Ai là chủ đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành?

Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là 111.689 tỷ đồng (tương đương 4,77 tỷ USD) thấp hơn tổng mức đầu tư đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 94/2015/QH13.

Đối với việc giải phóng mặt bằng, thực hiện dự án, Thủ tướng giao UBND tỉnh Đồng Nai khẩn trương thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, bảo đảm tiến độ. Cùng với đó, phải làm cho tốt, kịp thời, không để đợi đến năm 2020, trên cơ sở đảm bảo quy định của pháp luật.

Theo tìm hiểu của PV Dân Việt, trong báo cáo thẩm định về dự án, Hội đồng thẩm định nhà nước (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết: "Sau khi có kết quả thẩm định cuối cùng của Tư vấn thẩm tra sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định đầu tư".

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến lo ngại, nhiều hạng mục tính toán mới dừng ở mức thiết kế sơ bộ có thể dẫn đến tăng tổng mức đầu tư khi chuẩn xác hóa. Do đó, đề nghị rà soát để tránh gây biến động lớn tổng mức đầu tư Dự án.

Đánh giá về dự án, Hội đồng thẩm định nhà nước cho hay, tại khoản 3 Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH13, dự án có thể sử dụng phần vốn cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước của ngành hàng không, vốn doanh nghiệp. Qua đó, việc giao ACV là nhà đầu tư, khai thác cảng trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp là có thể xem xét chấp nhận được.

Tuy nhiên, đây là dự án xây dựng cảng hàng không mới nên theo quy định của Luật Đấu thầu (Khoản 3 Điều 1) phải thực hiện đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án. Việc giao ACV là nhà đầu tư, khai thác cảng cần phải được Quốc hội thông qua.

Được biết, giai đoạn 1 thực hiện dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành được phân thành 4 nhóm hạng mục đầu tư: Hạng mục 1 giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) trực tiếp đầu tư và cho các cơ quan quản lý nhà nước thuê lại; Hạng mục 2 giao cho Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp; Hạng mục 3 giao cho ACV trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp; Hạng mục 4 giao ACV hợp tác đầu tư, nhượng quyền đầu tư, khai thác hoặc xã hội hóa đầu tư.

Đáng chú ý, Ủy ban Kinh tế Quốc hội lo ngại, tính chính xác của tổng mức đầu tư dự án chưa thể được bảo đảm. Cùng với đó là khả năng huy động một lượng vốn "khủng" cho dự án này.

Tại Nghị quyết 94 của Quốc hội cho phép Dự án được sử dụng nhiều nguồn vốn khác nhau. Tuy nhiên, báo cáo nghiên cứu khả thi chưa có đánh giá tác động cụ thể của từng loại nguồn vốn mà mới tập trung vào phương án sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước (Tổng công ty Quản lý Bay Việt Nam - VATM) và doanh nghiệp do Nhà nước chi phối (Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam - ACV) thực hiện.

Trong tổng số 4,19 tỷ USD vốn của ACV đầu tư vào dự án, dự kiến ACV phải đi vay khoảng 2,62 tỷ USD. Tuy nhiên, tại quy định tại Điều 41 của Luật Quản lý nợ công thì Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành thuộc đối tượng được bảo lãnh Chính phủ; nếu được Chính phủ bảo lãnh thì khoản vay này sẽ được tính vào nợ công.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo thêm về khả năng cấp bảo lãnh đối với khoản vay này để có cơ sở đánh giá đầy đủ, chính xác tác động của phương án huy động vốn đối với nợ công.

Ngoài ra, ACV là doanh nghiệp do nhà nước chi phối, nên dù huy động vốn dưới hình thức nào thì Nhà nước vẫn có trách nhiệm trong việc xử lý khi có rủi ro đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Như vậy, kể cả việc Chính phủ không cấp bảo lãnh đối với khoản vay này thì cũng cần có sự giám sát chặt chẽ của cơ quan có thẩm quyền đối với hoạt động vay, sử dụng vốn vay của ACV.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là công trình quan trọng quốc gia, có liên quan đến quốc phòng, an ninh quốc gia nên việc lựa chọn nhà đầu tư cần phải hết sức thận trọng, chặt chẽ, bảo đảm cơ sở pháp lý. Theo quy định của pháp luật hiện hành về đấu thầu thì việc lựa chọn nhà đầu tư Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.