Thanh tra Chính phủ điểm tên một loạt sai phạm tại HFIC

Thanh tra Chính phủ mới đây đã có kết luận thanh tra việc thực hiện thí điểm chức năng đại diện chủ sở hữu vốn của Công ty Đầu tư tài chính Nhà nước tại Thành phố Hồ Chí Minh (HFIC).

Theo Thanh tra Chính phủ, HFIC được thành lập theo Quyết định số 576/QĐ-UBND ngày 2/2/2010 với mục tiêu tách chức năng đại diện chủ sở hữu với chức năng quản lý nhà nước;

Tập trung nguồn lực tài chính, thống nhất về một đầu mối, nâng cao khả năng huy động vốn phục vụ cho đầu tư phát triển hạ tầng đô thị; thí điểm thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đối với các doanh nghiệp nhà nước, các công ty cổ phần được chuyển đổi từ các doanh nghiệp nhà nước trực thuộc UBND TP.

Trong giai đoạn 2012-2016, UBND TP đã quyết định chuyển giao 8 Công ty TNHH MTV 100% vốn nhà nước về làm doanh nghiệp thành viên của HFIC.

Sau khi tiếp nhận, quy mô vốn chủ sở hữu của HFIC tăng từ 3.671 tỷ đồng lên 8.205 tỷ đồng. HFIC đã thực hiện cổ phần hóa (viết tắt là CPH) xong 6/8 doanh nghiệp tiếp nhận, tổng vốn điều lệ của 6 DN khi tiếp nhận là 823,5 tỷ đồng, giá trị phần vốn nhà nước nắm giữ sau CPH là 1.073,2 tỷ đồng.

HFIC có nhiều sai phạm trong đầu tư tài chính dài hạn

Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra cả 6 doanh nghiệp được HFIC CPH đều còn những vướng mắc khi xử lý các tồn động tài chính trong quá trình cổ phần hóa, chưa quyết toán chuyển thể từ doanh nghiệp cổ phần hóa sang công ty cổ phần theo thời hạn quy định.

Bên cạnh đó, Thanh tra chính phủ cũng chỉ ra rằng, HFIC đã có nhiều sai phạm trong việc đầu tư tài chính dài hạn.

Cụ thể, theo BCTC HFIC, tổng giá trị đầu tư tài chính dài hạn của HFIC tại thời điểm 30/6/2017 theo sổ sách là 3.250 tỷ đồng, trong đó, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư của HFIC hoạt động kinh doanh không hiệu quả, số dự phòng trích lập thời điểm 31/12/2016 là 226 tỷ đồng.

Khoản đầu tư vào Dự án Tháp SJC sau hơn 9 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đầu tư vẫn chưa được khởi công xây dựng (Dự án khởi công từ tháng 12/2016 nhưng tạm dừng do hồ sơ pháp lý dự án gặp vướng mắc).

Việc HFIC tiếp tục đầu tư góp vốn để thực hiện dự án Tháp SJC là chưa đúng quy định. Mặc khác, nguồn lực tài chính HFIC cần được ưu tiên sử dụng vào các chương trình trọng điểm, các dự án thuộc lĩnh vực đầu tư phá triển hạ tầng trọng điểm.. Dự án Tháp SJC không thuộc lĩnh vực ưu tiên đầu tư vốn.

Khoản đầu tư của Công ty Quản lý kinh doanh nhà đơn vị thành viên HFIC) tại Công ty Cổ phần đầu tư Lavenue để xây dựng Dự án số 8 -12 Lê Duẩn thực hiện chậm; HFIC không thực hiện thoái vốn tại Công ty cổ phần Chứng khoán TP.HCM và Ngân hàng thương mại Việt Á.

Đối với việc cấp tín dụng đầu tư dự án, trong giai đoạn 2010 - 2016, HFIC đã tài trợ tín dụng cho 152 dự án hạ tầng trên địa bàn TP. HCM với tổng mức đầu tư là 25.039 tỷ đồng, dư nợ đến thời điểm 30/12/2017 là 4.747 tỷ đồng (trong đó nợ nhóm 3 đến nhóm 5 là 242 tỷ đồng, chiếm 5%).

Theo TTCP, Kiểm tra 16 hồ sơ, dư nợ thời điểm ngày 31/8/2017 của HFIC là 2.646 tỷ đồng, phát hiện một số thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong việc thẩm định, phê duyệt cho vay tại 7 hồ sơ.

Cụ thể, cấp tín dụng 100% tổng mức đầu tư dự án không áp dụng biện pháp đảm bảo tiền vay, vượt giới hạn cho vay đối với các dự án, Trường Trung học phổ thông Marie Curie; Khách sạn Hương Sen; Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm vay 2.000 tỷ đồng thanh toán cho các dự án thuộc Chương trình xây dựng 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Hồ sơ cấp tín dụng cho Công ty Cổ phần dây cáp điện Việt Nam không có quyết định giao chỉ tiêu kế hoạch cho vay hàng năm (2009-2010); không có quyết định của UBND TP phê duyệt dự án thuộc đối tượng cho vay đầu tư; tài sản bảo đảm chưa đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định...

Nhiều thiếu sót trong bán chỉ định và thẩm định giá một số cơ sở nhà, đất của Quản lý kinh doanh nhà TP thuộc HFIC

Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh Nhà, từ năm 2010-2016, UBND TP đã phê duyệt bán nhà và chuyển nhượng quyền sử dụng đất bằng hình thức chỉ định cho các tổ chức, cá nhân 53 cơ sở nhà, đất do Công ty quản lý và giữ hộ UBND TP, tổng diện tích bán: diện tích đất 23.143m2, diện tích nhà 39.177m2 sàn, giá trị thu về 2.685 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ đã kiểm tra chọn mẫu 8/53 cơ sở nhà, đất UBND TP đã bán chỉ định năm 2013, năm 2014 cho các tổ chức đang thuê nhà. Tuy nhiên, trước khi trình UBND TP phê duyệt bán chỉ định và giá bán, các đơn vị tham mưu có thiếu sót.

Theo đó, đối với 3 cơ sở nhà, đất (gồm: Số 85 Đồng Khởi, Q.1; SỐ 181 Hàm Nghi, Q.1; số 121-123-125 Hàm Nghi, Q.1): Theo Phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của UBND TP là tạm quản lý cho thuê. Tuy nhiên, khi Ban chỉ đạo 09 trình, UBND TP phê duyệt bán chỉ định thì Phương án chưa được UBND TP điều chỉnh từ cho thuê sang bán chỉ định.

Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh Nhà TP không trình UBND TP phê duyệt trước khi cho thuê nhà số 85 Đồng Khởi, Q.1.

Việc xác định giá đất theo phương pháp so sánh trực tiếp theo quy định phải thu thập tối thiểu 03 thửa đất có điều kiện tương tự đã chuyển nhượng thành, nhưng đơn vị tư vấn thẩm định giá, Hội đồng thẩm định giá đất TP chưa thu thập mẫu so sánh theo đúng quy định (sử dụng 02 hoặc 03 thửa đất chưa chuyển nhượng thành để so sánh, thẩm định giá đất).

Trong khi theo thông tin từ cơ quan thuế và Sở Tài chính Thành phố, vẫn có các thửa đất đã chuyển nhượng có thể lựa chọn làm thửa đất so sánh để xác định giá đất và việc lựa chọn mẫu so sánh sẽ quyết định đến giá chỉ dẫn làm cơ sở để xác định đất (gồm 5 cơ sở nhà, đất: số 85 Đồng Khởi, Q.1, DT 73,8m2; số 63- 65 Hàm Nghi, Q.1, DT 138,4m2; số 121-123 125 Hàm Nghi, Q.1, DT 221,5m2; số 15-17 Trương Định, Q.1, DT 248,7m2; số 80 Trương Định, Q.3, DT 742m2).

Ngoài các trường hợp bán chỉ định nêu trên, kiểm tra việc UBND TP xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất thực hiện Dự án Chung cư Đô Thành của Công ty Quản lý kinh doanh Nhà TP tại địa chỉ số 18 đường số 3, cư xá Đô Thành, P.4, Q.3 (DT 925m2) cũng có vi phạm trong việc thẩm định giá đất tương tự trường hợp bán chỉ định nêu trên.

Hội đồng thẩm định giá đất TP, đơn vị tư vấn thẩm định giá sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp để xác định giá đất nhưng sử dụng 01 thửa đất đã chuyển nhượng quá thời hạn quy định và 02 thửa đất chưa chuyển nhượng thành để so sánh, thẩm định giá đất.