” nhà ở thương mại

Theo ông Nguyễn Đình Cương, Trưởng Ban nghiên cứu thị trường và tư vấn xúc tiến đầu tư, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) kiến nghị, cần có các cơ chế, chính sách cải thiện nguồn cung cho thị trường. Hiện tại, nguồn cung vẫn bế tắc, mới chỉ có khoảng 10% dự án được tháo gỡ. Mặc dù đã có nhiều hơn sự “góp mặt” của một số “cánh chim đầu đàn” trong việc triển khai các dự án nhà ở xã hội và nhà ở thương mại. 

Tuy nhiên, thị trường bất động sản quý IV/2023 sẽ khó ghi nhận sự thay đổi đột biến trong ngắn hạn do nguồn cung vẫn chưa thể thể “đột phá”, do các dự án cần một khoảng thời gian tương đối để có thể triển khai, đủ điều kiện mở bán. Số lượng các dự án nhà ở xã hội sắp mở bán trong thời gian tới vẫn còn rất ít so với nhu cầu.

Ông Nguyễn Hoàng Nam, Thành viên Tổ công tác nghiên cứu thị trường bất động sản VARS, Tổng Giám đốc CTCP G-Home chia sẻ , ngay cả khi đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội được thực thi tối đa, nguồn cung nhà ở xã hội vẫn không thể đáp ứng đủ nhu cầu. Trong khi đó, quá trình triển khai, xây dựng đến mở bán dự án nhà ở xã hội vẫn còn nhiều vướng mắc, từ cơ chế pháp luật đến quy định và điều kiện mua cũng như các trường hợp được thụ hưởng chính sách. 

"Chính sách về nhà ở cần hướng đến mọi tầng lớp trong xã hội. Quy định đối tượng được thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội cần thay đổi phù hợp hơn, nhà ở xã hội không phải là bán cho người giàu nhưng cần hướng đến cả những đối tượng có thu nhập thuộc diện phải đóng thuế, có tích lũy, nhưng không tiếp cận được với nhà ở thương mại hiện có giá bán ở ngưỡng cao", ông Nam kiến nghị.

Theo Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), người được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội, chủ yếu là có thu nhập thấp, không có điều kiện mua nhà ở thương mại. Tuy nhiên, VCCI cho rằng, thực tế nhiều người không thuộc nhóm này, cũng không có khả năng mua nhà. Đơn cử, người lao động đóng thuế thu nhập cá nhân ở mức thấp. 

"Thuế thu nhập cá nhân thực tế không phải là thuế đánh vào những người có thu nhập cao. Những người nộp thuế với khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương chưa hẳn là những người có thu nhập cao nhưng không phải đối tượng được mua nhà ở xã hội (lương trên 11 triệu đồng phải chịu thuế). Với mức lương này cùng với các khoản chi tiêu trong cuộc sống, việc người lao động có thể tích góp để mua được nhà ở thương mại là rất khó", VCCI cho biết.

Một khảo sát trước đó của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân về nhà ở xã hội cho thấy, với những người có thu nhập 10 - 15 triệu đồng/tháng, thực tế cũng chỉ tiết kiệm được 4,7 triệu đồng cho mua nhà. Trong khi đó, lấy ví dụ với một căn nhà xã hội khoảng 1,5 tỷ đồng, đóng trước 20% giá trị (khoảng 300 triệu đồng), thời gian vay ngân hàng 1,2 tỷ đồng trong 20 năm với lãi suất là 8,2%, mỗi tháng người mua phải trả cả vốn lẫn lãi là 10 triệu đồng.

Vì vậy, VCCI đề nghị mở rộng đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo hướng, những người thuộc diện phải nộp thuế thu nhập đối với khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định về thuế thu nhập cá nhân (tuy nhiên có giới hạn về mức đóng thuế, có thể là đóng thuế ở mức lũy tiến thứ 2, tức phần thu nhập tính thuế trên 5 đến 10 triệu đồng một tháng) cũng thuộc đối tượng được mua nhà ở xã hội.