Nộp 1,8 tỷ đồng khắc phục Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường liệu có được giảm án?

Liên quan đến vấn đề ông Trương Quốc Cường nộp 1,8 tỷ đồng khắc phục một phần hậu quả thiệt hại, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn LS TP Hà Nội) cho biết, theo nội dung cáo trạng của Viện kiểm sát thì ông Cường thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả, đây là những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, làm căn cứ để Tòa án giải quyết vụ án theo quy định pháp luật.

"Theo đó, người phạm tội gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Việc bị can, bị cáo tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả cho thấy nhận thức, ý thức trách nhiệm của bị can, bị cáo trong việc thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, gây thiệt hại cho xã hội. Việc bồi thường khắc phục hậu quả sẽ giảm bớt một phần thiệt hại đối với xã hội, với người bị hại và cho thấy thái độ ăn năn, thành khẩn của người phạm tội.

Tình tiết “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” là tình tiết giảm nhẹ TNHS được quy định tại điểm b khoản 1 điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 (BLHS).

Đây là trường hợp người phạm tội đã gây ra thiệt hại, tức là thiệt hại đã thực tế xảy ra nhưng người phạm tội đã sửa chữa, bồi thường những thiệt hại do mình gây ra cho bên bị thiệt hại hoặc đã tự nguyện khắc phục hậu quả của tội phạm", ông Cường phân tích.

Theo vị luật sư, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử thì việc bị cáo tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả sẽ là tình tiết giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự khi tòa án lượng hình.

"Việc bồi thường thiệt hại phải do bị can bị cáo trực tiếp bồi thường hoặc bị can bị cáo thông qua luật sư đề nghị gia đình bồi thường khắc phục thay, mức bồi thường phải đáng kể, trách nhiệm dân sự mà bị can, bị cáo có nghĩa vụ bồi thường trong vụ án thì mới được áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là tự nguyện bồi thường, khắc phục hậu quả.

Hiện nay chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể là phải bồi thường bao nhiêu phần trăm thiệt hại mới được coi là bồi thường "đáng kể" để được hưởng tình tiết giảm nhẹ. Tuy nhiên thực tiễn xét xử thì đối với những mức thiệt hại khác nhau, khả năng bồi thường khác nhau mà tòa án quyết định số tiền bồi thường đó đã đáng kể hay chưa, thông thường ít nhất khoảng 1/3 số tiền thiệt hại", vị luật sư cho hay.

Ông Cường cho biết thêm, trong vụ án này cơ quan tố tụng sẽ làm rõ thiệt hại mà do hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp của ông Trương Quốc Cường gây ra là bao nhiêu tiền, số tiền 1,8 tỷ đồng nêu trên có được coi là đáng kể hay không và việc bồi thường này do ông Cường tự nguyện hay do người thân bồi thường thay đó là những yếu tố quan trọng để quyết định việc nộp số tiền trên có được áp dụng tình tiết "người phạm tội tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả" hay không.

"Theo quy định của pháp luật thì có nhiều yếu tố quyết định đến loại hình phạt và mức hình phạt trong đó có quy định về khung, khoản, điều luật áp dụng trên cơ sở đánh giá tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội và các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Bởi vậy trường hợp bị can, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nhưng xét tính chất mức độ của hành vi là nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội thì tòa án vẫn áp dụng hình phạt nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội. Hình phạt sẽ phải tương xứng với tính chất mức độ hành vi phạm tội, tương xứng với hậu quả đã gây ra đối với xã hội và để đảm bảo răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội", luật sư Cường nói.

Trước đó, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã hoàn tất cáo trạng, truy tố bị can Trương Quốc Cường – Thứ trưởng Bộ Y tế và 13 bị can trong vụ án "Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường cùng đồng phạm buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại TP.HCM, các tỉnh, thành phố khác và Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế.

Trong vụ án này, bị can Trương Quốc Cường khi đó là Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Phó Chủ tịch thường trực, được Chủ tịch ủy quyền điều hành Hội đồng xét duyệt thuốc đã thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm được giao, thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc, đồng ý xét duyệt cấp số đăng ký thuốc trong khi hồ sơ không đủ điều kiện cấp dẫn đến hậu quả 6/7 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam, với trị giá hơn 148 tỷ đồng.

Mặc dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada là không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhưng bị can Trương Quốc Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy thuốc dẫn đến hậu quả các cơ sở y tế trong nước tiếp tục sử dụng các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada, không rõ nguồn gốc xuất xứ để điều trị cho người bệnh, tổng trị giá hơn 3,7 tỷ đồng.