Những cựu binh xây đền thờ đồng đội nơi ải Bắc

Từ 0 đồng xây đền thờ tiền tỷ

Đại tá Nguyễn Văn Khuỳnh (năm nay 65 tuổi), nguyên Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lạng Sơn, vốn là cán bộ Sư đoàn 337.

Đại tá Khuỳnh kể, đúng tại ngôi đền này là nơi Trung đoàn 52, Sư đoàn 337 đã phản công lấy lại điểm cao 400 bị địch chiếm vào ngày 10/5/1981.

Khi đó, quân ta mở chiến dịch lên lấy lại điểm cao 400, toàn bộ Trung đoàn 52 tập trung tại bình độ 400. Nhưng chúng ta gặp bất lợi về địa hình do đồi núi dốc. Địch ở trên điểm cao quan sát ta rất rõ. 

Lúc đó, xung quanh khu vực biên giới này không có cây cối nhiều, chỉ có những cây sim, cỏ tranh thấp và nhỏ. Phát hiện quân ta, địch đã dùng pháo binh và súng cối bắn cấp tập vào đội hình chiến đấu của Trung đoàn. 

Hai biên giao chiến với nhau, đất đá bay mù mịt, khói súng đạn khét lẹt cả một vùng. Do chúng ta chủ động xung phong tấn công, địch chủ động phòng ngự nên bộ đội ta thương vong rất lớn. 

Riêng Trung đoàn 52 đã hi sinh mất 242 cán bộ, chiến sĩ, Trung đoàn Đặc công 198 tham gia phối hợp cũng hi sinh 43 người, Tiểu đoàn 52 trinh sát hi sinh 12 người. 

Trong đó, gần 100 cán bộ chiến sĩ của chúng ta không tìm được thi thể vì nhiều nguyên nhân khác nhau như pháo bắn, địch phục kích, gài mìn …

Đại tá Khuỳnh kể tiếp: "Chúng tôi đã bàn với những cán bộ chiến sĩ của Sư đoàn 337 đang sinh sống ở Lạng Sơn. Đó là phải xây dựng được một đền thờ các liệt sĩ và những người yêu nước đã chiến đấu, hi sinh khi bảo vệ Tổ quốc trên quê hương xứ Lạng này."

Ông Khuỳnh cho biết, lúc đó mọi người không có đồng nào, nhưng cứ vừa xây vừa vận động. Những cựu chiến binh của Sư đoàn hiện phục viên ở tận Quảng Trị cũng gửi tiền ra góp công. Có cả những người chưa bao giờ đi bộ đội như: Ông Vũ Đức Hạ ở 28 Minh Khai (Lạng Sơn) ủng hộ 10 triệu đồng, hay Công ty Xuân Cương ủng hộ 100 triệu đồng...

"Cuối cùng, chúng tôi đã huy động được 1 tỷ 453 triệu đồng để xây dựng đền. Khi xây dựng ngôi đền có nhiều điều thuận lợi lắm. Tuy là xây ở vùng hay mưa gió, nhưng 5 tháng liền khu vực xây đền không hề gặp một cơn mưa nào" - Ông Khuỳnh nhớ lại khi ông và những người đồng đội chung tay kêu gọi xây ngôi đền thờ. 

Cựu chiến binh Nguyễn Đình Dong (năm nay 65 tuổi, hiện đang sinh sống tại TP.Lạng Sơn) chia sẻ: "Trong suốt quá trình xây dựng đền, chúng tôi có 7 người nguyên là cán bộ chiến sĩ của Sư đoàn 337 đã tự túc mang gạo, thức ăn, nước uống đi từ TP. Lạng Sơn cách đây 20km vào trông nom xây dựng. Tuyệt nhiên chúng tôi không ai nhận một đồng tiền công nào. 

Có những người như bác Chính hơn 70 tuổi vẫn leo rừng lên tận đỉnh đồi để tìm nguồn nước, rồi dòng về cho thợ xây đánh vữa và sinh hoạt. 

Nếu kể về vất vả, chúng tôi không có gì để nói. Nhưng làm vì đồng đội, làm vì những người đã ngã xuống để bảo vệ biên cương thì những người lính chúng tôi không ngần ngại bất cứ điều gì".

Ngôi đền của lòng yêu nước

Đứng ở sân đền, Đại tá Khuỳnh chia sẻ: "Khi khánh thành ngôi đền này, chúng tôi đã làm lễ cầu siêu để rước vong linh các anh hùng liệt sĩ quy tụ về đây. Trong lòng chúng tôi thấy an tâm lắm. Vì ngôi đền không chỉ là ngôi nhà chung của các liệt sĩ, là cột mốc ở nơi biên ải bảo vệ biên cương, mà còn giáo dục thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước của cha anh chúng ta".

Đái tá Khuỳnh cũng chia sẻ thêm, từ khi có ngôi đền, rất nhiều thế hệ cán bộ chiến sĩ của Sư đoàn 337 từng chiến đấu ở đây, đã quay trở lại hành hương tri ân đồng đội. Có những người ở tận Nghệ An, Quảng Trị cũng ra đây để thắp hương. 

Đặc biệt, có trường hợp của thương binh Nguyễn Văn Nhung ở Quảng Trị, khi ra thắp hương ở đây, đã xác định được nơi an nghỉ của 8 liệt sĩ chưa được quy tập về nghĩa trang liệt sĩ.

Liên lạc với chúng tôi, bác Nguyễn Văn Nhung cho biết: "Bao nhiêu năm, tôi vẫn đau đáu vì còn 8 anh em chiến sĩ của mình hi sinh vẫn chưa tìm thấy hài cốt. Vì lúc đó đánh nhau, anh em mình hi sinh và được để trong ngôi nhà của tiểu đội trinh sát.

Tôi được phân công nhiệm vụ cùng 20 anh em đưa thi thể bộ đội hi sinh ra. Nhưng khi trinh sát của mình bò vào để xác định thì thấy địch đã bố trí trận địa phục kích ở đó. 

Bởi vậy, tôi đã lệnh cho anh em rút. Địch biết ta không rơi vào ổ phục kích nên đã gọi pháo bắn chùm đội hình của ta, đất đá đã làm sạt ngôi nhà nửa chìm nửa nổi của tiểu đội trinh sát. 

Bây giờ ra đây thắp hương, tôi đã xác định được vị trí 8 liệt sĩ vẫn nằm trong hầm khi hi sinh và đã bàn giao địa điểm cho các đơn vị chức năng để tiến hành quy tập trong thời gian sớm nhất."

Ông Nguyễn Đình Dong chia sẻ thêm: "Việc xây đền đã xong, nhưng đường lên đền còn chưa được hoàn thiện. Những lúc trời mưa gió đường xấu, xe không lên được tới đền, khiến cho anh em cựu binh đã bắt đầu có tuổi phải đi bộ vất vả lắm. 

Ngoài xây dựng được ngồi đền còn những công trình như nhà ở cho người trông đền, công trình vệ sinh không có. Bởi vậy, cũng mong các cấp chính quyền tạo điều kiện để chúng tôi tiếp tục xây dựng được những công trình cho hoàn thiện. Từ đó, tạo một nơi thờ cúng linh thiêng, ấm cúng cho các liệt sĩ, để những cựu chiến binh và nhân dân đến đây thắp hương tưởng niệm được ấm lòng.

Đó là tâm nguyện của chúng tôi, mong sao  tiếp tục được thực hiện cho trọn nghĩa vẹn tình với cả người đã hi sinh và còn sống hiện tại."