Trung Quốc siết nhập khẩu, rau quả Việt lao đao

Số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết giá trị xuất khẩu rau quả tháng 9/2019 ước đạt 295 triệu USD, đưa giá trị xuất khẩu rau quả 9 tháng đầu năm 2019 ước đạt 2,84 tỉ USD, giảm 4,3% so với cùng kì năm 2018.

Xuất khẩu hàng rau quả giảm mạnh do giá trị xuất khẩu một số mặt hàng rau quả chính giảm mạnh như: nhãn giảm 43%, sầu riêng giảm 20,2%, dừa giảm 30,8%, dưa hấu giảm 26,3%, chôm chôm giảm 7,3%...

Trong 8 tháng đầu năm, Trung Quốc đứng vị trí thứ nhất về thị trường nhập khẩu rau quả của Việt Nam với 73,6% thị phần, đạt 1,8 tỉ USD, giảm hơn 10% so với cùng kì năm 2018.

Hạt gạo cũng chung số phận khi xuất khẩu sang thị trường TQ tám tháng đầu năm nay sụt giảm rất mạnh cả về lượng giảm 68% và kim ngạch giảm 67% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An Phạm Thái Bình, cho biết cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung leo thang buộc TQ phá giá đồng Nhân dân tệ nhằm hỗ trợ xuất khẩu nhưng đối với nhập khẩu thì họ bị ảnh hưởng.

Ví dụ, trước đây TQ mua gạo của Việt Nam với giá 400 USD/tấn thì họ chỉ cần bỏ ra 2.400 nhân dân tệ. Còn bây giờ họ phải bỏ ra 2.800 nhân dân tệ để mua 1 tấn gạo. Chính vì vậy, các nhà nhập khẩu TQ quay sang ép giá gạo Việt Nam.

"Vì vậy, nhiều công ty xuất khẩu gạo Việt Nam ngưng xuất khẩu, thậm chí bỏ bán cho thị trường này, tìm kiếm thị trường khác" - ông Bình chia sẻ.

Theo TS Võ Mai, Phó Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam, hiện nay xuất khẩu chính ngạch qua TQ không nhiều. Hiện TQ chỉ nhập chính ngạch thanh long, xoài, chôm chôm, mít, chuối, vải, nhãn và dưa hấu của Việt Nam. Trong khi các loại trái cây này lâu nay Việt Nam quen bán cho thương lái TQ qua đường tiểu ngạch, không cần tiêu chuẩn hay điều kiện gì.

"Giờ TQ siết nhập tiểu ngạch, còn xuất chính ngạch phải đạt tiêu chuẩn, truy xuất nguồn gốc. Một số mặt hàng Việt không đáp ứng được các điều kiện khắt khe này dẫn đến kim ngạch xuất khẩu giảm là đương nhiên" - TS Mai nói.

Có thể nói, rau quả Việt Nam đang lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Cũng chính vì sự lệ thuộc đó đã khiến việc xuất khẩu mặt hàng này gặp khó khăn trong thời gian gần đây khi Trung Quốc siết chặt việc nhập khẩu từ các nước trong đó có Việt Nam.

Ngoài ra, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung cũng khiến lượng nông sản nước này xuất sang Mỹ giảm sút, buộc phải quay sang phục vụ thị trường trong nước. Để tăng tiêu thụ nội địa, TQ phải siết hàng nhập khẩu từ các nước, nhất là láng giềng Việt Nam nên hàng Việt vào nước này khó khăn hơn. Đây cũng là nguyên nhân khiến cho xuất khẩu rau quả của Việt Nam điêu đứng.