Bàn, tìm lời giải bài toán nước ngọt cho “Thiên đường du lịch biển” Lý Sơn
Nguồn nước ngọt mạch ngầm đang dần đến “vạch đỏ”
Được biết để đáp ứng cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày, tưới cho cây trồng và phục vụ phát triển du lịch, nguồn nước ngọt được khai thác và sử dụng ở đảo Lý Sơn trong suốt nhiều thập kỷ qua, là từ mạch ngầm.

Tuy nhiên sau 1 thời gian dài khai thác, đặc biệt là khi Lý Sơn trở thành đảo du lịch, nhu cầu khai thác để sử dụng nước ngọt ở Lý Sơn ngày càng tăng và theo thống kê của chính quyền sở tại, hiện toàn đảo ước trên 2.100 giếng đào, giếng khoan.

Sự gia tăng khai thác quá mức dẫn đến nguồn nước ngọt của ngầm ở đặc khu Lý Sơn, đang dần cạn kiệt và ngày càng bị nhiễm mặn nặng.
Trước thực tế trên, cùng với ban hành quy định hạn chế việc khoan, đào giếng mới thời gian qua, các cấp ngành địa phương và tỉnh cũng đã đầu tư xây dựng nhiều công trình thu gom nguồn nước mặt, để cung cấp nhu cầu sinh hoạt và tưới cho cây trồng của người dân trên đảo.
Đơn cử từ năm 2012, tỉnh Quảng Ngãi đã đầu tư xây dựng, đưa vào khai thác Hồ chứa nước Thới Lới, với dung tích trên 270.000 m3, để cấp nước cho người dân và bổ sung nguồn nước ngầm quan trọng của đặc khu.


Đầu tư xây dựng dự án “Hệ thống trữ nước sinh hoạt, kết hợp tưới tiết kiệm cho nông nghiệp”, thu nước lưu vực phía Đông Nam núi Giếng Tiền và phía Tây Nam núi Hòn Sỏi; dự án “Hồ chứa nước Suối Cùng”, thu nước một phần phía Tây Nam núi Thới Lới…
Đề xuất đầu tư 250 tỷ để làm hệ thống thu gom, trữ và cấp nước
Và gần đây, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở NN&MT (trước là Sở NN&PTNT) đã khảo sát, nghiên cứu, lập báo cáo đề xuất các phương án tạo nguồn cung cấp nước phục vụ sinh hoạt, du lịch, sản xuất ổn định, lâu dài cho đặc khu Lý Sơn.

Theo đó Sở NN&MT đề xuất phương án xây dựng hệ thống thu gom, trữ và cấp nước, để tạo nguồn cung cấp nước tưới tiết kiệm cho 32ha đất sản xuất nông nghiệp; cung cấp nước sinh hoạt với lưu lượng 1.150 m3/ngày, đêm cho người dân.
Các hạng mục đầu tư của dự án, gồm xây dựng 1 bể chứa ngầm theo điều kiện địa hình; nhà máy xử lý, cấp nước công suất 1.150 m3/ngày, đêm (tương ứng cấp cho 11.000 người dân); tuyến ống cấp nước từ đường ống hồ Thới Lới cấp nước cho nhà máy; tuyến ống phân phối chính (cấp 1) và tuyến ống phân phối nhánh (cấp 2)…

Tổng kinh phí đầu tư để thực hiện cho dự án nêu trên (xây dựng hệ thống thu gom, trữ và cấp nước) khoảng 250 tỷ đồng; thời gian thực hiện từ 2026 - 2029.
Trên cơ sở báo cáo và đề xuất nêu trên, vào hôm qua, ngày 17/9, chủ trì cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền đã có chỉ đạo cho các cấp, ngành trực thuộc để giải quyết vấn đề này.
Giải pháp để cấp nước ngọt ổn định, bền vững cho đặc khu Lý Sơn, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền, có vai trò và tầm quan trọng rất lớn, để thực hiện phát triển đặc khu Lý Sơn thành trung tâm du lịch biển đảo.


Vì vậy để đảm bảo phương án chất lượng, tính khả thi cao, Phó Chủ tịch UBND tỉnh giao trách nhiệm cho Sở NN&MT đánh giá nhu cầu sử dụng nước ngọt theo các Đề án, đồ án quy hoạch đã xây dựng.
Trên cơ sở đó có đề xuất phương án cung cấp nước ngọt cho đặc khu Lý Sơn phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển trước mắt và lâu dài.

Lãnh đạo UBND tỉnh lưu ý, trong quá trình chọn lựa và đề xuất phương án, cần kết hợp và tận dụng để phát huy hiện trạng các công trình cấp nước, chứa nước đã và đang được đầu tư trên địa bàn đặc khu.
Đề xuất các giải pháp kỹ thuật gắn với từng giai đoạn và khả năng nguồn lực thực hiện dự án, kể cả kêu gọi vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước.