Tự hút chân không bảo quản thức ăn, nguy cơ ngộ độc botulinum

Tính từ 24/3 đến nay đã có 6 bệnh nhân nhập viện vì ngộ độc botulinum sau khi ăn pate chay tại một buổi tự nấu bún riêu chay tại miếu Chiêu Liêu ở thị trấn An Thạnh (huyện Thuận An, Bình Dương). Trong đó 1 người đã tử vong, 1 người đang điều trị tích cực tại Bệnh viện Nhi đồng 2 và 4 bệnh nhân đang điều trị tích cực tại Bệnh viện 115 (TP HCM). 

Các bệnh nhân nhập viện đều có các biểu hiện tương tự như khó nói, yếu cơ, sụp mí, khó thở, diễn tiến suy hô hấp nhanh. 

Nguyên nhân gây ngộ độc là do trong bữa bún riêu đã sử dụng 1 hộp pate chay bị phồng, hỏng, nhiễm độc tố botulinum. Tuy nhiên, do 2 người phụ trách mua món ăn bị ngộ độc (1 tử vong, 1 hôn mê) nên các cơ quan chức năng chưa tìm được nguồn gốc sản phẩm pate chay gây ngộ độc ở đâu. 

Sau vụ ngộ độc do ăn pate chay bị hỏng, Cục An toàn thực phẩm đã có văn bản đề nghị Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn tăng cường kiểm tra, giám sát các loại thực phẩm đóng hộp (pate chay), lên men yếm khí (thịt cá ướp, cá ủ muối), bảo quản trong môi trường yếm khí (hun khói). 

Tình trạng thực phẩm nhiễm botulinum thường xảy ra trong môi trường yếm khí (đóng hộp) và không được xử lý nhiệt đầy đủ, Cục khuyến cáo người dân tuyệt đối không sử dụng sản phẩm đóng hộp bị phồng hoặc có bất thường.

Ngoài ra, ngày 27/3, Bệnh viện đa khoa tỉnh Kon Tum cũng đã tiếp nhận 3 bệnh nhân (thôn Kon Du, xã Măng Cành, huyện Kon Plông) với các chẩn đoán ban đầu là ngộ độc botulinum. Đây là lần thứ 2 Kon Tum xảy ra chùm ngộ độc độc tố botulinum. Vụ trước đó vào cuối tháng 2/2021 khiến 3 bệnh nhân (trú tại thôn Kon Tum - xã Măng Cành - huyện Kon Plông) phải nhập viện. 

Nguy cơ ngộ độc botulinum từ việc tự hút chân không bảo quản thực phẩm

Bà Trần Việt Nga - Cục phó Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, nguy cơ ngộ độc botulinum hiện diện hàng ngày trong đời sống nếu như người dân không biết sử dụng, bảo quản thực phẩm đúng cách. 

Theo bà Nga, vi khuẩn clostridium botulinum sinh ra trong môi trường yếm khí. Vì thế, bất cứ sản phẩm nào đóng hộp (không riêng pate), thực phẩm hun khói, thực phẩm lên men yếm khí (thịt, cá ướp...), thực phẩm bảo quản trong môi trường yếm khí đều có thể sinh ra vi khuẩn này.

"Các vụ ngộ độc do botulinum vốn rất hiếm gặp, nhưng thời gian gần đây gặp nhiều, liên quan nhiều đến những bữa ăn tự nấu, chế biến thủ công tại hộ gia đình, trào lưu bảo quản thực phẩm "hút chân không", đóng hộp thực phẩm không đúng cách là nguy cơ rất lớn nhiễm độc tố chết người botulinum. Hậu quả của ngộ độc botulinum thường rất nặng nề, nguy cơ tử vong cao hoặc ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe.", bà Nga nhấn mạnh. 

Bà Nga cảnh báo những hộ gia đình, cơ sở sản xuất thực phẩm thủ công không tự đóng gói, đóng kín thực phẩm (dạng hút chân không) để bảo quản thực phẩm trong thời gian dài. Vì thực phẩm đóng gói kín trong môi trường yếm khí (chân không) nếu không đủ điều kiện tiệt trùng thì dễ sinh ra vi khuẩn yếm khí nguy hiểm. 

"Người dân nên sử dụng đồ ăn tươi mới, nếu không ăn hết chỉ bảo quản thời gian ngắn trong tủ lạnh để đảm bảo an toàn thực phẩm", bà Nga nhấn mạnh.