Trump lại chỉ trích Bắc Kinh gian lận thương mại và đổ lỗi nhiều hơn cho các đời Tổng thống Mỹ

“Kể từ khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO hồi năm 2001, không một quốc gia nào lợi dụng nước Mỹ hơn thế. Tôi không muốn nói đến từ “gian lận”, nhưng không quốc gia nào vượt mặt được Trung Quốc trong gian lận thương mại” - Tổng thống Donald Trump tuyên bố tại Câu lạc bộ kinh tế New York hôm 12/11.

Phát biểu được Tổng thống đưa ra vào thời điểm Mỹ và Trung Quốc đang hoàn thiện các điều khoản trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với nỗ lực chấm dứt xung đột thương mại kéo dài hơn một năm nay giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Nhưng theo các chuyên gia phân tích, cáo buộc của Trump có thể sẽ làm đổ bể một giai đoạn hòa bình mong manh giữa hai quốc gia, nhất là khi hồi cuối tuần trước, Trump vừa phủ nhận tuyên bố của Bắc Kinh về việc dỡ bỏ thêm một số mức thuế quan để thúc đẩy thỏa thuận thương mại.

Tuy nhiên, thay vì đổ hoàn toàn lỗi lầm cho Trung Quốc, ông Trump nhấn mạnh rằng chính những chính sách thương mại mềm yếu từ các nhà lãnh đạo Mỹ trước đó đã cho phép Bắc Kinh thao túng các thỏa thuận, tăng cường những hành vi gian lận trên sân chơi thương mại quốc tế, khiến cho ngành sản xuất của Mỹ gánh chịu tổn thất nặng nề. 

Dù vậy, Donald Trump vẫn duy trì quan điểm thương mại cứng rắn với Bắc Kinh. Hồi cuối tuần trước, sau khi phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong tuyên bố Mỹ và Trung Quốc đã thống nhất đồng thời dỡ bỏ một số mức thuế quan lên hàng hóa của đối phương như một phần trong thỏa thuận giai đoạn 1. 

Ngay lập tức, Tổng thống Trump lên tiếng phủ nhận, tuyên bố ông chưa bao giờ đồng ý một điều khoản nào như thế. Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Peter Navarro sau đó cũng lên tiếng khẳng định chỉ có Tổng thống Trump có đủ quyền lực để tuyên bố đình chỉ hay áp dụng lệnh trừng phạt thuế quan. Bất chấp việc hành động như vậy có thể làm xấu đi căng thẳng thương mại Mỹ Trung, ông Trump quyết giữ lại thuế quan như một đòn bẩy đầy sức nặng trên bàn đàm phán.

Vị Tổng thống cũng đồng thời chỉ trích EU về hành vi bảo hộ thương mại cũng như nhiều hoạt động gây ra thâm hụt thương mại lớn cho phía Mỹ. “Nhiều quốc gia đã áp đặt những mức thuế bảo hộ rất cao hoặc dựng lên các rào cản thương mại khiến việc tiếp cận thị trường trở nên bất khả thi. Thành thật mà nói, các hàng rào thương mại tại Liên minh Châu Âu còn tệ hơn Trung Quốc”.

Từ khi Donald Trump nhậm chức Tổng thống, ông đã liên tục châm ngòi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và Mỹ - EU, viện dẫn những khoản thâm hụt thương mại nặng nề mà Mỹ phải gánh chịu. Ông Trump sau đó áp hàng loạt mức thuế quan trừng phạt lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và EU, động thái đẩy xung đột thương mại lên đỉnh điểm. 

Trong những ngày qua, giữa lúc các nhà đàm phán Mỹ Trung đang nỗ lực hoàn thiện thỏa thuận giai đoạn 1, Tổng thống Trump cũng đang cân nhắc liệu có đình chỉ thuế 25% với ô tô và linh kiện ô tô nhập khẩu Châu Âu thêm 6 tháng như những gì ông đã làm hồi tháng 5 hay không. Dù các nhà lập pháp EU kỳ vọng một hành động hoãn thuế tiếp theo, nhưng chính sách thương mại của Trump luôn đầy bất ngờ và khó lường.