Lần đầu tiên sau ít nhất 50 năm, vàng và cổ phiếu cùng tăng mạnh

Nhiều nhà đầu tư bước vào năm mới 2025 bằng một chiến lược ngẫu hứng - chọn cổ phiếu theo bản đồ thế giới hay thậm chí theo cảm tính - khả năng cao họ vẫn thu về lợi nhuận. Thị trường chứng khoán Canada đã ghi nhận mức tăng tổng cộng 31%, trong khi chỉ số S&P 500 của Mỹ tăng 12%. Tại châu Âu, chỉ số S&P Europe 350 tăng tới 28%, theo The Globe and Mail.

Không chỉ các thị trường phát triển, cổ phiếu Trung Quốc, Nhật Bản và các thị trường mới nổi đều tăng 20% trở lên. Một số nhà đầu tư chuyên biệt còn làm ăn tốt hơn thế. Vàng tăng tới 60%, còn bạc thì tăng hơn gấp đôi.

2025 có thể là một năm phi thường, và các nhà đầu tư hoàn toàn có lý do để vui mừng. Nhưng những mức sinh lời “hào phóng” của năm 2025 cũng đặt ra một câu hỏi tự nhiên: Liệu thị trường chứng khoán có thể tái diễn màn trình diễn này vào năm 2026 hay không?

Phố Wall vẫn lạc quan

Có thể là có. Đặc biệt, Phố Wall tỏ ra khá tự tin rằng lợi suất hai chữ số vẫn còn ở phía trước. Theo một khảo sát gần đây của Financial Times, dự báo trung bình từ 9 ngân hàng đầu tư lớn cho thấy chỉ số S&P 500 có thể tăng khoảng 10% trong năm 2026.

Sự lạc quan này phần lớn đến từ cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI). Không có gì ngạc nhiên khi làn sóng AI đang thúc đẩy một chu kỳ bùng nổ lớn, từ sản xuất chip cho tới xây dựng các trung tâm dữ liệu.

Ngoài ra, các yếu tố “đời thường” hơn của kinh tế Mỹ cũng có vẻ tích cực. Lãi suất giảm và giá dầu đi xuống nhiều khả năng sẽ giúp người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ có thêm tiền để chi tiêu trong năm 2026. Thêm vào đó là các gói cắt giảm thuế trong đạo luật “One Big Beautiful Bill” của Donald Trump, cũng như hiệu ứng giàu lên từ thị trường chứng khoán, theo The Globe and Mail.

Nhưng nhà đầu tư cần thận trọng

Dù vậy, sẽ là thiếu sót nếu không nhắc đến những lý do cần dè chừng. Cổ phiếu không phải lúc nào cũng tăng như năm 2025.

Một lý do quan trọng là định giá. Cổ phiếu Mỹ hiện đang ở mức đắt đáng kinh ngạc, bất kể dùng thước đo nào. Cổ phiếu Canada cũng ngày càng trở nên đắt đỏ, The Globe and Mail viết.

Cách đơn giản nhất để thấy điều này là so sánh giá cổ phiếu với doanh thu doanh nghiệp trong năm qua. Tỷ lệ giá/doanh thu giúp tránh những “mánh khóe kế toán” có thể làm phồng lợi nhuận. Và ở cả Mỹ lẫn Canada, tỷ lệ này đang ở mức cao nhất trong ít nhất 20 năm.

Các chỉ số quen thuộc khác như P/E, P/B hay phần bù rủi ro cổ phiếu cũng kể cùng một câu chuyện: nhà đầu tư đang trả những mức giá choáng váng để mua cổ phiếu.

AI: Cứu tinh hay bong bóng mới?

Điều đáng nói là nhà đầu tư đang trả những mức giá quá đắt để mua cổ phiếu trong bối cảnh AI vẫn còn rất nhiều bất định. Có thể AI sẽ thực sự cách mạng hóa xã hội như những người ủng hộ kỳ vọng. Nhưng cũng có thể nó chỉ là một “đường vòng đắt đỏ”, giống như cơn sốt thực tế ảo từng quét qua ngành công nghệ vài năm trước.

Hiện tại, lợi ích thực tế từ AI vẫn chưa rõ ràng. Một nghiên cứu của MIT hồi tháng 7 cho thấy 95% tổ chức không thu được lợi nhuận nào từ đầu tư AI, trong khi một nghiên cứu khác của Trường Kinh doanh Wharton lại cho rằng 75% doanh nghiệp có lợi nhuận từ AI tạo sinh.

Ngay cả khi AI mang lại giá trị lớn, câu hỏi vẫn là: ai sẽ thực sự kiếm được tiền? Khi hàng loạt công ty cạnh tranh, các thế hệ chatbot mới có thể ngày càng mạnh hơn nhưng rẻ hơn, khiến lợi nhuận bị bào mòn. Nhà kinh tế Noah Smith thậm chí cho rằng AI có thể giống ngành hàng không: rất quan trọng, nhưng không mấy sinh lời.

Vàng và cổ phiếu cùng tăng – dấu hiệu bất thường

Một lý do cuối cùng để thận trọng là nhà đầu tư dường như đang mua mọi thứ, thiếu sự chọn lọc rõ ràng. Trường hợp của vàng là ví dụ điển hình.

Thông thường, vàng là tài sản phòng thủ, tỏa sáng khi tương lai bất định và mờ nhạt khi thị trường lạc quan. Nhưng năm 2025 thì khác. Lần đầu tiên sau ít nhất 50 năm, vàng và cổ phiếu cùng tăng bùng nổ.

Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) nhận định điều này có thể phản ánh việc nhà đầu tư muốn giữ một phần tài sản an toàn đề phòng rủi ro. Nhưng cũng không loại trừ khả năng đơn giản là họ đuổi theo bất cứ thứ gì đang tăng giá.

Trong một thị trường đầy hưng phấn, nơi ai cũng thắng, cả hai cách giải thích đều có vẻ hợp lý. Chính sự thiếu vắng một câu chuyện thống nhất này mới là điều khiến nhà đầu tư nên suy nghĩ kỹ về năm 2026.

Chúng ta có thể hy vọng vào một năm 2026 sinh lời. Nhưng cũng nên chuẩn bị tinh thần cho một kịch bản hoàn toàn khác, theo The Globe and Mail.