Nhật Bản - Úc đạt thống nhất về hiệp ước quân sự chưa từng có, TQ "nổi đóa"

Thủ tưởng Nhật Bản Suga Yoshihide và người đồng cấp Úc Scott Morrison trong cuộc gặp mới nhất (ảnh: SCMP)

Trong tuyên bố đưa ra sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide hôm 18.11, Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết, hai nước đã đạt thống nhất về nguyên tắc của Hiệp ước quân sự Tiếp cận và tương hỗ.

Hiệp ước quan trọng này được Nhật – Úc đàm phán trong suốt 6 năm qua. Bước tiến vừa đạt được là đặc biệt quan trọng, tạo điều kiện cho Nhật Bản và Úc nhanh chóng ký kết hiệp ước.

Hiệp ước Tiếp cận và tương hỗ cho phép quân đội Úc và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản tiếp cận căn cứ quân sự, hoạt động trên lãnh thổ của nhau.

Hiệp ước cũng tạo điều kiện để Nhật – Úc triển khai lực lượng quốc phòng cho hoạt động huấn luyện chung, hỗ trợ nhân đạo và thiên tai.

Việc Thủ tướng Nhật – Úc nhất trí về nguyên tắc đối với Hiệp ước Tiếp cận và tương hỗ đánh dấu sự thay đổi mang tính bước ngoặt đối với Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản.

Nếu hiệp ước quân sự với Úc được ký kết, đây sẽ là lần đầu tiên Nhật Bản cho phép quân đội nước ngoài hiện diện quân sự trên lãnh thổ của mình kể từ năm 1960. Ngoài Mỹ, Nhật Bản chưa từng ký kết hiệp ước tương tự với bất kỳ quốc gia nào.

Đặc biệt, khác với Mỹ, Úc không đặt căn cứ quân sự ở Nhật Bản.

Hiệp ước Tiếp cận và tương hỗ cũng cho phép Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản mở rộng ảnh hưởng và đóng vai trò tích cực hơn đối với an ninh khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Nhật Bản và Úc thông qua nguyên tắc của hiệp ước quân sự mang tính bước ngoặt (ảnh: SCMP)

Trước thông tin Nhật – Úc thông qua nguyên tắc của hiệp ước quân sự và gần như chắc chắn sẽ ký kết trong nay mai, Bắc Kinh đã thể hiện sự không hài lòng.

“Trung Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh rằng, việc hợp tác quân sự giữa các nước phải đem lại lợi ích cho hòa bình, ổn định, tăng cường hiểu biết lẫn nhau trong khu vực. Hiệp ước quân sự giữa Nhật Bản – Úc không nên nhắm vào hay đe dọa lợi ích của bất kỳ bên thứ ba nào”, Triệu Lập Kiên – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – phát biểu.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng bày tỏ sự “đặc biệt không hài lòng” khi Thủ tướng Úc và Nhật Bản đưa ra tuyên bố chung thể hiện sự “quan ngại nghiêm trọng về tình hình ở Biển Hoa Đông và Hong Kong”.

“Trung Quốc bày tỏ bất mãn và phản đối mạnh mẽ những cáo buộc vô lý và sự can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc thể hiện trong tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo Úc – Nhật Bản. Các nước liên quan nên hiểu rõ tình hình, ngừng ngay việc làm tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc và can thiệp sai trái”, ông Triệu nói.