Tăng trưởng tín dụng bao giờ "bứt tốc"?

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2020, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng thông báo về tình hình tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2020, thị trường tiền tệ, tín dụng cơ bản ổn định, thị trường ngoại hối hoạt động hiệu quả, thông suốt. Tính đến ngày 20/5, huy động vốn tăng 1,85%, tín dụng tăng 1,32% so với cuối năm 2019.

Tín dụng trồi sụt

Trước đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết do tác động của dịch Covid-19, cầu tín dụng giảm, tín dụng những tháng đầu năm có xu hướng tăng thấp hơn so với cùng kỳ các năm trước nhưng dần có dấu hiệu cải thiện.

Cụ thể, tháng 1 tăng 0,1%, tháng 2 tăng 0,07%, tháng 3 tăng 1,1%, tháng 4 tăng 1,42% so với cuối năm 2019 (cùng kỳ năm 2019 tăng 4,44%). Đáng lưu ý, tín dụng đến trung tuần tháng 5 giảm xuống khoảng 1,2%, tuy nhiên đến ngày 20/5 tăng 1,32% so với cuối năm 2019. Dẫu vậy, mức tăng trưởng tín dụng vẫn gần như "đứng yên" so với gần 2 tháng trước.

Giải thích lý do tăng trưởng tín dụng liên tục trồi sụt, lãnh đạo một số ngân hàng thương mại cho hay, vì ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, hiện nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp sụt giảm mạnh do không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới thực hiện giải pháp giãn cách xã hội, tiêu dùng và xuất khẩu đều giảm mạnh, nguyên liệu đầu vào lẫn thị trường đầu ra đều khó khăn.

Theo lãnh đạo NHNN, tín dụng những tháng đầu năm tăng trưởng thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm 2019 là do doanh nghiệp đẩy mạnh trả nợ, trong khi nhu cầu vốn mới ít. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp mặc dù có nhu cầu vốn, ngân hàng cũng rất muốn giải ngân nhưng không cho vay được vì doanh nghiệp không đảm bảo được khả năng thu hồi vốn.

Đối với đề nghị vay không cần tài sản đảm bảo, đại diện NHNN chia sẻ: ngành ngân hàng có thể thực hiện được điều này nhưng với điều kiện là kiểm soát được dòng tiền, điều kiện tiên quyết vẫn là doanh nghiệp phải chứng minh phương án kinh doanh hiệu quả. Ngân hàng không thiếu vốn, chỉ cần doanh nghiệp có phương án kinh doanh tốt.

Bao giờ mới "bứt tốc"?

Dự báo về xu hướng tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới, theo đại diện một số ngân hàng thương mại, bước sang quý II/2020, nhu cầu vốn của khách hàng đang dần cải thiện, nhưng cùng với đó là nợ xấu đang có nguy cơ phình to, nên các ngân hàng thận trọng cho vay. Vì vậy, dư nợ vẫn khó tăng cao.

Thống kê trên địa bàn Hà Nội cho thấy, tính đến hết tháng 5, tổng dư nợ của các tổ chức tín dụng ước đạt 2.163 nghìn tỷ đồng, tăng 0,4% so với tháng 4 và tăng 2,4% so với cuối năm 2019. Trong đó, dư nợ cho vay đạt 1.942 nghìn tỷ đồng, chiếm 89,8% và đầu tư đạt 221.000 tỷ đồng chiếm 10,2% tổng dư nợ tín dụng.

Đáng lưu ý, về chất lượng tín dụng, dự kiến đến hết tháng 5, nợ xấu của các tổ chức tín dụng trên địa bàn chiếm 1,97% tổng dư nợ và 2,2% tổng số dư nợ cho vay.

Tuy nhiên, một số chuyên gia vẫn tỏ ra lạc quan về bức tranh tăng trưởng tín dụng trong quý II. Ts. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế cho rằng, năm nay nhu cầu vốn của người dân và doanh nghiệp đều tương đối thấp, nhưng nhu cầu vốn đã bắt đầu tăng trở lại.

Với các giải pháp tích cực của Chính phủ, khả năng nền kinh tế "bật lò xo" là khá lớn từ nhu cầu nội địa. Do đó, nếu có biện pháp kích cầu trong nước, bao gồm cả tiêu dùng nội địa thì khả năng tăng trưởng tín dụng nhanh hơn.

"Theo tôi, tín dụng sẽ tăng trở lại, đến hết quý II sẽ đạt khoảng 3,5 - 4%, hết năm khoảng 9 - 10%. Nếu tăng trưởng GDP năm nay phấn đấu đạt 4 - 5%, thì tín dụng tăng khoảng 9 - 10%, gấp hơn 2 lần là tương đối phù hợp. Nhu cầu về vốn của người dân và doanh nghiệp đang phục hồi và sẽ tăng lên trong thời gian tới", ông Lực nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, các chuyên gia của Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng, các chính sách hỗ trợ nền kinh tế của Chính phủ như cắt giảm lãi suất, cho phép hoãn thời hạn nộp thuế, yêu cầu ngân hàng giảm lãi suất đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch đã giúp tăng trưởng tín dụng có chút khởi sắc.

Thời gian tới, các lực đẩy tích cực với tăng trưởng tín dụng là lãi suất điều hành và trần lãi suất thấp hơn sẽ tạo điều kiện để các ngân hàng giảm lãi suất cho vay. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh đầu tư công sẽ tạo ra việc làm, từ đó tạo ra nhu cầu tín dụng.

Đặt trong kịch bản cơ sở khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát trong quý II, VNDirect cho rằng, tín dụng có thể "bứt tốc" trở lại trong quý III - IV/2020. 

Theo đó, dự báo tăng trưởng tín dụng trong năm nay sẽ đạt 11%. Với kỳ vọng tăng trưởng GDP 5%, tỷ lệ tín dụng/GDP dự báo sẽ tăng từ 110% trong năm 2019 lên tới 116% trong năm 2020.