Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: "Lựa chọn chính sách tiền tệ sẽ phải đánh đổi giữa các mục tiêu"

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng, bối cảnh năm 2022 biến động rất lớn và có thể khẳng định, sẽ còn khó khăn hơn nhiều so với những gì chúng ta đánh giá vào cuối năm 2021.

Cuối năm 2021, trên thế giới có nhiều ý kiến cho rằng lạm phát chỉ là tạm thời, nhưng hiện tại xu hướng lạm phát là xu hướng của toàn thế giới và đến nay có đến 80 nước trên thế giới có mức lạm phát từ 2 con số trở lên.

Đối với FED và ngân hàng Trung Ương các nước, việc tăng mạnh lãi suất nhanh hơn dự kiến và đặc biệt, FED đã tăng lãi suất cao và chỉ dẫn sẽ tiếp tục tăng ở mức cao từ 4,5 đến 4,7% vào giữa năm 2023.

Đồng USD tăng mạnh làm cho các đồng tiền trên thế giới và khu vực mất giá rất mạnh, nhiều đồng tiền mất giá khoảng từ 10 đến 30%, dự trữ ngoại hối nhà nước của các nước đều suy giảm mạnh, tính đến nay, dự trữ của các nước suy giảm đến 1.000 tỷ USD.

Tất cả những nội dung và diễn biến như vậy đang đặt ra cho ngân hàng trung ương các nước trên thế giới nhiều khó khăn.

Ổn định lãi suất thì không thể nào góp phần kiểm soát được thị trường ngoại hối

Đối với trong nước, những diễn biến của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán cũng là những diễn biến tác động rất mạnh đến hoạt động tiền tệ và ngân hàng.

Trong khi đó, chính sách tiền tệ được giao rất nhiều nhiệm vụ, đa mục tiêu. Ngay kể cả trong bối cảnh lãi suất của thế giới tăng cao, nhiệm vụ giao cho chính sách tiền tệ vẫn phải cố gắng, làm sao giảm được lãi suất 0,5 đến 1% trong 2 năm 2022 và 2023. Đây là một nhiệm vụ thực sự rất là khó khăn.

Trong bối cảnh này, trong 9 tháng đầu năm trong khuôn khổ chung về điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô, theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô tiền tệ và điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ với liều lượng, vào các thời điểm hợp lý. Qua đó cũng đã góp phần kiểm soát lạm phát ở mức bình quân 9 tháng là 2,73% và năm 2022 nhiều khả năng chúng ta đạt mức bình quân là dưới 4%.

Đây là mức thấp hơn rất nhiều so với các nước trên thế giới và khu vực. Tăng trưởng kinh tế, chính sách tiền tệ tín dụng của ngành ngân hàng thì trong 9 tháng đã tăng trên 11%. Và nếu so với cùng kỳ, tín dụng tăng đến 16 đến 17%, như vậy ở mức rất cao. Đây cũng là một yếu tố để có thể góp phần giúp tăng trưởng kinh tế chúng ta đạt ở mức dự kiến là 8% cho cả năm nay.

Đối với tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước cũng đã theo dõi sát, điều hành và cho phép linh hoạt ở mức độ phù hợp.

Trên tinh thần tổng thể với tất cả các công cụ khác để ổn định được thị trường tiền tệ ngoại hối. Đặc biệt trên thị trường tiền tệ trong 9 tháng đầu năm, thanh khoản của hệ thống ngân hàng được điều tiết rất tốt và thậm chí là có dư thừa. Mặt bằng lãi suất mặc dù không giảm được nhưng, chỉ tăng từ 0,3 đến 0,4% so với cuối năm trước. Đây là diễn biến phù hợp với bối cảnh chung của quốc tế.

Tuy nhiên, sang tháng 10, thị trường tiền tệ và ngoại hối biến động rất mạnh mà chúng tôi phân tích, đánh giá chủ yếu là do tác động bởi tâm lý kỳ vọng.

Đặc biệt trên thị trường cũng có những thông tin không đúng sự thật và nó tác động rất mạnh đối với hoạt động của các tổ chức tín dụng cũng như những diễn biến, đặc biệt là trên thị trường ngoại tệ, tức là tỷ giá tăng rất là cao.

Ngân hàng Nhà nước cũng chủ động và linh hoạt, chúng tôi đánh giá và xác định trọng tâm, trọng điểm trong thời gian này đó là phải làm thế nào đảm bảo ổn định được hoạt động của hệ thống ngân hàng và sẵn sàng cung ứng, thanh khoản để đáp ứng nhu cầu chi trả cho các tổ chức tín dụng.

Đối với thị trường ngoại hối phải chủ động, linh hoạt cho phép tỷ giá biến động linh hoạt hơn và lúc này thì Ngân hàng trung ương phải tăng lãi suất để kiểm soát tỷ giá. Bởi vì nếu như ổn định lãi suất thì không thể nào góp phần kiểm soát được thị trường ngoại hối, mà thị trường ngoại hối ổn định là vô cùng quan trọng đối với niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Về phía Bộ Công an, người phát ngôn của Bộ Công an cũng đã có thông điệp rất rõ ràng, đối với những thông tin sai sự thật, không đúng mà tác động đến tình hình kinh tế, tài chính, tiền tệ thì Bộ Công an đang tiếp tục xác minh và sẽ xử lý nghiêm những vi phạm.

Đương nhiên là phải đánh đổi giữa các mục tiêu

Qua diễn biến thực tiễn điều hành, Ngân hàng Nhà nước nhận thấy rằng chúng ta hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, độ mở cửa nền kinh tế của chúng ta rất lớn cho nên những tác động của kinh tế thế giới đến thị trường tiền tệ, ngoại hối trong nước là điều tất yếu.

"Chúng ta phải sẵn sàng chuẩn bị tâm thế để ứng phó với những biến động như vậy, điều quan trọng là trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mô và tiền tệ thì chúng ta phải đánh giá tại từng thời điểm, tại từng giai đoạn phải xác định những mục tiêu trọng tâm, trọng điểm trong giai đoạn đó là gì, nhưng xuyên suốt vẫn góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an toàn hệ thống để chúng ta thực hiện được mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước", Thống đốc nói.

Do đó, trong ngắn hạn, theo Thống đốc, nếu chúng ta lựa chọn sẽ phải đánh đổi giữa các mục tiêu. Ví dụ ổn định thị trường ngoại hối thì tỷ giá phải chấp nhận tăng cao. Khi lãi suất tăng cao, có thể ảnh hưởng một chút đến sản xuất của doanh nghiệp, tăng trưởng của kinh tế. Nhưng với sự ổn định của thị trường tiền tệ, ngoại hối và hoạt động ngân hàng, sau khi ổn định chúng ta sẽ có điều kiện tăng tốc phát triển sau. Hoặc nếu nới room tín dụng, lúc đó sẽ áp lực đối với thị trường tỷ giá và ngoại hối. 

"Rất may trong thời gian trước đây Ngân hàng Nhà nước cũng chưa điều chỉnh tăng room tín dụng, bởi nếu Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng room tín dụng, sự kiện tháng 10 vừa rồi có lẽ thanh khoản rất khó khăn. Như vậy sẽ ảnh hưởng đến khả năng chi trả của các tổ chức tín dụng", tư lệnh ngành Ngân hàng cho hay.