Thượng viện Mỹ thông qua dự luật cơ sở hạ tầng 1.200 tỷ USD: một chiến thắng cho đảng của ông Biden

Dự luật cơ sở hạ tầng mới bao gồm 550 tỷ USD tài trợ cho cơ sở hạ tầng giao thông, viễn thông và tiện ích công cộng đã được thông qua tại Thượng viện Mỹ với tỷ lệ 69/30 phiếu bầu. 69 nghị sĩ ủng hộ dự luật bao gồm tất cả 50 thành viên đảng Dân chủ tại Thượng viện và 19 nghị sĩ Cộng hòa.

Lãnh đạo phe đa số Thượng viện, nghị sĩ Chuck Schumer cho hay: “Hôm nay, Thượng viện đã bước qua sự chần chờ kéo dài hàng thập niên để tiến đến dự luật tái thiết cơ sở hạ tầng của Mỹ, đồng thời cung cấp cho người lao động, doanh nghiệp và cả nền kinh tế Mỹ những cơ sở để tiếp tục duy trì vị thế vững chắc trong thế kỷ 21”.

Tuy nhiên, dự luật vẫn cần được Hạ viện thông qua trước khi được chính thức ban hành thành luật, và quá trình này được dự báo sẽ kéo dài nhiều tháng trời.

Tổng thống Biden nhấn mạnh dự luật cơ sở hạ tầng mà ông đề xuất sẽ thúc đẩy thị trường lao động, đưa đà phục hồi kinh tế trở thành đà tăng trưởng bùng nổ trong dài hạn. Tuy nhiên, ông này thừa nhận “công việc của Đảng Dân chủ” trong việc thúc đẩy dự luật này còn lâu mới hoàn thành.

Dự luật trị giá 550 tỷ USD bao gồm khoản đầu tư 110 tỷ USD vào đường xá, cầu cảng và các dự án đường bộ lớn, 66 tỷ USD đầu tư vào hệ thống đường sắt vận tải hành khách và hàng hóa, 65 tỷ USD đầu tư vào mạng lưới băng thông rộng, 55 tỷ USD đầu tư vào hệ thống nước, 39 tỷ USD cho hệ thống giao thông công cộng và các khoản chi tiêu khác. Một khi dự luật được thông qua tại lưỡng viện, nó sẽ giúp chính quyền ông Biden khởi động hàng loạt dự án đầu tư mới các tuyến đường bộ, đường sắt, phương tiện công cộng, hệ thống nước, lưới điện và băng thông rộng trên toàn nước Mỹ. 

“Đạo luật Đầu tư Cơ sở hạ tầng và Việc làm của lưỡng đảng sẽ hiện đại hóa và nâng cấp đường xá, cầu, cảng cùng nhiều tài sản cơ sở hạ tầng quan trọng khác của chúng ta” - trích tuyên bố chung của 10 thượng nghị sĩ đã xây dựng dự luật, dẫn đầu bởi nghị sĩ Rob Portman của Đảng Cộng hòa ở Ohio và nghị sĩ Dân chủ Kyrsten Sinema ở Arizona. “Trong quá trình đó, bộ luật mang tính bước ngoặt này sẽ giúp tạo thêm công ăn việc làm, tăng năng suất kinh tế và mở ra nhiều thập kỷ tăng trưởng thịnh vượng cho nước Mỹ mà không làm tăng thuế với người Mỹ hay gia tăng lạm phát”.

Quốc hội Mỹ trong nhiều năm qua đã không thể thông qua một kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng toàn diện, dù rằng các nghị sĩ ủng hộ dự luật ở lưỡng đảng đều cho rằng một kế hoạch như vậy sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và có lợi cho thị trường lao động. 

Tranh cãi lớn nhất giữa lưỡng đảng Mỹ về dự luật này được cho là vấn đề nguồn ngân sách tài trợ cho dự luật. Phía đảng Cộng hòa đã phản đối đề xuất tăng thuế doanh nghiệp để trang trải cho dự luật của chính quyền Tổng thống Biden. Trước đó, ông Biden đã đề xuất tăng thuế doanh nghiệp lên mức khoảng 28% để tăng thu ngân sách, trang trải cho các kế hoạch trong chương trình nghị sự kinh tế của ông. Theo một Ủy ban phi lợi nhuận có trách nhiệm với Ngân sách Liên bang, việc tăng thuế suất doanh nghiệp lên 28% dự kiến sẽ tạo ra 850 tỷ USD cho ngân sách nhà nước. Trong khi việc tăng thuế lên 25% sẽ đóng góp thêm khoảng 500 tỷ USD vào ngân sách quốc gia. Số tiền này dự kiến sẽ được chính quyền Biden đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhằm tái cơ cấu nền kinh tế Mỹ, giảm bất bình đẳng cũng như xây dựng nguồn lực nội tại vững chắc hơn chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Do sự phản đối mạnh mẽ của đảng Cộng hòa, kinh phí cho dự luật này hiện được cho là sẽ lấy từ các nguồn bảo hiểm thất nghiệp liên bang chưa được sử dụng, các gói cứu trợ Covid-19 chưa sử dụng hết và một số nguồn khác.

Mặc dù các đảng viên Cộng hòa bao gồm lãnh đạo phe thiểu số thượng viện McConnell đã lên tiếng ủng hộ dự luật cơ sở hạ tầng, nhưng ông này thừa nhận nguy cơ dự luật làm gia tăng lạm phát trong nền kinh tế. Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Brian Deese đã phản bác lập luận này trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm 10/8. Ông Brian cho rằng dự luật “là liều thuốc kích thích tăng trưởng kinh tế và trong dài hạn, nó giúp giảm áp lực lạm phát.