Vụ tranh chấp Huawei - Tencent biến một "gã vô danh" thành tỷ phú Trung Quốc

Khi Huawei tạm xóa tất cả trò chơi của Tencent Holdings trên cửa hàng ứng dụng trong một cuộc tranh chấp về phân chia doanh thu, các nhà đầu tư đã đổ xô vào mua cổ phiếu của nhà phân phối trò chơi độc lập XD Inc. do doanh nhân 38 tuổi Huang Yimeng sáng lập. XD Inc. là công ty đứng sau ứng dụng trò chơi di động Taptap - ứng dụng giúp người dùng tìm kiếm và cài đặt các tựa game nước ngoài không có trên các cửa hàng ứng dụng mặc định hay chưa phát hành tại quốc gia của mình.

Vụ tranh chấp giữa Tencent và Huawei bắt nguồn từ việc Huawei muốn giữ lại 50% thị phần doanh thu từ trò chơi trên cửa hàng ứng dụng của mình trong khi Tencent đề xuất mức 30% – phù hợp với những gì Google Play và Apple App Store tính phí các nhà phát triển trò chơi. Hầu hết các cửa hàng ứng dụng Android của Trung Quốc, được cài đặt sẵn trên thiết bị cầm tay của các công ty như Huawei và Xiaomi, đã thu 50% doanh thu do các ứng dụng di động tạo ra. Khi không đạt được thỏa thuận thống nhất, hôm 31/12, Huawei bất ngờ gỡ bỏ tất cả các tựa game phát triển bởi Tencent ra khỏi cửa hàng ứng dụng. Dù các tựa game đã được khôi phục vài giờ sau đó khi hai bên đạt được thỏa thuận cuối cùng, nhưng điều này vẫn tác động đáng kể đến thị trường.

Việc cắt giảm hàng loạt trò chơi trong cửa hàng ứng dụng của Huawei đã làm nổi bật những điểm thu hút của Taptap, khi cả người dùng và nhà xuất bản game đều được sử dụng miễn phí trên nền tảng này.

Cũng giống như vụ Epic Game Inc. nổi lên từ cuộc chiến phí nền tảng giữa Google và Apple Inc., XD Inc. được kỳ vọng sẽ hưởng lợi lớn từ cuộc chiến giữa Huawei và Tencent, đồng thời mở ra một hướng đi mới trên thị trường trò chơi di động trị giá 30 tỷ USD của Trung Quốc. Công ty này hiện đang nỗ lực thu hút các nhà phát triển game để đa dạng hóa kho ứng dụng trò chơi của mình. 

“Ngày càng nhiều nhà sáng tạo game nói không với các kênh phân phối truyền thống mặc định trên smartphone vì họ không cần phải trả tiền cho các kênh này để bán ra những nội dung chất lượng” - ông Huang Yimeng, nhà đồng sáng lập kiêm CEO XD.Inc cho hay. “Nguy cơ các công ty sử dụng phần cứng để bẫy người dùng bên trong hệ sinh thái của họ là điều mà chúng ta nên xem xét từ quan điểm chống độc quyền”.

Pascal’s Wager, một trong những sản phẩm di động nổi tiếng nhất năm 2020, đã chọn TapTap làm đối tác phân phối độc quyền trên nền tảng Android tại Trung Quốc. Đây là tựa game nhập vai hành động được tạo ra bởi công ty con TipWorks của Giant Network Group Co., đã bán được hơn 105 triệu bản trên toàn cầu. Một nửa doanh số bán game đến từ Taptap, phần còn lại đến từ IOS App Store và Google Play. “Nếu ai đó muốn hợp tác với bạn mà không cần kiếm tiền, điều đó có nghĩa họ thực sự quan tâm đến sản phẩm của bạn. Cách Taptap phát hành trò chơi là một sự phá cách” - trích lời Yangyang, nhà lãnh đạo TipWorks tại Trung Quốc.

Cổ phiếu của XD.Inc đã tăng vọt 24% trong phiên giao dịch đầu tiên của năm 2021, một ngày sau khi Huawei xóa hàng loạt ứng dụng Tencent ra khỏi cửa hàng. 

Kể từ khi chính thức niêm yết vào năm 2019 đến nay, cổ phiếu XD.Inc đã có những bước tiến đáng kể. Nó được hỗ trợ bởi phản ứng ngày càng nghiêm khắc của chính phủ và người dùng các nước trước những gã khổng lồ công nghệ đang chiếm lĩnh độc quyền các kho ứng dụng game. Riêng tại Trung Quốc, Bắc Kinh gần đây cũng đẩy mạnh các phản ứng chống độc quyền thông qua vụ “đàn áp” hàng loạt đế chế internet từ Alibaba cho đến Tencent. 

Trong bối cảnh đó, lượng người dùng Taptap đã tăng vọt 52% trong nửa đầu năm 2020. Cổ phiếu hãng XD.Inc cũng tăng vọt 480% kể từ thời điểm niêm yết trên sàn Hồng Kông vào cuối năm 2019, đẩy giá trị vốn hóa thị trường tăng vọt lên 3,8 tỷ USD. Sở hữu 35% cổ phần XD Inc., giá trị tài sản ròng của CEO Huang Yimeng ước tính vào khoảng 1,3 tỷ USD, qua đó tiến vào danh sách tỷ phú Trung Quốc.

XD là một trong số ít những công ty game tiềm năng trong ngành công nghiệp trò chơi của Trung Quốc không phụ thuộc vào sự bảo trợ của Tencent. Nó được hậu thuẫn bởi ByteDance - đối thủ lớn của Tencent, nhà khởi nghiệp công nghệ đứng sau app TikTok và Douyin làm mưa làm gió thị trường ứng dụng toàn cầu trong vài năm trở lại đây. Các công ty khởi nghiệp khác ở Thượng Hải là Lilith Games và người sáng tạo Genshin miHoYo cũng nằm trong số các nhà đầu tư của XD Inc., nhưng Huang Yimeng và các nhà đồng sáng lập XD Inc. vẫn giữ được cổ phần đủ để nắm quyền kiểm soát và biểu quyết. Điều này giúp Taptap trở thành nền tảng game trung lập hơn, ít chịu ảnh hưởng bởi gã khổng lồ công nghệ nào.