Thực thi EVFTA, doanh nghiệp xin cấp chứng nhận xuất xứ thế nào?

Ngày 15/6 vừa qua, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã ký ban hành Thông tư số 11/2020/TT-BCT quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định EVFTA, ngay sau khi Quốc hội phê chuẩn Hiệp định này.

Theo đó, Thông tư số 11/2020/TT-BCT bao gồm 5 Chương, 42 Điều và 08 Phụ lục ban hành kèm theo. Thông tư quy định thực hiện quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định EVFTA áp dụng với đối tượng là cơ quan, tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) và thương nhân.

Ngoài ra, Thông tư cũng là văn bản pháp lý quan trọng hướng dẫn các cơ quan, tổ chức cấp C/O ưu đãi cũng như cộng đồng trong việc thực thi quy tắc xuất xứ hàng hóa tại Hiệp định EVFTA.

"Ngay khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực và đi vào thực thi, hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU sẽ được cấp C/O mẫu EUR.1 theo quy định tại Thông tư số 11/2020/TT-BCT và hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định EVFTA. Việc cấp C/O mẫu EUR.1 cho hàng hóa xuất khẩu đi EU theo EVFTA được thực hiện bởi các cơ quan, tổ chức cấp C/O ưu đãi do Bộ Công Thương ủy quyền", đại diện Bộ Công Thương cho hay.

Theo nhận định của giới chuyên môn, so với các Hiệp định thương mại tự do (FTA) khác mà Việt Nam đang tham gia, như các FTA của ASEAN với các nước đối tác hay các FTA song phương, quy tắc xuất xứ trong EVFTA có nhiều điểm mới và phức tạp hơn.

Điều này thể hiện cả về cách diễn đạt tiêu chí và các quy định kèm theo. Một số mặt hàng như dệt may, mực và bạch tuộc chế biến được phép cộng gộp xuất xứ với nguyên liệu từ nước không phải thành viên Hiệp định.

Theo đó, cơ chế chứng nhận và xác minh xuất xứ hàng hóa xuất xứ, chia nhỏ hàng hóa ở nước thứ ba ngoài Hiệp định, điều khoản đặc biệt về lãnh thổ… được xem là những điểm mới trong Hiệp định EVFTA.

Ngoài ra, theo quy định tại Hiệp định EVFTA, vào ngày EVFTA có hiệu lực, hàng hóa đang ở tại một nước thành viên hoặc trong quá trình vận chuyển, lưu kho tạm thời, trong kho ngoại quan hoặc trong khu phi thuế quan có thể được hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định.

Tuy nhiên, để được hưởng ưu đãi, số hàng hóa này phải đáp ứng điều kiện nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ phát hành sau cho cơ quan hải quan nước thành viên nhập khẩu.

"Thông tư số 11/2020/TT-BCT được ban hành là điều kiện cần để doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng ưu đãi thuế quan ngay những ngày đầu tiên khi EVFTA có hiệu lực. Tuy nhiên để sớm nắm bắt và tận dụng cơ hội này, doanh nghiệp cần phải có những hiểu biết đúng đắn về quy định tại Thông tư số 11/2020/TT-BCT để không bỡ ngỡ hay nhầm lẫn khi áp dụng.

Chính vì vậy, sau khi ban hành Thông tư số 11/2020/TT-BCT, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục tập trung vào các hoạt động phổ biến, tuyên truyền và giới thiệu Thông tư tới cộng đồng doanh nghiệp cũng như các cơ quan quản lý nhà nước liên quan", đại diện Bộ Công Thương cho biết.

Trước đó, vào ngày 30/6/2019, Việt Nam và EU đã chính thức ký kết Hiệp định EVFTA tại Hà Nội. Sau đó Hiệp định EVFTA được Hội đồng châu Âu thông qua vào ngày 30/3/2020 và Quốc hội Việt Nam thông qua vào ngày 08/6/2020.

Sau gần 1 năm kể từ khi Hiệp định được ký kết, việc xây dựng dự thảo, xin ý kiến các cơ quan liên quan cũng như cộng đồng doanh nghiệp, Thông tư số 11/2020/TT-BCT đã hoàn thiện. Đây được kỳ vọng là cơ sở để doanh nghiệp tận dụng ưu đãi thuế quan ngay khi Hiệp định EVFTA đi vào thực thi